Τι είναι καλύτερο; Το νερό της βρύσης ή το εμφιαλωμένο; Δοκιμάστε αυτές τις δραστηριότητες βασισμένες σε απλές αναλύσεις, διεξάγετε μια συζήτηση, καθώς και μια δοκιμή στα τυφλά, για να μάθετε τα πάντα γύρω από το πόσιμο νερό και το πώς να προάγετε βιώσιμες συνήθειες.
Η διαχείριση του νερού είναι ζωτικής σημασίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη, γιατί το καθαρό νερό είναι απαραίτητο για την υγεία και την ευεξία του ανθρώπου. Πολλοί προτιμούν το εμφιαλωμένο νερό έναντι εκείνου της βρύσης, αλλά αυτή η τάση έχει μεγάλο αντίκτυπο στο περιβάλλον όσον αφορά την παραγωγή απορριμμάτων και τους ρύπους. Πολλές από τις πεποιθήσεις μας συνδέονται με προκαταλήψεις παρά με πραγματικές εμπειρίες ή χαρακτηριστικά προϊόντων: στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. το νερό της βρύσης είναι ελεγμένο, ασφαλές και συνήθως έχει καλή γεύση.
Αυτές οι δραστηριότητες στόχο έχουν να διερευνήσουν τις απόψεις των μαθητών πάνω στο θέμα και να προκαλέσουν αλλαγές στην κατανάλωση του νερού και τις αντιλήψεις γύρω από αυτήν. Οι μαθητές θα μάθουν περισσότερα για το νερό της βρύσης και θα το εμπιστευτούν περισσότερο, ενώ θα σκεφτούν σχετικά με την υπερκατανάλωση του εμφιαλωμένου νερού.
Δημιουργήσαμε τις ακόλουθες δραστηριότητες για μαθητές 16–19 ετών. Οι δραστηριότητες αυτές είναι επίσης κατάλληλες για ηλικίες 14–16 εάν δοθεί λιγότερη έμφαση στις μεθόδους ογκομέτρησης και στις χημικές αντιδράσεις.
Αρχικά, οι μαθητές λαμβάνουν κάποιες βασικές πληροφορίες σχετικά με τα είδη του πόσιμου νερού και καλούνται να κάνουν έρευνα για το πόσιμο νερό στην περιοχή τους.
Αυτή η δραστηριότητα περιλαμβάνει 1 ώρα εισαγωγής και 2 ώρες ασκήσεων στο σπίτι.
Προκειμένου να μελετήσουν τα διαφορετικά είδη πόσιμου νερού, καθώς και τις συνέπειες των συνηθειών κατανάλωσης του, οι μαθητές διεξάγουν έρευνα και μετά ακολουθεί συζήτηση στην τάξη με θέμα το νερό βρύσης ή εμφιαλωμένο νερό.
Εναλλακτικά, η συζήτηση μπορεί να περιμένει αφού ολοκληρωθούν οι Δραστηριότητες 3 και 4 και έτσι να χρησιμοποιηθεί ως δραστηριότητα εμπέδωσης στο τέλος.
Αυτή η δραστηριότητα διαρκεί περίπου 3 ώρες: 1 ώρα εισαγωγής και έρευνας, 1 ώρα προετοιμασίας της επιχειρηματολογίας και 1 ώρα συζήτησης.
Η επιχειρηματολογική δεινότητα του κάθε συμμετέχοντα, όσον αφορά την παρουσίαση και το περιεχόμενο, μπορεί να αξιολογηθεί με βάση τη ρουμπρίκα αξιολόγησης συζήτησης.
Μετά τη συζήτηση, η τάξη μπορεί να ανταλλάξει απόψεις γύρω από τα όσα ειπώθηκαν. Ενθαρρύνετε τους μαθητές να μοιραστούν πράγματα τα οποία δεν γνώριζαν πριν ή πράγματα τα οποία τους προκάλεσαν έκπληξη. Θα επηρεάσουν όλα αυτά τον τρόπο με τον οποίο πίνουν νερό;
Οι μαθητές μπορούν να αναλύσουν το νερό της βρύσης στο σχολείο ή το σπίτι τους ή μπορούν να αναλύσουν εμφιαλωμένα μπουκάλια νερό.
Για το νερό της βρύσης, θα πρέπει να συγκρίνουν τα αποτελέσματά τους με τα πιστοποιητικά ανάλυσης που παρέχονται από την τοπική εταιρεία ύδρευσης. Για το εμφιαλωμένο νερό, θα πρέπει να τα συγκρίνουν με όσα αναγράφονται στις ετικέτες των μπουκαλιών.
Ο καθορισμός της συνολικής σκληρότητας του νερού γίνεται με ογκομέτρηση με αιθυλενοδιαμινοτετραοξικό οξύ (EDTA), το οποίο σχηματίζει άχρωμα σταθερά σύμπλοκα με ιόντα Ca2+ και Mg2+ σεpH = 9–10. Αυτά τα ιόντα βρίσκονται στο νερό φυσικά λόγω των ορυκτών που διαλύονται σε αυτό, καθώς περνά μέσα από το έδαφος και τα πετρώματα.
Για να διατηρηθεί το pH του διαλύματος στο 9-10, χρησιμοποιείται ρυθμιστικό διάλυμα (NH4Cl + NH4OH). Ο δείκτης μέλανος εριοχρώματος Τ (Eriochrome Black T / EBT) αλλάζει χρώμα όταν αυτά τα δύο ιόντα συμπλοκοποιούνται πλήρως με EDTA.
Εκτός από το τεστ σκληρότητας που περιγράφεται εδώ, μπορούν να προταθούν και άλλα τεστ, ανάλογα με τον χρόνο και τη διαθεσιμότητα οργάνων, όπως:
Αυτή η δραστηριότητα παίρνει περίπου 2 ώρες. Επίσης, χρειάζεται χρόνος για την προετοιμασία των διαλυμάτων και του εξοπλισμού (1 ώρα. αυτό μπορεί να γίνει από τον εκπαιδευτικό ή τον τεχνικό).
Φοράτε εργαστηριακή ποδιά και γάντια
1 ml διαλύματος νατρίου EDTA (0.01 M) = 1 F° = 10 mg/l CaCO3
Υπάρχουν διάφορες επίσημες μονάδες μέτρησης για τη σκληρότητα του νερού:[1]
– Τα μέρη ανά εκατομμύριο (ppm) ορίζονται συνήθως ως 1 mg/l CaCO3. Είναι ισοδύναμα με το mg/l χωρίς συγκεκριμένη χημική ένωση.
– Γαλλικός βαθμός ((°F or f): 10 ppm ή mg/l CaCO3. Το πεζό f συχνά χρησιμοποιείται για να αποφευχθεί η σύγχυση με τους βαθμούς Fahrenheit.
– Βαθμός γενικής σκληρότητας (dGH) ή Γερμανικός βαθμός (°dH, deutsche Härte): 10 mg/l CaO, ισοδύναμο με 17.85 ppm ή mg/L CaCO3.
– Βαθμός Clark °Clark) ή Αγγλικός βαθμός (°e or e): ένας κόκκος (64.8 mg) CaCO3 ανά γαλόνι (4.54609 λίτρα) νερού, ισοδύναμο με 14.254 ppm ή mg/l CaCO3.
– Αμερικάνικος βαθμός (gr/gal): ένας κόκκος CaCO3/γαλόνι (αμερικάνικο γαλόνι =3.78541 λίτρα), ισοδύναμο με 17.118 ppm ή mg/L CaCO3.
Η έρευνα δείχνει ότι το νερό της βρύσης είναι εξίσου ασφαλές με το εμφιαλωμένο νερό και συχνά δεν διαφέρει σημαντικά στη γεύση. Το νερό της βρύσης είναι γενικά καλύτερη επιλογή, καθώς έχει σημαντικά μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο και κοστίζει σημαντικά λιγότερο.
Αυτή η δραστηριότητα είναι χρήσιμη για να γίνουν κατανοητές οι διάφορες θεωρήσεις γύρω από το θέμα και για να συζητηθούν οι συνήθειες κατανάλωσης νερού. Η διάρκεια εξαρτάται από τον αριθμό των συμμετεχόντων στην τυφλή δοκιμή (απαιτούνται τουλάχιστον 50 για στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα).
Τα εμφιαλωμένα νερά θα πρέπει να επιλεγούν έτσι ώστε να περιλαμβάνουν γνωστή, πολυδιαφημιζόμενη επωνυμία, έτσι ώστε να αποδειχτεί το ότι η τιμή και η διαφήμιση δεν έχουν καμία σημαντική επίπτωση στις γευστικές προτιμήσεις.
Εάν το νερό της βρύσης είναι πολύ σκληρό και/ή δεν έχει και τόσο καλή γεύση, μπορεί να αντικατασταθεί με φιλτραρισμένο νερό βρύσης.
Τα αποτελέσματα της δοκιμής μπορούν να αναλυθούν στατιστικά (π.χ. αποτελέσματα με βάση τον αριθμό των συμμετεχόντων, το ποσοστό (%) που αναλογεί σε κάθε είδος νερού (διάγραμμα πίτας) και κίνητρα επιλογής) και να παρουσιαστούν σε αφίσα ή σε ψηφιακή παρουσίαση.
Μπορούν να κοινοποιηθούν και να δημοσιοποιηθούν μέσω της ιστοσελίδας του σχολείου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και/ή έκθεση αφίσας, ενθαρρύνοντας με αυτόν τον τρόπο βιώσιμες συνήθειες κατανάλωσης νερού.
Σε πολλές τυφλές γευστικές δοκιμές, οι συμμετέχοντες θεωρούν ότι το εμφιαλωμένο νερό δεν ξεχωρίζει από εκείνο της βρύσης και το νερό της βρύσης είναι συχνά το αγαπημένο, δείχνοντας έτσι ότι πολλές από τις πεποιθήσεις συνδέονται με προκαταλήψεις παρά με πραγματικές εμπειρίες ή χαρακτηριστικά προϊόντων.
Αυτή η δραστηριότητα αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου MULTIPLIERS Horizon 2020 από την Iren, ιταλική εταιρεία και ενός από τους εταίρους του MULTIPLIERS, μέσω του εκπαιδευτικού της τμήματος Eduiren και σε συνεργασία με το σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Pascal της επαρχίας Reggio Emilia.
Το MULTIPLIERS προωθεί την ανοιχτή εκπαίδευση σε όλη την Ευρώπη, ώστε η επιστήμη να καταστεί πιο κατανοητή και να μπορέσει να συσχετιστεί άμεσα με τις προκλήσεις της πραγματικότητας. Φέρνοντας τους μαθητές σε επαφή με πανεπιστήμια, παρόχους άτυπης εκπαίδευσης, μουσεία, τοπικές ενώσεις, βιομηχανίες, την κοινωνία των πολιτών, φορείς χάραξης πολιτικών, μέσα ενημέρωσης και άλλους φορείς σε αυθεντικά περιβάλλοντα μάθησης, το έργο προωθεί την καλλιέργεια δεξιοτήτων σε κοινωνικο-επιστημονικά θέματα, τα οποία έχουν άμεσο αντίκτυπο σε τοπικό επίπεδο και πέρα από αυτό. Ο τελικός στόχος είναι να προωθηθεί ο κοινωνικός μετασχηματισμός, δίνοντας στους μαθητές την ευκαιρία να δρούν ως «πολλαπλασιαστές γνώσης», διαμοιράζοντας τη μάθηση και τα ευρήματά τους σε άλλες κοινότητες.
Το MULTIPLIERS έχει λάβει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Συμφωνία Επιχορήγησης Νο. 101006255.
Μάθετε περισσότερα για το έργο: https://multipliers-project.org/
[1] το λήμμα της Wikipedia για τη μέτρηση της σκληρότητας του νερού: https://en.wikipedia.org/wiki/Hard_water#Measurement
Εκχύλισμα από τους σπόρους του δέντρου μορίνγκα (Moringa) χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες ως μέσο για τον καθαρισμό του νερού σε περιοχές όπου δεν είναι διαθέσιμο καθαρό νερό. Ερευνητές στο Ινστιτούτο Laue–Langevin (ILL) και στο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Ακτινοβολίας Συγχρότρου (ESRF) έχουν χρησιμοποιήσει νετρόνια και ακτίνες Χ, αντίστοιχα, για να ταυτοποιήσουν και να χαρακτηρίσουν τους σπόρους. Αυτές οι πληροφορίες μπορεί να μας επιτρέψουν να χρησιμοποιούμε με καλύτερο τρόπο αυτή την άφθονη πηγή για τον βιώσιμο καθαρισμό του νερού.
Πλήρης σύνδεσμος για την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών: https://www.unep.org/interactives/beat-plastic-pollution/?gclid=EAIaIQobChMIm7eEuP6SgAMViX5MCh1XWQNZEAAYBCAAEgKFR_D_BwE
Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (www.unep.org) επισημαίνει τις σοβαρές περιβαλλοντικές, κοινωνικές, οικονομικές επιπτώσεις, καθώς και τις επιπτώσεις στην υγεία, της προσκόλλησης μας στα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης. Γι’ αυτό, αυτό το άρθρο, που ενθαρρύνει τους εκπαιδευτικούς να εμπλέξουν τους μαθητές τους στο να σκεφτούν τα υπέρ και τα κατά της χρήσης του εμφιαλωμένου νερού σε σύγκριση με το νερό της βρύσης, είναι τόσο επίκαιρο.
Σε αυτό το άρθρο υπάρχουν διαφορετικές δραστηριότητες, τις οποίες οι εκπαιδευτικοί θα μπορούσαν να προσαρμόσουν για διαφορετικές τάξεις. Αυτές οι δραστηριότητες συμπεριλαμβάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, αλλά και άφθονο υλικό που συνοδεύει το άρθρο προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι διαδικασίες παροχής καθαρού νερού, οργανωμένη συζήτηση, ογκομέτρηση για να καθοριστεί η σκληρότητα του νερού και η διεξαγωγή τυφλής γευστικής δοκιμής νερού. Κάποιες από τις ιδέες θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε κάποιο όμιλο επιστήμης ή θα μπορούσαν να αποτελέσουν έμπνευση για ατομικά ή ομαδικά επιστημονικά πρότζεκτ.
Αυτό το άρθρο έχει πολλές συνδέσεις με το πρόγραμμα σπουδών και πολλές διαθεματικές συνδέσεις.
Θεματικές του προγράμματος σπουδών: κριτική ανάλυση δεδομένων, ορθές δοκιμές, πρακτικές δεξιότητες ανάλυσης, πρακτικές δεξιότητες ογκομέτρησης, pH και δείκτες pH, οξέα και βάσεις, μεταλλικά ιόντα, χημεία ασβεστόλιθου
Διαθεματικές συνδέσεις:
Γεωγραφία – διαθεσιμότητα πόσιμου νερού σε διάφορες χώρες, η γεωγραφία των ποταμών και η «διαμάχη» για τα νερά τους.
Επιστήμες της Γης – ιζηματογενή ασβεστολιθικά πετρώματα
Βιολογία – βιολογικές χρήσεις του νερού, όσμωση, το νερό ως διαλύτης, π.χ. για μεταλλικά ιόντα
Προτεινόμενες ερωτήσεις προς συζήτηση:
Sue Howarth, UK
Μεταφρασμένο από την Κυριακή Ηλιάδου. Όχι μόνο οι βιομηχανικές δραστηριότητες,…
