Ξετυλίγοντας την επιγενετική Inspire article

Μετάφραση από: Νικόλαο Καλαβρό (Nikolaos Kalavros) – Φοιτητής Βιολογίας, ΕΚΠΑ και Παναγιώτη Κ. Στασινάκη (Panagiotis K. Stasinakis) - Εκπαιδευτικός, Βιολόγος, MEd, PhD, Πανελλήνια Ένωση…

Το σώμα μας αποτελείται από εκατοντάδες διαφορετικούς κυτταρικούς τύπους, που όμως όλοι μοιράζονται το ίδιο γενετικό υλικό DNA. Πώς γίνεται ένας νευρώνας και ένα επιδερμικό κύτταρο να έχουν τόσο διαφορετική μορφολογία και λειτουργία;

Από την άλλη πλευρά, αναλογιστείτε την περίπτωση των μονοζυγωτικών διδύμων. Ναι μεν μοιάζουνε και μοιράζονται την ίδια γενετική πληροφορία, ξεκάθαρα όμως δεν είναι πανομοιότυποι.

Όπως τα κύτταρα μας, οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι είναι πανομοιότυποι γενετικά, όχι όμως επιγενετικά. Τούτο σημαίνει πως οι παραλλαγές απορρέουν από διαφορές στη γονιδιακή έκφραση (πότε ακριβώς ένα γονίδιο ενεργοποιείται ή απενεργοποιείται), παρά από οποιαδήποτε αλλαγή στο γενετικό κώδικα.

Εν συντομία, το DNA σημαίνεται (σε αναλογία με έναν μαρκαδόρο που σημειώνει πάνω σε χαρτί) και η σήμανση αυτή επηρεάζει το αν το γονίδιο θα μεταγραφεί και θα μεταφραστεί στην αντίστοιχη πρωτεΐνη του, ή όχι. Υπάρχουν τρία συστήματα που μπορούν να αναστείλουν ή να σιγάσουν γονίδια και οποιαδήποτε διαταραχή σε αυτά τα συστήματα μπορεί να οδηγήσει σε ασθένειες, όπως ο καρκίνος.

Η επιγενετική γονιδιακή ρύθμιση είναι εξαιρετικής σημασίας κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης αν και η επιρροή της εκτείνεται και στην ενήλικη ζωή. Το περιβάλλον μας και ιδιαίτερα η διατροφή μας, μπορεί να αλλάξουν το επιγένωμά μας. Όμως υπάρχει κάτι ακόμα πιο συναρπαστικό: αυτές οι επιγενετικές τροποποιήσεις μπορούν να περάσουν στην επόμενη γενιά.