Nauka na otwartym terenie: przywrócenie Epoki Kamienia Łupanego dla uczniów szkół podstawowych Teach article

Tłumaczenie Paweł Trojak. Zabranie dzieci poza szkolną klasę, otwiera cały szereg działań dotyczących świata przyrody.

Epoka Kamienia Łupanego mogła nie być czasem zabawy dla naszych przodków, ale dowiedzenie się o tym może być przyjemnym I wychowawczym doświadczeniem, dla młodszych dzieci.

Przez ostatnie dziesięć lat, moi koledzy oraz ja, prowadziliśmy w naszej małej szkole inicjatywę edukacyjną pod nazwą ‘tydzień na łące’, która jest adresowana do uczniów w wieku 6-18 lat, które mają specjalne edukacyjne potrzeby. Zaczęło się to jako odskocznia od rutyny, szansa by dać młodszym dzieciom wytchnienie od harmonogramu opartego na klasowym nauczaniu. Jednak stało się to narzędziem edukacyjnym przydatnym przy nauczaniu szerokiej gamy tematów skoncentrowanych na nauce, a także środkiem, o którym myślimy, że może być łatwo dostosowane do młodszych dzieci, o różnych poziomach umiejętności.

Każdego roku, przez tydzień, wiosną lub latem, uczniowie z dwóch mieszanych grup wiekowych (6 – 11 lat), w liczbie od 20 do 30, zamieniają klasę na pobliską łąkę, by uczyć się na wolnym powietrzu. Początkowo, ja i mój kolega prowadziliśmy ten projekt sami; w ciągu ostatnich kilku lat, mieliśmy wsparcie nauczyciela stażysty i studenta. Mamy również wsparcie miejscowego rolnika, który użycza nam łąki i daje dostęp do swoich pól, oraz lokalnej grupy harcerzy która zapewnia nam jurtę na wypadek deszczu. Z tymi prostymi udogodnieniami, spędzamy dni ucząc się o naturze, koncentrując się na różnych tematach każdego roku. W roku 2010, badaliśmy jak wyglądało życie podczas Epoki Kamiennej.

Chociaż uczymy dzieci specjalnej troski (trudności w uczeniu się, problemy z koncentracją oraz zaburzenia ruchu), piękno tygodnia spędzonego na łące polega na tym, że może ono zawierać cały szereg działań dostosowany do różnych zainteresowań i poziomów umiejętności.

Łąka z pobliskimi drzewami i strumieniem jest idealna, gdyż może być wykorzystana do nauczania całego zakresu tematów, włączając rośliny, owady, odżywianie a nawet budowanie prostych struktur. Jednakże, ta koncepcja jest wystarczająco elastyczna by zastosować ją w szeregu lokalizacji i tematyk – w poprzednich latach, używaliśmy tematów związanych z piratami, rycerzami i księżniczkami, Średniowieczem, końmi, zwierzętami hodowlanymi, statkami, lotem oraz Igrzyskami Olimpijskimi. Jednakże jeśli nie masz dostępu do łąki, mógłbyś prawdopodobnie skorzystać z lokalnego parku.

Projekt rozpoczyna się na tydzień przed wyruszeniem na łąkę, z pudełkiem pełnym książek o wybranym przez nas temacie: w tym przypadku, Epoką Kamienia. Jako klasa, omawiamy różne aspekty naszego tematu: na przykład, krajobraz, przyroda, fauna i flora występująca wtedy i to, jak ludzie żyli w ówczesnych czasach – polowanie na zwierzęta, zbieranie roślin, aranżacja życia, życie rodzinne, narzędzia itd. Pełne zapału dzieci mogą uzupełnić wiedzę, czytając książki w wolnym czasie.

Prawdziwa zabawa zaczyna się pierwszego dnia po dotarciu na łąkę. Po dotarciu, dzieci mogą badać teren, który będą poznawać przez najbliższe parę dni. Warunki socjalne są o wiele bardziej podstawowe niż te, do których przywykły. Przez pierwsze lata prowadzenia projektu, nie mieliśmy nawet toalet, zamiast tego, dzieci wykopały latrynę i zbudowały przesłonę z patyków, trawy i liści. Raz nawet rolnik zaopatrzył nas w przenośne toalety, wciąż dawaliśmy sobie radę bez czystej, bieżącej wody: by przemyć ręce i żywność, używaliśmy wody z butel; by umyć pędzle, używaliśmy wody ze strumienia. Dobrze jest mieć schronienie (używamy jurty) by przechować ekwipunek przez noc, lub zapewnić dzieciom schronienie przed deszczem podczas dnia, jednakże wymagania infrastrukturalne są minimalne. Podstawowe zaplecze socjalne może faktycznie zostać przeobrażone w doświadczenie naukowe. i oczywiście, sprawia to, że uczniowie doceniają powrót do 21 wieku gdy wracają do domów każdego wieczoru.

Poprzez kilkanaście naszych motywów, spora część projektu polegała na dowiedzeniu się, jak ówcześni ludzie się żywili. To wielka szansa dla interdyscyplinarnego nauczania, które łączy szeroki zakres czynności które mogą być dopasowane do różnych poziomów, obejmując różne tematy w nauce i technologii.

Na przykład, w naszym projekcie Epoki Kamienia Łupanego, jedna aktywna grupa została zaangażowana w naukę o polowaniu. Grupa myśliwych – która byłą popularna zarówno u dziewcząt jak i u chłopców – wykonała łuki i strzały z gałęzi i sznurka^w1, i nauczyła się jak z nich korzystać. Mały lasek w pobliżu, będący źródłem patyków i gałęzi, był dużą pomocą, ale oczywiście, w razie konieczności, również byłoby możliwe dostarczenie surowców z innych źródeł.

To zadanie oferuje znaczną możliwość eksperymentowania i rozwiązywania problemów^w2. Jaki rodzaj drewna działa najlepiej dla tego zadania? Jak gruby? Jak suchy? I jak najlepiej strzelać z łuku? Czy lepiej pod wiatr czy też z wiatrem? Czy powinieneś celować w poziomie czy też może bardziej w górę? Czy pióra sprawiają, że strzała leci prościej? Uczniowie spontanicznie zadawali wiele z tych pytań , ale nauczyciele również mogą przyczynić się do modelowania ćwiczenia, poprzez sugestie i pokierowanie dzieci we właściwym kierunku.

Oczywiście, łowieniu towarzyszy zbieractwo. Podczas kilkunastu tygodni na łące, próbowaliśmy szeregu czynności związanych ze zbieraniem jako sposobu by nauczyć się więcej o roślinach i pożywieniu. Na przykład, jedna grupa zbierała zioła do naparów, takie jak rumianek, mięta i melisa. Wiele dzieci nie było z nimi zaznajomionych, tak więc zorganizowaliśmy sesję, podczas której mogły one posmakować oraz poczuć zapach ziół, przed i po zaparzeniu^w2.

Inna grupa zebrała jadalne liście, takie jak mniszki, by przyrządzić sałatkę, którą dzieci z klasy zjadły razem. Trzecia grupa zebrała ziarna pszenicy z gruntów rolnych, zmieliła je z mąką iprzyrządziła przaśne chleby^w3, wypróbowując różne metody gotowania, wliczając te na otwartym ogniu i na gorących kamieniach.

Rozpalanie ognia, które towarzyszy wypiekowi chleba, jest sposobem na naukę o materiałach dobrze się palących, i o tym jak unikać szkodzenia krajobrazowi, używając lokalnych materiałów takich jak: piasek, ziemia i woda ze strumienia, by posprzątać po zakończeniu powyższych czynności. Zaproszenie rodziców pod koniec tygodnia na łące, pełni rolę podsumowania – mogą oni zobaczyć, czego nauczyły się ich dzieci.

W tym rodzaju projektu, bezpieczeństwo jest oczywiście ważnym czynnikiem. Jednakże stosując rozważne środki bezpieczeństwa, mieliśmy jeden pomniejszy wypadek w ciągu 10 lat. Nasza łąka jest ogrodzona, i by zawęzić dzieciom dostęp tylko do użytkowanej części, używamy taśmy odgradzającej; uczniowie którzy nie stosują się do tego, są odsyłani z powrotem do szkoły. Przez cały czas, kazde dziecko jest częścią grupy, która jest pod opieką osoby dorosłej.

W zależności od czynności, podejmujemy również specyficzne środki ostrożności. Na przykład, ważne jest by prawidłowo identyfikować jadalne rośliny^w4, by być świadomym obecności lokalnych pasożytów oraz innych zagrożeń dla zdrowia oraz nie zezwalać dzieciom na jedzenie czegokolwiek bez uprzedniego pozwolenia nauczyciela. Podobnie, czynności związane z ogniskami oraz łukami i strzałami wymagają bliskiego nadzoru.

To, jakie czynności dobierzesz do swojego projektu, będzie zależeć od tematyki i miejsca którego używasz. Jednakże, zawsze dążyliśmy by projekty obejmowały czynności praktyczne. Na przykład, rok w którym naszą tematyką były konie, dysponowaliśmy prawdziwym koniem, na którym dzieci mogły jeździć i go szczotkować, wykonaliśmy konie z drewna i stworzyliśmy biżuterię dla końskiej grzywy, by tylko wymienić parę z czynności. Gdy korzystaliśmy z tematyki związanej z piratami, dzieci wykonały łódki z papieru i używając ich zrobiły wyścigi w strumieniu, nauczyły się walki mieczem, grały w gry obejmujące abordaż na inne statki oraz zrobiły ubrania piratów i łatki na oko.

Jakikolwiek temat występuje w danym roku, ostatniego dnia, organizujemy wystawę przedstawiającą dorobek pracy różnych grup. Na przykład, rodzicom są pokazywane łuki i strzały, podczas gdy dzieci wyjaśniają z czego je wykonano i jak są używane. Klasy prezentują różne typy paliw zastosowane przy rozpalaniu ognia, oraz demonstrują które z nich palą się lepiej a które gorzej. Zbieracze zapraszają rodziców do spróbowania rożnych gatunków ziół i roślin, zebranych w ciągu tygodnia.

Powyżej opisana sesja jest szansą by pokazać czego dzieci się nauczyły, a także wzmacnia nauczanie poprzez poszerzenie zasobu słow uczniów oraz uczy ich jak prezentować wyniki eksperymentu. Na początku, obawialiśmy się, że ten bardziej widoczny element dydaktyczny tygodnia na łące umniejszy radosc dzieci podczas wykonywania zadań, ale prawdę mówiac, okazał się one źródłem motywacji. Ponadto, pomaga poszerzyć naukowe i techniczne aspekty nauczania poprzez dodanie wymiaru językowego.

Główną częścią ostatniego dnia jest ugotowanie wielkiego kotła zupy ze świeżo zebranych warzyw i roślin z łąki oraz pól – jeszcze jedna okazja by nauczyć się o roślinach, ale również, bardziej ogólne wprowadzenie do zdrowego odżywania, a także wspólne doświadczenie dla dzieci, rodziców i nauczycieli. Dla większości z naszych uczniów, wielu, którzy pochodzą z nieuprzywilejowanych środowisk, jest to pierwszy raz, kiedy spróbowali zupy przygotowanej ze świeżych składników. Przez lata, widzieliśmy jak uczniowie zabierali ze sobą do domów idee świeżo przygotowanego jedzenia – doskonały przykład jak elementy praktyczne i teoretyczne pasują do siebie.

Tydzień na łące zapewnia elastyczną strukturę którą można wypełnić wieloma czynnościami, które z kolei mogą być rozwijane i wybierane zarówno przez nauczycieli jak i uczniów. Na przykład, w dodatku do zawartości czysto naukowej naszego tygodnia na łące, mamy również czas na piosenki, gry, rękodzieła, a nawet mieliśmy okazję gościć lokalnego pszczelarza. Jest to również okoliczność do wprowadzenia partnerów z zewnątrz – w naszym przypadku był to rolnik, pszczelarz i lokalna grupa harcerska – co pomogło w dalszym przełamywaniu lekcyjnej rutyny.

Na ostatek, tydzień na łące, przedstawia holistyczny sposób nauczania, łącząc różne aspekty nauki z praktycznymi czynnościami, które mają realny wpływ na życie dzieci.