Maggie Aderin-Pocock: een carrière in de ruimte Understand article

Vertaald door Dave Lommen. Als kind droomde Maggie Aderin-Pocock ervan om de ruimte in te gaan. Dat is haar nog niet helemaal gelukt, maar ze komt aardig in de buurt, zo vertelt ze aan Eleanor Hayes.

Ben je klaar voor een tocht door het Heelal? Doe je helm vast, dan dimmen we de verlichting.

Over het komende uur reizen we door het zonnestelsel, ons sterrenstelsel en zelfs nog verder. Wanneer we de aarde achter ons laten, kijken we om en bewonderen we onze planeet en haar waterige oppervlak voordat we doorsuizen naar de baan van de maan om te zien hoe anders die is. Dan vertrekken we naar het centrum van het zonnestelsel om de zon te onderzoeken, voordat we op bezoek gaan bij Venus, Mars en Jupiter. We nemen een kijkje van dichtbij bij de ringen van Saturnus en eindigen dan bij Pluto. Van daarui laten we het zonnestelsel achter ons en bezoeken we enkele andere sterren uit de nachtelijke hemel, totdat we het uiterste randje van ons sterrenstelsel bereiken. Daar gebruiken we de laatste technologie aan boord van de Hubble ruimtetelescoop op te kijken wat zich aan het einde van het heelal bevindt en proberen we te berekenen hoeveel sterrenstelsels er zijn en bedenken we of daar misschien ergens leven is.

Klaar voor de start? 3, 2, 1 en we zijn weg!

Dit klinkt misschien als fantasie, zoals in een droom, maar Maggie Aderin-Pocock heeft deze reis geregeld gemaakt gedurende de afgelopen vijf jaar, waarbij ze kinderen vanaf slechts vier jaar meeneemt langs de wonderen van het universum. Vanuit de veiligheid van hun klaslokaal worden ze weggeslingerd in een gesimuleerde reis door ruimte en tijd, enkel getransporteerd door een interactief ruimteprogramma^w1 en Maggies ongebreidelde enthousiasme.

Ruimte-wetenschapper Maggie heeft het erg druk – instrumenten voor satellieten ontwikkelen, filmen voor de BBC en, sinds maart 2010, op haar dochtertje Laurie passen. Maar ze maakt nog steeds tijd vrij om scholen in het hele Verenigd Koninkrijk te bezoeken.

“Ik heb graag onderdelen in mijn praatje die aantrekkelijk zijn voor de meisjes en etnische minderheden, maar de grootste uitdaging is om mensen te laten zien dat wetenschap voor iedereen is. Iedereen die nieuwsgierig is, is in feite een wetenschapper: ze hoeven geen strikje of raar haar te hebben.

“Ik probeer ook te laten zien dat als je in de geschiedenis graaft, je vindt dat alle culturen een interesse in sterrenkunde hadden. Ik spreek over Stonehenge^w2 in het Engeland en over een steencirkel in zuidelijk Egypte, Nabta Playa^w3, een van de oudste steencirkels op aarde, van circa 6000 v.C. Beide zijn oude astronomische constructies, die ons laten zien dat mensen over de hele wereld naar boven hebben gekeken en zich afgevraagd hebben wat daar allemaal is^w4.”

Welk advies geeft Maggie aan de jonge wetenschappers die ze op haar school-bezoeken tegenkomt?

“Mijn advies is dat je moet uitzoeken wat je echt interesseert en dat je je daarop concentreert, zonder andere wetenschapsgebieden uit het oog te verliezen. Als wetenschappers kunnen we erg lineair zijn en maar één ding in groot detail onderzoeken, maar door rond te kijken kun je wetenschapsgebieden vinden die je eigen onderzoek kunnen ondersteunen. Sommige van de grootste inzichten worden gevonden daar waar wetenschapsgebieden overlappen.”

Niemand kan Maggie ervan beschuldigen dat ze een lineaire carrière gehad heeft. Als jong kind was ze gefascineerd door een boek met een astronaut op de voorkant en droomde ze ervan om zelf ook een astronaut te worden – maar haar route naar de ruimte-wetenschap was alles behalve direct.

“Ik was dyslectisch, dus ik was niet erg goed in Engels en Geschiedenis op school, maar ik was goed in de natuurwetenschappen. Mijn vader wilde graag dat ik medicijnen ging studeren en ik vond biologie zeker fascinerend, maar ik koos er uiteindelijk voor om natuurkunde te studeren.” Als student in Londen, Verenigd Koninkrijk, bouwde Maggie haar eigen telescoop en begon ze zich te specialiseren in optica. Gesponsord door grote olie-maatschappijen deed ze vervolgens een promotie, waarbij ze een optisch systeem ontwikkelde om naar motor-olie te kijken. Hiermee konden glijmiddelen goedkoper en effectieve getest worden. Maggies systeem wordt nu, 15 jaar later, nog steeds commercieel toegepast.

Toen Maggie in 1994, na haar promotie, de banenmarkt betrad, zat Groot-Britannië midden in een recessie en was het moeilijk om een baan te vinden. Na enig overleg accepteerde ze een baan bij het Ministerie van Defensie van het Verenigd Koninkrijk. “Als kind was ik een pacifist, maar sindsdien hadden mijn ideeën zich ontwikkeld en ik begreep dat we enige defensie nodig hebben. Maar tijdens het sollicitatiegesprek vertelden ze me dat ze me niet konden vertellen wat ik moest doen voordat ik een geheimhoudings-eed had ondertekend. Dus ik begon op mijn eerste dat met de wetenschap dat ik dingen zou moeten doen die ik niet zou willen doen en dat ik dan zou moeten vertrekken voordat ik goed en wel begonnen was.”

Maggie bleek haar werk echter erg leuk te vinden: ze ontwikkelde optische systemen die raketten ontdekken, de piloot waarschuwen en projectielen afschieten om de raket af te leiden.” Tijdens mijn promotie had ik voornamelijk in een laboratorium gewerkt en nu vloog ik rond terwijl ik foto’s maakte door de open door van een vliegtuig. Ik leek meer op James Bond dan op een wetenschapper!”

Haar volgende project had te maken met de ontwikkeling van hand-held landmijn-detectoren. Deze maakten gebruik van een metaal-detector, een grond-doordringende radar (om de ruwe omtrek te meten) en nucleaire quadrupool resonantie (om explosieven te detecteren). “Landmijn-detectoren waren een belangrijk onderwerp in de late jaren 1990 vanwege het werk dat Princes Diana deed. Daarom kregen we veel bezoek van politici en ik probeerde interessante manieren te vinden om hen over de technologie te vertellen – en zo kreeg ik het idee om werk te gaan doen om algemeen publiek betrokken te krijgen.”

Op dat moment, echter, ging Maggies carrière een andere richting op. “Ik had altijd in de ruimte en astronomie willen werken en in 1999 kwam er een baan beschikbaar bij University College Londen, waarbij een project gemanaged moest worden om bHROS^w5, te maken, een optische spectrograaf voor de Gemini Telescoop in Chili.” Die baan bleek veel meer te omvatten dan alleen project management.

“Ik doe graag project management, maar ik ben ook echt gek op het vuile handen-werk. Aan het einde van het project pakten we het instrument in 28 dozen en ik vloog zelf naar Chili om het bij de telescoop op te bouwen. Chili is mijn favoriete plaats op aarde: omdat het op het zuidelijk halfrond ligt, kun je naar boven recht in het hart van de Melkweg kijken. Ik bleef er zo’n negen maanden. Uiteindelijk moest mijn man overvliegen om me terug naar huis te brengen!”

Na haar terugkomst in het Verenigd Koninkrijk in 2004 ging Maggie over van het bouwen van instrumenten om de ruimte in te kijken naar het bouwen van instrumenten die echt de ruimte in gaan. Als project manager bij Surrey Satellites^w6 (nu onderdeel van Astrium) was ze verantwoordelijk voor de ontwikkeling van een spectrografisch instrument, een klein onderdeel van de immense James Webb-ruimtetelescoop^w7. Gebouwd in samenwerking tussen NASA, de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA)^w8 en de Canadian Space Agency zal de James Webb-ruimtetelescoop na zijn geplande lancering in 2018 de Hubble-ruimtetelescoop vervangen.

“Als kind wilde ik astronaut worden. Daar ben ik (nog!) niet in geslaagd, maar een ruimte-wetenschapper zijn is het op een na beste, want ik bouw instrumenten die de ruimte in gaan. Als de telescoop gelanceerd is, reist hij meer dan een miljoen kilometer van de aarde vandaan en kijkt hij door het heelal, hopelijk om ons een nieuw begrip te geven van wat daar allemaal is. Onderdeel uitmaken van zo’n episch project vervult me van geluk.”

Vervolgens werkte Maggie bij Astrium aan diverse optische instrumentatie-projecten voor ESA en NASA en voor telescopen op de grond. Haar jongste project heeft te maken met de detectie van kooldioxide, als deel van een groot NASA-project. “Het is behoorlijk uitdagend. We kunnen de absorptie-karakteristieken van kooldioxide waarnemen, maar wat we eigenlijk willen, is de emissie van kooldioxide lokaliseren – om uit te vinden waar het vandaan komt en hoeveel er is, zodat we in de toekomst mensen die kooldioxide uitstoten kunnen belasten. Het is logisch om dat vanuit de ruimte te doen, maar je moet er detectoren van erg hoge resolutie voor ontwikkelen.

Toen ze voor Astrium werkte, raakte Maggie steeds meer betrokken bij wetenschapscommunicatie. In 2006 begon ze, met geld van het Engelse Science and Technology Facilities Councill^w9, scholen te bezoeken en op tv te komen – op een nieuwsprogramma. “Ik wilde parabolische vluchten demonstreren door een appel te gooien, maar de nieuws-crew was een beetje verstoord, want je doet normaal geen live demonstraties in een nieuws-uitzending. Uiteindelijk vonden ze het geweldig en sindsdien ben ik gevraagd voor andere nieuwsprogramma’s – en ik breng altijd een demonstratie mee als het even kan^w10.”

Sinds de geboorte van haar dochter Laurie heeft Maggie even afstand genomen van de ruimte-instrumentatie, maar ze is nog steeds heel erg betrokken bij de ruimte-communicatie. “Vier dagen na de geboorte van Laurie kreeg ik een e-mail met de vraag of ik een documentaire voor de BBC wilde maken. Mijn man nam vrij om voor haar te zorgen en we reisden de wereld rond om een documentaire te maken met de naam ‘Hebben we de maan echt nodig?’ Nu filmen we een tweede documentaire over waarom we satellieten nodig hebben en Laurie reist met ons mee.”

Als Laurie een beetje ouder is, wil Maggie terugkeren naar de ruimte-instrumentatie, maar in de tussentijd hoopt ze betrokken te raken bij een project voor muzikale en literaire festivals, waarbij gekeken wordt naar de wetenschap in de toneelstukken van Shakespeare. “In Romeo en Julia drinkt Julia bijvoorbeeld een drankje daar haar dood doet lijken. Wat was de chemische samenstelling van dat drankje? Bestaat het echt? Of als de karakters van Shakespeare bij de sterren navigeren, welke sterrenbeelden gebruikten ze dan? We kunnen deze toneelstukken gebruiken om te kijken hoe de wetenschap zich sinds de 17de eeuw ontwikkeld heeft.”

Maggie heeft duidelijk geen spijt van haar carrière-keuze. “Ik heb heel veel geluk dat ik werk gevonden heb dat ik zo leuk vind en dat ook nog gevarieerd is – niet alleen instrumenten bouwen die de ruimte in gaan, maar ook erover praten. Ik wil mijn enthousiasme doorgeven waar ik maar kan.”

Download

Download this article as a PDF