Slechte natuurwetenschap: natuurnatuurwetenschappen leren uit de media Teach article

Vertaald door Piet Das. Hoe weet je wat je moet geloven als je de krant leest? Ed Walsh begeleidt u en uw leerlingen door het mijnenveld van de natuurwetenschap in de media.

Natuurwetenschap is overal om ons heen – maar hetzelfde geldt voor pseudo-natuurwetenschap. Weinigen van ons lezen de oorspronkelijke onderzoeks- publicaties achter elk ‘natuurwetenschappelijk’ verhaal, dus hoe weten we wat we moeten geloven ? En waarom zijn niet alle verhalen over de natuurwetenschappen in de media betrouwbaar? Deze klassenactiviteit is erop gericht om leerlingen te leren:

• Het verschil tussen observationele en interventiestudies
• Waarom we nauwkeurig moeten onderzoeken of berichten in de media over de gevolgen voor de gezondheid in verband met verschillende aspecten van de voeding wel juist zijn
• Dat de beslissing om van levensstijl te veranderen vaak afhankelijk is van een reeks verschillende factoren.

Inleiding

1. Vraag de leerlingen zich voor te stellen dat ze hebben besloten om te emigreren. Ze gaan wonen en werken in een van de volgende regio’s: Zweden / landelijk Griekenland / Melbourne, Australië. Laat leerlingen plaatjes zien van deze regio’s^w1.
2. Ze zouden in kleine groepjes moeten bespreken wat er allemaal anders zou kunnen zijn bij het leven in deze omstandigheden zoals vervuiling, voeding, gezondheidszorg, tempo van het leven, voorspoed, soorten werkgelegenheid en klimaat.
3. Leg uit dat na een aantal jaren het ontstaan van rimpels bij hen heel natuurwetenschappelijk zal worden gemeten. Welke van de factoren die ze hebben ontdekt zouden verschil kunnen maken bij het meer of minder ontstaan van rimpels? Veronderstel dat er een aantal oorzaken zijn.

Het is vaak moeilijk om uit te zoeken welke van de vele mogelijke oorzaken een bepaalde uitkomst geven, zoals rimpelvorming, vooral als enkele van de mogelijke oorzaken onderling verband houden met elkaar. In een natuurwetenschappelijke studie proberen we maar één ding per keer te veranderen. Dat kan soms moeilijk zijn en we moeten manieren bedenken om rekening te houden met dit nadeel of overwegen een ander soort onderzoek te doen.

Belangrijkste activiteit

1. Vraag de leerlingen zich voor te stellen dat ze werken als natuurwetenschappers en dat hen wordt gevraagd om onderzoek te doen naar het gebruik van olijfolie in de voeding van mensen om zo rimpelvorming te verminderen. De hypothese is dat “meer olie-consumptie leidt tot minder rimpels”.

2. Vraag leerlingen te beslissen hoe ze zo’n onderzoek kunnen opzetten. Laat hen nadenken over factoren als:
   • De groepsgrootte
   • Hoe je een eerlijke test uitvoert
   • Hoe je de variabelen bepaalt
3. Welke problemen zijn er als je zo’n onderzoek uitvoert?

Leg uit dat er twee belangrijke soorten onderzoek zijn die natuurwetenschappers kunnen gebruiken om deze vraag te beantwoorden: een observationele studie en een interventiestudie. Studies zijn observationeel als natuurwetenschappers mensen vinden en bestuderen die de verandering in hun leven al toepassen (b.v. Wie gebruikt olijfolie in zijn voeding en wie niet?).

4. Vraag de studenten na te denken over de voor- en nadelen van dit soort onderzoek.
   Leg uit dat observationele studies bestaand gedrag gebruiken, zodat ze weliswaar goedkoop en gemakkelijk te doen zijn, maar dat het moeilijk kan zijn om bepaalde variabelen te isoleren. Mensen in de werkgroep kunnen heel goed verschillende hoeveelheden olijfolie in hun dieet hebben, maar er zullen vrijwel zeker veel andere verschillen zijn. Hierdoor kan het erg moeilijk zijn om duidelijk te krijgen in welke mate de aanwezigheid van olijfolie de belangrijkste factor is bij het voorkomen van rimpelvorming.

Leg uit dat je te maken hebt met interventiestudies (“testen”) als de natuurwetenschappers de variabelen bepalen (bijvoorbeeld: Jij krijgt olijfolie in je voeding, maar hij niet ).

5. Vraag de leerlingen ook weer wat zij denken wat de voor-en nadelen van dit soort onderzoek zijn.
   Ideeën zouden ook moeten inhouden dat de interventiestudies een veel betere controle van variabelen mogelijk maken en dat de groepen in evenwicht gebracht kunnen worden om zo andere variabelen uit te sluiten. Ze zijn echter duurder om uit te voeren en kunnen onethisch zijn: stel dat je roken op deze manier zou onderzoeken. Ze kunnen ook langer duren: als je het effect van je hele leven olijfolie gebruiken op de levensverwachting wil onderzoeken, zou je je experiment moeten beginnen met kinderen, en misschien tot 70 jaar moeten wachten tot je je antwoorden hebt

6. Ga terug naar de onderzoeken die door de studenten voorgesteld zijn en vraag hen om te bepalen welk type onderzoek zij hebben gebruikt.

Leg uit dat in 2001 een uitgebreid natuurwetenschappelijk onderzoek gedaan is naar de rimpelvorming bij mensen die in Zweden, Griekenland en Australië woonden en dat je de bevindingen gaat delen met anderen. Afhankelijk van de leeftijd en het vermogen van de leerlingen kun je dit doen op één (of meer) drie verschillende manieren :

• Licht het mondeling toe, door de belangrijke punten op het bord te zetten
   
• Geef de leerlingen kopieën van de geredigeerde uitkomsten (leerling werkblad 1, die ook kan worden gedownload^w2)
   
• Geef leerlingen kopieën van het originele onderzoekspaper (br Purba et al., 2001).
   

7. Vraag de leerlingen om in groepen te werken en verder na te denken over wat de onderzoeken lieten zien
   • Was dit een observationeel of een interventie onderzoek?
   • De studie vond een verband tussen kenmerken van de voeding van mensen en de mate van rimpelvorming die ze hadden. Dat zou kunnen zijn omdat verschillende diëten rimpelvorming in verschillende mate veroorzaken. Maar welke alternatieve verklaringen zijn er? Zijn er factoren die onafhankelijk van elkaar in verband zouden kunnen worden gebracht met zowel voeding als rimpels, zoals sociale klasse, buitenshuis werken, blootstelling aan zonlicht, roken, en ga zo maar door ? ( In dit geval zouden natuurwetenschappers deze alternatieve verklaringen “verstorende variabelen” noemen. )
   • Heeft dit onderzoek aangetoond dat het veranderen van je dieet helpt om minder rimpels te krijgen?
      

8. Vraag de leerlingen om in kleine groepen te werken. Elke groep moet een kort stukje tekst ( niet meer dan 50 woorden ) voor een lokale krant schrijven op basis van dit rapport.

   De redacteur heeft duidelijk gemaakt dat ze iets willen onderzoeken over hoe lezers van de zomerzon kunnen genieten zonder erdoor te worden beïnvloed. De redacteur gelukkig houden zou moeilijk kunnen zijn omdat het onderzoek tekortkomingen heeft en geen duidelijk antwoord geeft. De stukken moeten met grote letters worden geschreven op papier en opgehangen in de ruimte.
    

9. Vraag de leerlingen om elkaars werk te beoordelen en geef elk stuk twee punten (van de vijf): een punt voor ‘ hoe betrokken het is ‘ en de andere voor ‘ hoe accuraat het is ‘.
10. Leg de leerlingen de samenvatting uit de Daily Mirror voor (“Bescherming tegen de zon op je bord”, leerling werkblad 2, die onder^w2), ook kan worden gedownload), een onderdeel van een langer artikel met een reeks tips voor het verbeteren van voeding. Vraag de leerlingen om te bespreken in hoeverre het artikel de waarheid dicht benaderd. Benadruk dat we niet zeggen dat olijfolie niet goed voor je is, maar dat de vraag is of deze conclusie volledig gerechtvaardigd is.

     

     

    Sommige studenten zouden kunnen vinden dat als nieuwsverhalen goede raad verpakken in een vrij droog onderzoekspaper, ze het toch toegankelijk maken voor een breed scala aan mensen. Anderen zouden het gevoel kunnen hebben dat het niet zo simpel is en dat als je een gladdere huid op oudere leeftijd wil, je iets meer zou moeten doen dan alleen meer olijfolie consumeren. Sommigen denken misschien dat het verhaal vereenvoudigen om het toegankelijk te maken en het weglaten van voorbehouden, het toch ook misleidend maakt.
     

11. Vestig de aandacht op de samenvatting van het onderzoekspaper, waarin staat dat “Deze studie laat zien dat rimpelvorming in een omgeving waar je wordt blootgesteld aan de zon, bij oudere mensen van verschillende etnische achtergronden kan worden beïnvloed door het soort levensmiddelen dat wordt geconsumeerd.” Herinner de studenten aan de “verstorende variabelen” die ze eerder in de les ontdekt hebben en vraag hen in hoeverre zij het in hun rapport of in die van de Daily Mirror hebben herkend.
     
12. Vraag de leerlingen om in tweetallen te werken om de voors en tegens van de observationele en interventiestudies op te schrijven.

Take a show of hands – if students saw the newspaper headline tomorrow, ‘Scientific study shows butter causes skin cancer’, would they stop eating butter immediately?