Witamy w Walencji! Na Europejskim konkursie dla Młodych Naukowców Inspire article

Author(s): Anne MJG Piret

Tłumaczenie: Jadwiga Cholewa. Anna MJG Piret z Komosji Europejskiej towarzyszy jury podczas obecnego Europejskiego Konkursu dla Młodych Naukowców.

First-prize winners: Abdusalam
Abubakar, Florian Ostermaier,
Márton Spohn and Henrike Wilms
Image courtesy of the European
Commission

Doniosły głos Empara, jedengo z głównych pomocników organizacyjnych, rozbrzmiewa w ogromnej hali wystawowej Prince Felipe w Muzeum Nauki w Walencji, Hiszpania. Atmosfera jest niesamowita. Wołania typu „Portugalia proszę tutaj!” i “Białoruś proszę tędy!” odbijają się echem po całej sali.

Uczestnicy Europejskiego Konkursu dla Młodych Naukowców zebrani z całej Europy (i nie tylko) podążają za swoimi przewodnikami to zarezerwowanych wcześniej miejsc wystawowych.

Josef and Tomáš, from the
Czech Republic
Image courtesy of the European
Commission

Konkurs rozpoczęty! Teraz każdy z uczestników musi przygotować swoje stoisko i zaprezentować swój projekt.

Josef i Tomáš z Republiki Czeskiej montują wystawę na temat nowego rodzaju sprzęgła zaprojektowanego specjalnie dla producenta motocykli Ducati. Angel z Hiszpanii zamienił swoje stanowisko w prawdziwy rzymski panteon (świątynię) prezentując model oryginalnego budynku a nad min słońce imitowane lampą.

Martina z Austri ostrożnie dekoruje swoje stanowisko słomą z kururydzy. Jej projekt ochrony środowiska pt. “Energia ze słomy kukurydzianej” zostanie później nagrodzony drugim miejscem ale jak na razie jej głównym zmartwieniem jest jak najefektywniej zaprezentować swój pomysł by zwrócić uwagę jury oceniających wystawy uczestników.

O drugiej popołudniu 15 osobowa komisja zaczyna swój obchód. Członkowie komisji zapoznali się już z opisami projektów oraz przedyskutowali je na spotkaniu w Brukseli. Teraz mają okazję spotkać wykonawców projektów, zapytać ich o przebieg doświadczeń, powód wybranych metod i tematów badań.

Młodzi naukowcy mimo stresującej sytuacji są bardzo chętni do prezentacji i objaśnień swoich projektów.

Pracowali nad nimi tyle czasu i dzięki tym pomysłom wygrali narodowe konkursy we własnych krajach. Uczestnicy konkursu nawet nie podejrzewają, że jury też jest podenerwowane. Nareszcie będą mogli spotkać tych utalentowanych, młodych ludzi, których projekty znane im były dotąd tylko z kartki papieru.

Miłej zabawy!

**Martina from Austria**
Image courtesy of the European
Commission

O piątej popołudniu jury skończyło swój pierwszy przegląd stanowisk wystawowych, zmęczone ale przede wszystkim zafascynowane prezentowanymi pomysłami. Entuzjazm młodych naukowców jest wręcz zarażający. Członkowie jury, którzy pierwszy raz wystpępują w tej roli, nie mogą oderwać myśli od usłyszanych projektów. A tymczasem wieczorny program rozrywkowy już rozpoczęty. Młodzi uczestnicy konkursu szybciej zapominają stres minionego dnia. Ich uwagę pochłania przygotowany przez hiszpańskich studentów wieczór „a paella” – spektakularne widowisko przygotowania typowo regionalnej potrawy Walencji.

Spotkać prawdziwych naukowców

Tradycją Europejskiego Konkursu Młodych Naukowców stało sie zapraszanie znanych naukowców by spotkali się i porozmawiali z uczestnikami konkursu. W tym roku zaproszono również naukowców będących na starcie swojej kariery, by mogli podpowiedzieć jak zaczać swoje własne badania naukowe i podzielić się swoimi doświadczeniami z młodszymi kolegami.

Na konkurs przybyła również pracująca w CERN^w2Freye Blekman, wysłana tu przez Formu EIRO^w1(wydawnictwo “Nauki w szkole”). Jako ambasador projektu SET-Routes^w3 sponsorowanego przez Unię Europejską oraz oficjalny doradca CERN Freya wie już jak mówić o nauce i badaniach naukowych do ludzi spoza kręgu nauki i do studentów. Jej wykład na temat znaczenia fizyki cząstek elementarnych i roli jaką młodzi naukowcy mają szansę odegrać w ramach projektów takich organizacji naukowych jak CERN nie tylko został pozytywnie przyjęty ale przede wszystkim wzbudził bardzo duży entuzjazm wśród młodych (i nie tylko!) słuchaczy.

Nagrody

Ostatni dzień konkursu nadszedł. Uczestnicy podążają by usłyszeć ogłoszenie zwycięzców. Na chwilę ich uwagę odwracają bawiące się w basenie Muzeum Ocanograficznego delfiny. Wszyscy z zaciekawieniem przyglądają się radosnym filgom tych pięknych ssaków, zapominając za chwilę zaczynającą się ceremonię rozdania nagród.

Ostateczne decyzje zapadły wczoraj wieczorem. Jury miało wiele trudności by zdecydować komu przydzielić nagrode pieniężną, nagrodę honorową czy też wyróżnienie. Ale przecież o to chodzi w konkursie – zwycięzcę należy wybrać! Najciekawsze i najbardziej wybitne projekty zostały wybrane spośród 81 projektów przedstawionych na konkursie z dziedzin: biologii, chemii, ochrony środowiska, nauk społecznych, fizyki i biologii molekularnej.

Gospodarz ceremonii jest równie poddenerwowany jak uczestnicy. Korespondenci prasowi próbują zająć odpowiednie pozycje by jaknajlepiej zfotografować finalistów. Wszyscy są podekscytowani!

Wreszcie zwycięzcy zostali ogłoszeni (zobacz ramkę „niektóre nagrodzone projekty”). Niektórzy są rzeczywiście całkowicie zaskoczeni. Jedni zupłenie swobodnie pozują do kamery inni wybuchli radosnym płaczem wpadając sobie w ramiona. Wszyscy najwyraźniej są szczęśliwi i zadowoleni.

19 Konkurs dla Młodych Naukowców zakończony. Dla wielu z nich to nie był tylko konkurs. Wielu nauczyło się jak pracować w zespole, zainteresowało się nowymi dziedzinami nauki czy poznało nowych przyjaciół. Dla wszystkich uczestników ten europejski konkurs pozostanie na pewno niezapomnianym i fascynującym doświadczeniem.

Nagrody główne przyznano: Abdusalam Abubakar, Márton Spohn i Henrike WilmsDzięki uprzejmości European Commission

Idea Europejskiego Konkursu dla Młodych Naukowców.

Europejski Konkurs dla Młodych Naukowców jest imprezą o wysokim standardzie, dostępną dla młodych ludzi pomiędzy 14 a 21 rokiem życia, którzy wygrali narodowy konkurs w swoim kraju. Konkurs ten daje uczestnikom możliwość współrywalizacji na forum europejskim z rówieśnikami w różnych dziedzinach. Choć zapotrzebowanie na pracowników naukowych wzrasta, liczba młodych ludzi zainteresowanych studiami nauk przyrodniczych i taką karierą maleje. Dlatego też organizowanie takich spotkań, mobilizujących do badań naukowych młodych ludzi z całej Europy (i nie tylko), ma dziś jeszcze większe znaczenie.

Konkurs ten daje możliwość wybitnym młodym naukowcom do zaprezentowania się na forum Europy i poznania podobnie myślących rówieśników z innych krajów. Ma to również na celu nagrodzić naukowe starania uczestników i pokazać innym, że nauka może również być przyjemnością. Dodatkowo jest to okazja dla młodych naukowców do rozwoju talentów i poszerzenia naukowych i technologicznych horyzontów. Jest to dobra sposobność by spotkać swoich rowieśników o podobnych zainteresowaniach z różnych krajów, mówiących różnymi językami. Dodatkowo takie spotkania umożliwiają spotkanie i poznanie znanych i wybitnych naukowców Europy.

Jakie projekty można zgłaszać na Europejski Konkurs dla Młodych Naukowców?

Tylko projekty, które wygrały szczebel narodowy mogą zostać zgłoszone do Europejskiego Konkursu dla Młodych Naukowców. Projekty z każdej dziedziny naukowej są akceptowane.

Organizatorzy konkursów narodowych są odpowiedzialni za wybranie najwybitniejszych projektów, złożenie ich kandydatury do Komisji Europejskiej i całą procedurę zwiazaną ze wzięciem udziału danego projektu w konkursie europejskim. Każdy biorący udział w konkursie kraj ma przydzielonego organizatora narodowego który zajmuje się aplikacjami z danego kraju. Listę organizatorów narodowych można znaleźć na stronie internetowej Europejskiego Konkursu dla Młodych Naukowców^w4.

Co składa sie na odpowiedni projekt?

Każdy projekt powinnien składać się z pisemnego raportu zawierającego opis materiałów, metod i zastosowanych modeli badań. Nad jednym projektem nie powinno pracować więcej jak 6 osób a spośród przedstawionych projektów trzy z każdego kraju mogą przejść do dalszego konkursu. Podczas konkursu uczestnicy prezentują swój projekt na przydzielonym im stanowisku, wyjaśniając jego założenia i odpowiadając na stawiane przez komisję pytania. Wystawa projektów jest ogólnie dostępna dla wszyskich.

Przykłady nagrodzonych projektóws

Trzy „pierwsze” nagrody zostały przyjdzielone projektom z: Niemiec, Węgier i Irlandii.

Państwo: Niemcy
Autorzy Projektu: Florian Ostermaier (19), Henrike Wilms (20)
Dziedzina: Fizyka
Tytuł Projektu: Migające krople wody

Minionego lata podczas zwiedzania jaskini stalaktytowej zauważyłem ciekawą sytauację: za każdym razem kiedy kropla wody spadała ze stalaktytu wydawała się błyszczeć, ale tylko na pewnej wysokości. Nie umieliśmy wyjaśnić dlaczego tak się dzieje, dlatego spróbowaliśmy powtórzyć ten fenomen w domu. Pierwszym pomysłem było obserwowanie spadających kropli wody z cieknącego kranu. Zupełnie przypadkiem zaobserwowaliśmy że krople błyszczą tylko jeśli padnie na nie światło pod takim samym kątem jak na obserwatora, czyli wprost na kroplę i osobę patrzacą. Zafascynowani tą obserwacją rozpoczęliśmy badania nad różnymi zjawiskami błysków występującymi w atmosferze. Znaleźliśmy istotne czynniki wpływające na tego rodzaju zjawiska i teraz możemy dokładnie wyjaśnić warunki w jakich one zachodzą. Dodatkowo opracowaliśmy model matematyczny opisujący to zjawisko. Teraz już wiemy, że odbicie światła w spadającej kropli wody zmienia się, powodując jej migotanie gdyż kropla spadając drga. To zjawisko jest do zaobserwowania wszędzie gdzie krlopla ma możliwość spaść – po prysznicem, z kranu, spod rynny w czasie deszczu. Nasz projekt zaprezentował zupełnie nowe odkrycie, którego nikt wcześniej nie zanalizował.

Państwo: Węgry
Autor Projektu: Márton Spohn (18)
Dziedzina: Chemia
Tytuł Projektu: Badanie mechanizmów obronnych roślin w walce ze szkodnikami

Niektóre rośliny, zwłasza z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), potrafią bronić się przed szkodnikami w wyjątkowy sposób: wydzielają one woń, która przyciąga naturalnych drapieżników danego szkodnika. To zjawisko badało wielu biologów i chemików ale jedna sprzeczność nadal nie pozostała wyjaśniona: substancje chemiczne, które zostały zidentyfikowane jako bezpośrednio związane z taką formą samoobrony roślin nie są w stanie się ulotnić. Mój projekt miał na celu zidentyfikowanie zachodzących reakcji chemicznyh przemiany furanoterpenoidów (substancji samoobronnych roślin) w substancje lotne podczas ataku szkodnika na roślinę. Doświadczenia zostały wykonane głównie na wyciągach z roślin (ekstraktach) przy użyciu różnych metod chromtograficznych do identyfikacji zachodzących reakcji chemicznych. Model działania furanoterpenoidów powstały na bazie wykonanych doświadczeń, wyjaśnia możliwość szybkiej reakcji rośliny na szkodnika mimo, że sama produkcja furanoterpenoidów jest bardzo wolnym procesem. Dzięki nowym odkryciom na temat mechanizmów samoobronnych roślin będziemy mogli produkować bardziej przyjazne środowisku środki do zwalcznia szkodników.

Państwo: Irlandia
Autor Projektu: Abdusalam Abubakar (16)
Dziedzina: Matematyka
Tytuł Projektu: Rozwinięcie „ataku Wienera” na szyfr RSA

W roku 1990 Michael J. Wiener udowodnił że jeśli RSA (algorytm kryptografii asymetrycznej) zastosowany jest z małym wykładnikiem potęgi liczby reprezentującej wiadomość szyfrowaną, szyfr może zostać złamany. Wiener zastosował właściwości ułamków ciągłych (łańcuchowych) a dokładnie bardzo dobrze znane twierdzenie Legendre mówiące o przybliżeniu liczb niewymiernych za pomocą zwykłych (prostych) ułamków łańcuchowych. W roku 2004 MJ Hinek udowodnił, że można skutecznie złamać szyfr RSA stosując bardo duży wykładnik potęgowy. Jednak użycie małego wykładnika potęgowego, d, umożliwia szybsze rozszyfrowanie kodu. To ułatwienie może zostać zachowane podwyższając d do wartości będących niewiele powyżej wartości zastosowanych w „ataku” Wienera . W proponowanych modelach rozszyfrowywania przez Wienera i Hineks warunki równania muszą zostać spełnione by móc skutecznie złamać szyfr. W tym wypadku uważam to za niekorzystną sytuację, którą nazwałem „barierą n1/4”. W projekcie tym rozpatrzyłem sytuacje wykraczające poza „barierę n1/4”. W moich modelach skorzystałem z pracy Andreja Dujella. Uogólniłem nierówności Dujella i potwierdzilem kilka z pokrewnych twierdzeń rozwinięcia twierzenia Legendre przez Dujella. Tym sposobem poszeżyłem możliwości złamania szyfru RSA w dwie strony poza „barierę n1/4”.

Nagroda Forum EIRO

Siedem różnych Europejskich międzyrządowych organizacji naukowych (European intergovernmental research organisation, EIRO) również przyznało nagrody najciekawszym projektom. Laureaci otrzymali tygodniowe wizyty w tych placówkach naukowych.

CERN: Europejski Ośrodek Badań Jądrowych (The European Organization for Nuclear Research
Państwo: Wielka Brytania
Autor Projektu: Galen Brown (17)
Dziedzina: Inzineria
Tytuł Projektu: FSC11 – przystosowujący się sterownik stanu gotowości telewizora

EFDA: Europejska Organizacja koordynująca program Fuzji Jądrowej (The European Fusion Development Agreement)
Państwo: Turcja
Autor Projektu: Mustafa Taghiyev (16)
Dziedzina: Matematyka
Tytuł Projektu: Całkowite wartości wyrażenia algebraicznego i nowe właściwości współczynnika dwumianowego

EMBL: Europejskie Laboratorium Biologii Molekularnej (The European Molecular Biology Laboratory)
Państwo: Austria
Autor Projektu: Philipp Zagar (18)
Dziedzina: Chemia
Tytuł Projektu: Synteza cząsteczek tworzących samozorganizowane monowarstwy (self-assembled monolayers (SAM)

ESA: Europejska Agencja Kosmiczna (The European Space Agency)
Państwo: Niemcy
Autor Projektu: Raphael Errani (17)
Dziedzina: Fizyka (Astronomia)
Tytuł Projektu: Prawdopodobieństwo zderzenia asteroidu z ziemią

ESO: Europejskie Obserwatorium Południowe (The European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere)
Państwo: Słowacja
Autor Projektu: Ľubomír Urbančok (17)
Dziedzina: Fizyka (Astronomia)
Tytuł Projektu: Analiza gwiazdy symbiotycznej BF Cygni

ILL: Instytut Laue/Langevin Europejski Ośrodek Synchrotronu Jądrowego (The Institut Laue-Langevin and ESRF: The European Synchrotron Radiation Facility )
Państwo: Litwa
Autorzy Projektu: Milda Jurénaité (19) and Rasa Briedyté (19)
Dziedzina: Chemia
Tytuł Projektu: Cynk i cynkowe pokrycia galwaniczne: jednorodna struktura chroni przed korozją

O konkursie

W ostatnich dwóch dekadach Unia Europejska zorganizowała szczególnie dużo programów i projektów wspierających rozwój nauki i technologii, zachęcając również do współpracy pomiędzy naukowcami z całej Europy. Integrację taką należy jednak wspierać od samych korzeni. Dlatego też Komisja Europejska wspiera szczególnie młodych ludzi zainteresowanych nauką i promuje międzynarodową edukację i praktykę zawodowa.

Celem „Europejskiej Przestrzeni Badwaczej” (European Research Area, ERA) jest ujednolicić narodowe działania naukowe, wyznaczyć te same cele, wspólną ekpertyzę i zasoby materiałów. Przedstawiciele rządu ogłosili zapotrzebowanie podwyższenia globalnego nakładu finansowego na badania naukowe do 3% produktu narodowego brutto (lub o półtora razy podwyższyć stan obecny) do roku 2010. Tak znaczny wzorst inwestycji mógłby umożliwić zmniejszenie różnic pomiędzy Europa a Stanami Zjednoczonymi i Japonią oraz pomóc zbudować jednolitą koncepcję badań naukowch w Europie.

Europejski Konkurs dla Młodych Naukowców odgrywa istotną rolę w kreowaniu pro-europejskiej wspólnoty naukowej. Przez te wszystkie lata konkurs ten zapoczątkował bardzo ważny proces rozpowszechniania i fascynowania młodych ludzi nauką.

Web References

w1 –Forum EIRO, publikujący „Nauke w szkole”, współpracuje z siedmioma największymi europejskimi międzyrządowymi organizacjami naukowymi. Więcej informacji: www.eiroforum.org
w2 –CERN jest największym na świecie laboratorium fizyki elementarnej (cząstek elementarnych). Więcej informacji: www.cern.ch
w3 –Projekt SET-Routes ma na celu zachęcić kobiety i dziewczęta do studiowania kierunków naukowych, inżynieryjnych czy technologicznych oraz pomóc im w dalszej karierze. W ramach tego programu młode kobiety-naukowcy odwiedzają szkoły i uczelnie promując ten projekt. Więcej informacji: www.set-routes.org
w4 – Więcej informacji na temat Europejskiego Konkursu dla Młodych Naukowców i Konkursu 2007 w Walencji na tronie internetowej: http://ec.europa.eu/research/youngscientists