Γιορτάζοντας τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Gregor Mendel Inspire article
Η Ευρώπη γιορτάζει τον Gregor Mendel. Πόλεις και ινστιτούτα στην Αυστρία, στη Τσεχία, στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο σας προσκαλούν αυτόν τον χρόνο σε εκδηλώσεις…
Παρόλο που τα αποτελέσματα των πειραμάτων του Mendel στις διασταυρώσεις φυτών και στην κληρονομικότητα είναι πολύ γνωστά, δεν υπάρχουν στα βιβλία αναφορές στη ζωή του ως σπουδαστής, μοναχός και πολίτης. Στην επέτειο των 200 χρόνων από τη γέννησή του το πρόγραμμα Ιnterreg χρηματοδοτεί μια διασυνοριακή καμπάνια για να προάγει την παρακαταθήκη που άφησε ο Gregor Mendel με τη συνεισφορά του στην επιστήμη, στον πολιτισμό και στην ανθρωπότητα. Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι να σας κινήσει το ενδιαφέρον με την παρουσίαση μιας επισκόπησης για τη ζωή του Mendel, με πληροφορίες που συνέλλεξαν ερευνητές και ιστορικοί κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων αυτού του επετειακού έτους. Παρακάτω θα βρείτε έναν ημερολογιακό οδηγό για τους επετειακούς εορτασμούς.
Γιατί γιορτάζουμε τον GregorMendel?
Οι μαθητές και οι μαθήτριες ανακαλύπτουν τη δουλειά του Mendel συνήθως στο μάθημα της Βιολογίας και μαθαίνουν να συμπληρώνουν τα Τετράγωνα του Punnett, τα οποία αναπαριστούν οπτικά τους νόμους κληρονομικότητας του Mendel, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα συντεταγμένων, για να προβλέψουν ποια πιθανότητα έχουν οι απόγονοι να έχουν ένα συγκεκριμένο γονότυπο.
Εικόνα: Madeleine Price Ball/Wikipedia,
Public Domain
- Ο Gregor Mendel ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε ότι οι οργανισμοί έχουν διαφορετικούς κληρονομικούς χαρακτήρες. Αυτό το ανακάλυψε μελετώντας φυτά μοσχομπίζελου.
- Κατά τη διάρκεια της ζωής του ως βοτανολόγος, δάσκαλος και μοναχός ο Mendel καλλιέργησε και εξέτασε σχεδόν 30.000 φυτά μοσχομπίζελου.
- Ανακάλυψε τις βασικές αρχές της κληρονομικότητας και έβαλε τα θεμέλια για την επιστήμη της γενετικής.
- Τα επαναστατικά ευρήματα του Mendel αγνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό έως και μετά το θάνατό του.
Για παράδειγμα οι νόμοι του Mendel εφαρμόστηκαν σε επιλεκτική καλλιέργεια ελαιοκράμβης. Το λάδι της ελαιοκράμβης ήταν αρχικά ένα πικρό λάδι για λάμπα. Μέχρι τη δεκαετία του 1970 οι ποικιλίες ελαιοκράμβης που καλλιεργούνταν δεν ήταν δυνατό να δώσουν λάδι κατάλληλο για μαγείρεμα. Για πολλά χρόνια χρειάστηκαν να περάσουν πολλά στάδια μέχρις ότου τα φυτά να παράγουν λάδι με ήπια γεύση και καλή απόδοση.
Το ΙνστιτούτοGregor Mendel έφτιαξε μια ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους για να εξηγήσει τα βασικά χαρακτηριστικά της δουλειάς του.
Η ιστορία του GregorMendel
Στην ηλικία των 21 ετών, ο Gregor Mendel μπήκε στο μοναστήρι για οικονομικούς λόγους. Κατά τη διενέργεια των τελευταίων τελετουργιών για τους ετοιμοθάνατους ασθενείς μεταδίδονταν μολυσματικές ασθένειες στους κληρικούς και έτσι υπήρχε έλλειψη ιερέων.. Αποτέλεσμα αυτού ήταν ο Μέντελ να χειροτονηθεί από την εκκλησία πριν ολοκληρώσει τις θεολογικές σπουδές του. Ωστόσο, στην ηλικία των 26 ετών απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του λόγω των ψυχικών και σωματικών επιβαρύνσεων που του επέφεραν.
Μεταξύ του 1851 και 1853 ο Mendel πήγε στη Βιέννη επειδή δίδασκε σε ένα γυμνάσιο στο Znojmo και σύμφωνα με τις υπουργικές διατάξεις έπρεπε να αποκτήσει πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Όταν έφτασε στη Βιέννη, ο Mendel συμμετείχε σε εξετάσεις πιστοποίησης παιδαγωγικής επάρκειας, αλλά είχε κακή επίδοση στην ενότητα της φυσικής ιστορίας. Παρά αυτή την αποτυχία, ο Μέντελ επιδίωξε να ασχοληθεί με τις επιστήμες και έτσι γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης όπου παρακολούθησε μαθήματα Φυσικής, Βιολογίας, Μαθηματικών και Χημείας. Διεξήγαγε τα δικά του πειράματα, εκπαιδεύτηκε στη μικροσκοπία και μελέτησε ανατομία και φυσιολογία των φυτών.
Εικόνα: άγνωστος συγγραφέας/Wikipedia,
Public Domain
Η σχολή μπορεί να μην ικανοποίησε τους στόχους του για διδασκαλία αλλά οπωσδήποτε του έδωσε έμπνευση για τη μελλοντική του έρευνα. Ο Mendel εκπαιδεύτηκε στα μαθηματικά παρακολουθώντας τη σειρά μαθημάτων του Christian Doppler (ναι, του γνωστού από το φαινόμενο Doppler) και τα εφάρμοσε στα βιολογικά του πειράματα. Ο βοτανολόγος Franz Unger δίδαξε στον Mendel την εξελικτική ιστορία των φυτών για την οποία ο επίσκοπος του Brno,που συμφωνούσε με τις μελέτες του Mendel, μάλλον δεν ήταν πολύ ευχαριστημένος. Ο συνάδελφός του, ο φιλόσοφος František Matouš Klácel, αναφέρθηκε αργότερα σ’ αυτόν ως «τον ελεύθερο σκεπτόμενο φίλο του» και μάλλον αυτό ταίριαζε για τον Mendel. Μετά την επιστροφή του στο Brno και στο Αυγουστινιανό μοναστήρι, ο Mendel επιδόθηκε στα επιστημονικά του ενδιαφέροντα. Το μοναστήρι, με τους κήπους του και τον ψηλό τοίχο από τούβλα, πρόσφερε στον Mendel έναν ιδανικό τόπο για την έρευνά του στα φυτά των μοσχομπίζελων. Το 1861 ως ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ερευνών της Φύσης (Nature Research Society )ο Mendel βρήκε ένα μέρος για να συζητά τα ευρήματά του και να δημοσιεύει σε ένα διεθνές επίπεδο. Ακόμη και οι εκθέσεις λουλουδιών στο δημαρχείο απέκτησαν ιδιαίτερη σημασία ως τρόπος προώθησης νέων εξελίξεων αναπαραγωγής στους μικρούς αγρότες. Οι εξελικτικές σειρές υβριδίων του Mendel παρείχαν μια επιστημονική βάση για την επιλογή των καταλληλότερων φυτικών ειδών για καλλιέργεια.
Το 1865, ο Mendel δημοσίευσε τα αποτελέσματα των πειραμάτων του με τα υβρίδια των φυτών: «Πειράματα στην υβριδοποίηση των φυτών». Αν και συνήθως σημειώνεται ότι η επιστημονική κοινότητα αγνόησε τα ευρήματά του μέχρι και μετά τον θάνατό του, ωστόσο το τμήμα Πομολογίας, Αμπελουργίας και Κηπευτικών της Εταιρείας Έρευνας της Φύσης (Nature Research Society) αναγνώρισε ότι τα πειράματά του προανήγγειλαν μια νέα εποχή της επιστήμης. Αργότερα οι καθηγητές του στη Βιέννη επίσημα ανακάλυψαν ξανά και προώθησαν τα ευρήματά του στην κληρονομικότητα.
Ο Mendel ήταν πολύ απλός άνθρωπος, ένας άνθρωπος που βίωσε οικονομικές δυσκολίες, που γράφτηκε σε Πανεπιστημιακά μαθήματα που απαιτούσαν καθημερινή παρακολούθηση και που συνεισέφερε σημαντικά στην επιστήμη αν και ταπεινής καταγωγής. Στο τέλος της ζωής του, στην ηλικία των 62 ετών, ο Gregor Mendel είχε ήδη συγκεντρώσει έναν αριθμό από εξέχοντες τίτλους. Ήταν ηγούμενος της ενορίας του, καθηγητής φυσικής ιστορίας (παρά την αποτυχία του στις εξετάσεις) διευθυντής της τράπεζας Moravian Mortgage, αντιπρόεδρος της Εταιρείας Έρευνας της Φύσης και επικεφαλής κριτής ανθοκομικών εκθέσεων.
Όδηγός εκδηλώσεων
Ο επετειακός προγραμματισμός φέτος περιλαμβάνει ένα καινούργιο άγαλμα στο Μπρνο, εργασίες πάνω στα χειρόγραφά του, την αναπαλαίωση του θερμοκηπίου του, συνέδρια, φεστιβάλ, θεατρικές παραστάσεις, έναν καλλιτεχνικό διαγωνισμό, μια κλήρωση κουίζ για ένα ζευγάρι Apple Airpods και ξεναγήσεις. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με οποιαδήποτε από αυτές τις εκδηλώσεις, μεταβείτε στον ιστότοπο: Gregor Mendel 200
18 Ιουνίου –Ανοικτή ημερίδα του IPK Gatersleben
Το Ινστιτούτο Φυτικής Γενετικής και Έρευνας Φυτικών καλλιεργειών (IPK), ( Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research), στο Leibniz της Γερμανίας διοργανώνει μια Ανοιχτή Ημερίδα αφιερωμένη στα 200ά γενέθλια του Γκρέγκορ Μέντελ. Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει διάφορες θεματικές ξεναγήσεις και ομιλίες, συμπεριλαμβανομένης μιας διάλεξης από τον κεντρικό ομιλητή Καθ. Δρ. Uwe Hoßfeld, ο οποίος κυρίως θα δώσει πληροφορίες πάνω στην τρέχουσα έρευνα για τον Mendel. Οι ομιλητές/τριες θα τιμήσουν τον «πατέρα της γενετικής» και θα αναλογιστούν τον αντίκτυπο της δουλειάς του στη δική τους έρευνα.
20-24 Ιουλίου – Φεστιβάλ Mendel
Το Φεστιβάλ Mendel διοργανώνεται την εβδομάδα των γενεθλίων του Mendel στο Μπρνο της Τσεχίας. Η γιορτή, με ελεύθερη είσοδο, περιλαμβάνει μια σειρά εκθέσεων στο Αββαείο Augustinian στο Brno, και συναυλίες, μέχρι και το αγαπημένο φαγητό του Mendel. Ένα από τα κυριότερα σημεία του Φεστιβαλ θα είναι μια εορταστική συναυλία από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μπρνο και την Τσέχικη Φιλαρμονική Χορωδία, την Παρασκευή 22 Ιουλίου 2022.
17 Σεπτεμβρίου – Εργαστήριο BIOTOPIA στο Βοτανικό Κήπο
Ο Βοτανικός Κήπος Nymphenburg του Μονάχου σε συνεργασία με το BIOTOPIA, το Μουσείο για τον Άνθρωπο και τη Φύση και το Κέντρο Μουσειακής Εκπαίδευσης θα προσφέρει σε όλους τους επισκέπτες και τις επισκέπτριες ένα πολύχρωμο και ποικίλο πρόγραμμα σχετικά με τον Gregor Mendel, ο οποίος έθεσε τα θεμέλια για έναν νέο κλάδο της βιολογίας με τα πειράματά του με τα μοσχομπίζελα. Στο εργαστήριο «ο Κώδικας της ζωής» του BIOTOPIA Lab, οι επισκέπτες/τριες μπορούν να απομονώσουν το DNA μιας μπανάνας, να μάθουν για τα δομικά στοιχεία της ζωής τους και να εισέλθουν στον κόσμο της γενετικής.
Καταγραφή της κληρονομιάς του Mendel
Το Ινστιτούτο Gregor Mendel (Gregor Mendel Institute), μέσω ενός ιστότοπου που δημιουργήθηκε για την επετειακή χρονιά, μοιράζεται τόσο πληροφορίες για τη ζωή του βιολόγου του 19ου αιώνα όσο και την τρέχουσα έρευνα σε πεδία που σχετίζονται με τον Mendel. Για παράδειγμα, μπορείτε να μάθετε για τη ζωή και το έργο του Mendel, να συμμετάσχετε σε μια εικονική περιήγηση στη Βιένη του Mendel ( Mendel’s Vienna ) ή να μοιραστείτε τις δικές σας αναπολύσεις για τον Mendel. Υπάρχει επίσης ένα πρότζεκτ με επιχορήγηση για να καλλιεργήστε τα δικά σας μοσχομπίζελα, και να συμμετάσχετε καλλιεργώντας και διασταυρώνοντας τα δικά σας φυτά. Οι μελλοντικές επεκτάσεις του ιστότοπου θα περιλαμβάνουν περιεχόμενο από τις εκδηλώσεις του έτους και μια εικονική περιήγηση στο Μπρνο (Brno), όπου ζούσε ο Mendel. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε την ιστοσελίδα Gregor Mendel 200 ή ακολουθείστε τον επίσημο λογαριασμό στο twitter account.
Resources
- Μάθετε πως ο Mendel έφτασε να αποκαλείται πατέρας της Γενετικής.
- Διαβάστε πως οι ιδέες του Mendel αναπτύχθηκαν από τους μετέπειτα επιστήμονες και αναδιαμορφώθηκαν με τις νέες ανακαλύψεις, έτσι ώστε να έχουμε τη σημερινή κατανόηση της κληρονομικότητας.
- Ρίξτε μια ματιά σ΄αυτό το υπέροχο νήμα στο Twitter για το μακρύ δρόμο μέχρι την αναγώριση της δουλειάς του Mendel
- Παρακολουθείστε μια ενδιαφέρουσα διάλεξη από την πλευρά της ιστορίας της επιστήμης, για τη δουλειά τουGregor Mendel και του συναδέλφου του Cyrill Napp.
- Παρακολουθείστε μια διάλεξη για τη ζωή του Mendel στη Βιέννη (Vienna) και πως οι σπουδές του εκεί επηρέασαν τη μελλοντική του εργασία.
- Προσπαθήστε να εφαρμόσετε αυτή τη δραστηριότητα στην τάξη για να εισάγετε τους νεαρούς μαθητές στην κληρονομικότητα του Mendel χρησιμοποιώνταςδιακοσμιτικές μπαλλίτσες (πομπον).
- Ακούστε μερικά ενδιαφέροντα podcasts για το Mendel και τη δουλειά του.
- Εδώ για το πώς το βιβλίο του Gregor Mendel για τα μοσχομπίζελα άλλαξε τα δεδομένα της Βιολογίας.
- Ανακαλύψτε τα πειράματα του Mendel.
- Μάθετε τους τρεις νόμους του Mendel.
- Κατανοήστε τη σημασία της εργασίας του Mendel και πως ξεκίνησε την αρχική του έρευνα.
- Διαβάστε πώς κάποιοι ερευνητές φέρνουν στο φως την ιατρική σοφία του Μεσαίωνα: Watt S, Hayes E (2013) Monastic medicine: medieval herbalism meets modern science. Science in School 27: 38–44.
- Μάθετε πώς να κάνετε στατιστικές αξιολογήσεις για να μετρήσετε την ανάπτυξη των φυτών: Brown J, Karamurzina S, Zharylgasin S (2020) Grow your own statistical data. Science in School 50.
- Μάθετε πώς εμφανίζονται νέα είδη: Bryk J (2018) Evolution in action: from genetic change to new species. Science in School 44: 8–14.
- Ανακαλύψτε τους παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη των φυτών και επινοήστε ένα σχέδιο για την ανάπτυξη φυτών στη σελήνη: Hardie K, Cardoso C (2020) Astrofarmer: how to grow plants in space. Science in School 49: 33–37.
- Ανακαλύψτε πως το βιολογικό ρολόι των φυτών τα βοηθά να ανταποκρίνονται στις αλλαγές του κύκλου ημέρας-νύχτας: Hubbard K (2019). How plants beat jet lag. Science in School 48: 8–11.
- Ενθαρρύνετε τους μαθητές και τις μαθήτριες να διερευνήσουν τις αρχές της μορφής και της λειτουργίας σε σχέση με την εξελικτική προσαρμογή, εμπλέκοντας τον βιομιμητικό σχεδιασμό: Toro S (2021) Biomimicry: linking form and function to evolutionary and ecological principles. Science in School 53.