Όλοι στην οικογένεια Teach article

Μετάφραση από Ευαγγελία Παπαδοπούλου (Evangelia Papadopoulou), Προπτυχιακή Φοιτήτρια Μοριακής Βιολογίας & Γενετικής, ΔΠΘ. Η δημιουργία του πορτρέτου μιας υποτιθέμενης…

Ψάχνετε έναν τρόπο να αξιολογήσετε αν οι μαθητές σας στη βιολογία καταλαβαίνουν πραγματικά τους κύριους όρους της γενετικής, όπως επικρατές και υπολειπόμενο ή γονότυπος και φαινότυπος; Αυτή η δραστηριότητα παρουσιάζει  έναν διασκεδαστικό, συλλογικό και διεπιστημονικό τρόπο για να κάνετε τους μαθητές να ενθουσιαστούν με τη μελέτη της γενετικής του ανθρώπου. Οι μαθητές χωρίζονται σε ζευγάρια για να δημιουργήσουν το γενετικό πορτρέτο της φανταστικής τους οικογένειας βασιζόμενοι σε διάφορα παρατηρήσιμα, κληρονομικά χαρακτηριστικά. Χρησιμοποιώντας ενεργά τις γνώσεις τους, οι μαθητές θα εκτιμήσουν την αξία και το νόημα της μελέτης της γενετικής στα πλαίσια της πραγματικής ζωής.

Όροι όπως γονότυπος, φαινότυπος, ομόζυγος και ετερόζυγος είναι συνηθισμένοι μέσα σε κάθε τάξη βιολογίας, όμως μπορεί να είναι πολύπλοκοι και δύσκολοι στην κατανόηση για τους μαθητές, ειδικά αν δεν διδάσκονται με τρόπο που προωθεί την ενεργητική μάθηση και τη συνεργασία (Nowak & Plucker, 2002).

Ένα κεφάλαιο γενετικής συνήθως αρχίζει εισάγοντας πώς συγκεκριμένα γνωρίσματα ή σωματικά χαρακτηριστικά εμφανίζονται σε άτομα διαφορετικής γενιάς της ίδιας οικογένειας. Η δραστηριότητα αξιολόγησης που περιγράφεται εδώ επιτρέπει στους μαθητές να επιδείξουν κατανόηση εννοιών, όπως η διαφορά μεταξύ επικρατών και υπολειπόμενων χαρακτηριστικών και γονοτύπων. Θα αξιοποιήσουν αυτή τη γνώση για να δημιουργήσουν τετράγωνα Punnett για κληρονομήσιμα χαρακτηριστικά. Οι μαθητές μετά θα προβλέψουν τα πιθανά αποτελέσματα γενετικών διασταυρώσεων για να φτιάξουν ένα άλμπουμ με «οικογενειακά πορτρέτα» που απεικονίζει επακριβώς τους φαινοτύπους των γονιών και των απογόνων.

Δραστηριότητα μέσα στην τάξη

Οικοδομώντας σχέσεις: εξετάζοντας επικρατή και υπολειπόμενα χαρακτηριστικά σε ανθρώπους

Για να ξεκινήσετε την συγκεκριμένη δραστηριότητα, αφήστε τους μαθητές να χωριστούν σε δυάδες – ιδανικά με ένα μαθητή του άλλου φύλου. Παρόλα αυτά, σε αμιγή σχολεία ή τάξεις με άνιση κατανομή φύλων, αυτό μπορεί να μην είναι εφικτό.

Πρώτα, οι μαθητές θα πρέπει να συμπληρώσουν το φυλλάδιο εργασίας ένα λεπτομερώς^w1 για να τους βοηθήσει στον προσδιορισμό του δικού τους φαινοτύπου, και πιθανώς του γονοτύπου, για πολλά παρατηρήσιμα χαρακτηριστικά. Οι μαθητές ξεκινούν με την εξέταση μιας σειράς δικών τους φυσικών χαρακτηριστικών, που περιλαμβάνει τα πάντα, από την παρουσία φακίδων έως την ικανότητα να αναδιπλώνουν τη γλώσσα τους. Οι μαθητές μου έδειξαν μεγάλο ενθουσιασμό και έκπληξη στην συνειδητοποίηση ότι χαρακτηριστικά που σπάνια λαμβάνουν υπόψη είναι στην πραγματικότητα επικρατή ή υπολειπόμενα χαρακτηριστικά.

Φτιάχνοντας μια οικογένεια: χρησιμοποιώντας διασταυρώσεις για τον καθορισμό του γονοτύπου και του φαινοτύπου του απογόνου

Στη συνέχεια, τα ζεύγη των μαθητών θα πρέπει να επιλέξουν τυχαία το φύλο το πολύ επτά παιδιών, ρίχνοντας ένα νόμισμα ή επιλέγοντας σημειωμένες κάρτες από μια σακούλα. Για να κάνουμε την δραστηριότητα πιο ρεαλιστική, συμπεριλάβαμε στη σακούλα φράσεις όπως «δίδυμα αγόρια» ή «τρίδυμα κορίτσια». Αφού έχει επιλεχθεί το φύλο των παιδιών, τα ζεύγη των μαθητών μπορούν να φτιάξουν γενετικές διασταυρώσεις για τα κληρονομήσιμα χαρακτηριστικά τους. Στη συνέχεια, οι μαθητές θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν το φυλλάδιο εργασίας δύο^w2 για να οργανώσουν τους γονοτύπους και τους φαινοτύπους για τις οικογένειές τους καθώς φτιάχνουν τις διασταυρώσεις τους. Υπενθυμίστε στους μαθητές ότι η γενετική είναι πολύ περίπλοκη και ότι στον πραγματικό κόσμο, δεν γίνεται να υφίστανται σχέσεις λαμβάνοντας υπόψη μόνο έναν μικρό αριθμό χαρακτηριστικών που μπορεί να επηρεάζονται επίσης από περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Μόλις προσδιοριστούν οι γονότυποι και οι φαινότυποι για κάθε πιθανό απόγονο, τα οικογενειακά πορτρέτα μπορούν να κατασκευαστούν. Στους μαθητές δίνονται κηρομπογιές, ξυλομπογιές,  μπογιές και χαρτόνια. Το πορτρέτο για κάθε παιδί θα πρέπει να αναπαριστά επακριβώς τους φαινότυπους που προέκυψαν από τις γενετικές διασταυρώσεις. Οι μαθητές μπορούν να είναι όσο ευρηματικοί και δημιουργικοί θέλουν κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης της δραστηριότητας (Εικόνα 1). Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα πλευρά αυτής της δραστηριότητας είναι ο διεπιστημονικός της χαρακτήρας. Ήμασταν σε θέση να ενσωματώσουμε τη συγκεκριμένη δραστηριότητα στην ενότητα του καθηγητή των εικαστικών που αφορούσε στα σύνθετα σχέδια και πορτρέτα.

Κανόνες Αξιολόγησης Γενετικού Οικογενειακού Πορτρέτου:

Συνεργάτης 1: ____________________________________
Συνεργάτης 2: ____________________________________
Αξιολόγηση:

Περιεχόμενο	Αξιολογηθέντα Κριτήρια	Αξιολόγηση Δεξιότητας	Αξία Πόντων	Κερδισμένοι Πόντοι
Φυλλάδιο Γονέα/Παιδιού	Ο γονότυπος/φαινότυπος και των δύο μελών της ομάδας επισημαίνεται ορθά  στο σχεδιάγραμμα.	Επιλέγει και εφαρμόζει κατάλληλες στρατηγικές για να αντιμετωπίσει το θέμα.	15
Τετράγωνα Punnett	Υπάρχουν γενετικές διασταυρώσεις για κάθε ένα από τα υποδεικνυόμενα χαρακτηριστικά.	Γονοτυπικά και φαινοτυπικά ποσοστά υποδεικνύονται για κάθε διασταύρωση.	10
Οικογενειακό Πορτρέτο	Είναι μια αξιοπρεπής καλλιτεχνική προσπάθεια. Η ζωγραφιά φαίνεται να είναι καλά μελετημένη και λεπτομερώς σχεδιασμένη με βάση τις πληροφορίες που παρέχονται στο σχεδιάγραμμα.	Λύνει προβλήματα και έχει αποτελεσματική επιχειρηματολογία.	20
	Κάθε χαρακτηριστικό του κάθε παιδιού είναι εμφανές στη ζωγραφιά ή είναι σημειωμένο έτσι ώστε να οδηγεί τον αναγνώστη στον καθορισμό του φαινοτύπου.	Αναγνωρίζει όλα τα σημαντικά στοιχεία του προβλήματος.	10
Σύνολο			55

Αξιολόγηση

Παρείχαμε κανόνες αξιολόγησης προκειμένου να βοηθήσουμε τον καθηγητή να μετρήσει αν οι μαθητές έχουν αποτυπώσει επακριβώς ένα οικογενειακό πορτρέτο, λαμβάνοντας υπόψη τους γονοτύπους και τους φαινοτύπους κάθε γονέα και όλων των απογόνων (βλέπε παραπάνω). Οι μαθητές θα καταθέσουν επίσης όλες τις εικονογραφήσεις και τα τετράγωνα Punnett προς αξιολόγηση. Ένα σήμα κατατεθέν της δραστηριότητας αυτής είναι ότι παρέχει πολλαπλές μορφές αυθεντικής αξιολόγησης για τους μαθητές προκειμένου να αναδείξουν τις γνώσεις τους. Οι μαθητές που νιώθουν άνετα να δουλεύουν σε ομάδες και να αναπαριστούν πληροφορίες με καλλιτεχνικό τρόπο αρίστευσαν στην κατασκευή οικογενειακών πορτρέτων. Οι μαθητές που είναι καλοί συγγραφείς ήταν πολύ άνετοι και επιτυχείς ως προς την συμπλήρωση των φυλλαδίων εργασίας.

Συνιστάται η εκπαιδευτική αξιολόγηση να λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια του μαθήματος με την παρακολούθηση των γνώσεων ή/και των δεξιοτήτων των μαθητών, σημειώνοντας την εφαρμογή νέων ιδεών και αλλαγής της σκέψης, όχι μόνο της ανάκλησης δεδομένων από τη μνήμη.

Σύνοψη και Συμπέρασμα

Η βιολογία είναι ένας συναρπαστικός τομέας για να προκαλέσει την περιέργεια των μαθητών και την ενασχόληση, συγκεκριμένα με τη μελέτη της γενετικής. Οι μαθητές συχνά δυσκολεύονται στο να κάνουν καίριας σημασίας διασυνδέσεις μεταξύ διαφορετικών εννοιών και μπορεί να μην αντιλαμβάνονται  τις εφαρμογές όσων μαθαίνουν, στην πραγματική ζωή. Παρέχοντας δυναμικές αξιολογήσεις που επιτρέπουν στους μαθητές να συζητούν και να λαμβάνουν εποικοδομητική κριτική σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τα δυνατά τους σημεία και τις αδυναμίες τους, μπορούμε μόνο να ενισχύσουμε την ικανότητα τους να συγκρατούν πληροφορίες (Van Scotter & Pinkerton, 2008). Αυτές οι ισορροπημένες αξιολογήσεις δίνουν προοπτική στους μαθητές στην αρχή της δραστηριότητας, έτσι ώστε να  γνωρίζουν από πριν τι είναι σημαντικό και ποια χαρακτηριστικά θα έχει ένα υψηλής ποιότητας προϊόν αξιολόγησης.