Supporting materials
Çalışma kağıtları 1-3 (birleşik Word belgesi)
Download
Download this article as a PDF
Tercüme eden: Tuğçe Kaymaz, Hikmet Geçkil (İnönü Üniversitesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü). Polimerler konusu çoğu kez kimya dersleriyle sınırlandırılır. Establish projesi bu maddeleri ve onların bazı tıbbi uygulamalarını araştırmak için bazı uygulamalı…
Polimerleri plastik, kaplama, kağıt olarak ve bebek bezleri ve şampuan gibi ürünlerde her gün kullanırız. Polimerler tekrarlanan yapısal birimlerden oluşan büyük moleküllerdir. Aşağıdaki etkinlikler öğrencilere maddelerin görebildiğimiz makroskopik dünyası ve göremediğimiz submikroskopik parçacıkları (atomlar ve moleküller) arasında bağlantı kurmalarına yardım etmek için geliştirildi. Öğrencilerin uygulamalı etkinlikleri gözlemlemelerine dayanarak, düşüncelerini geliştirmeye ve daha sonra yeni bağlamlarda denemeye cesaretlendirilmek için kullanılabilir.
İlk etkinlikte 13-15 yaş arası öğrenciler sıvıların farklı türdeki polimer zarlardan geçişini incelerler (Çalışma kağıdı 1). Daha sonra tıpta membranların kullanımını anlayabilrler: insan böbreğinin çalışma biçimi ve onun işlevinin bir diyaliz makinesiyle nasıl yerine getrirlebileceği (Çalışma kağıdı 2). Diyaliz süresince, bazı moleküllerin niçin kandan uzaklaştırıldığı ve diğerlerinin uzaklaştırılmadığı anlaşılmaya odaklanılacaktır. Ayrıca öğrenciler osmozu anlamalarına yardım edecek, diyaliz sıvısı yerine su kullanıldığında ne olacağı hakkında tahminde bulunabilmelidirler.
İkinci etkinlikte 15-17 yaşları arasındaki öğrenciler polivinil klorür (PVC) membranlar oluşturacak ve onların fiziksel ve kimyasal davranışını inceleyecek ve daha sonra bir antibakteriyel PVC membranı oluşturup test edeceklerdir (Çalışma kağıdı 3). Bu etkinliğin uzantıları olarak öğrenciler farklı plastikleştiric maddelerle yapılan membranları inceleyebilir ya da farklı metalleri farklı miktarlarda içeren membranların antibakteriyel etkisini belirleyebilirler.
Üç çalışma kağıdı da Word ya da PDF formatında Science in School web sitesinden indirilebilir.w8.
Bu etkinlikte öğrencilerden atomların ve moleküllerin görünmeyen dünyasını düşünmeleri istenmektedir ve kendi etkinliğini anlayarak maddenin tanecikli yapısısını anlamayı geliştireceklerdir. Bu etkinlikler hem moleküllerin varlığını hem de farklı büyüklüklere sahip olduklarını göstermek için kullanılabilirler. Öğrenciler parçacıkların farklı tipteki membranlardan difüzyonunu inceleyip daha sonra böbrek ve diyalizinw1 önemi hakkında öğrendiklerini uygulayacaklar.
Öğrenciler, elek kullanımının karışımları ayırmak için nasıl kullanıldığını zaten biliyorlar. Öğretmen farklı membranlarla öğrencilerin araştırmayı uygulamasından sonra, plastik membranları tanıtmak için gıdaların paketlenmesi bağlamını kullanabilir. Öğretmen sonuçların olası açıklamaları için bir tartışma ortamı yaratmalıdır. Gerekirse, farklı büyüklükteki parçacıklar ve farklı büyüklükte delikleri olan memranlar fikrinin gelişmesini teşvik edbilirsiniz.
Bu fikir çeşitli filmleri/membranları, örneğin; ucuz plastik poşetler, gıda paketlemesi ya da gıda torbaları kullanarak, iyot parçacıklarının farklı membranlardan geçişini incelemek içindir. Öğrenciler Tablo 1’de önerildiği gibi birkaç deney yapmalıdırlar. Öğretmen onların yeterince farklı sonuçlar elde ettiklerinden emin olmak için deneyleri önceden kendisi denemeldir.
Tüp numarası | Membran |
---|---|
1 | Membran yok |
2 | Reçel kavanozu kapağı |
3 | Plastik torba veya streç film |
4 | Lateks eldiven |
Öğrenciler şunları öğrenmelidir:
İyot parçacıklarının farklı membranlardan geçişini inceleyiniz. Her membranın dışına küçük bir kese yapınız ve onu Şekil 1’de gösterildiği gibi nişasta çözeltisi bulunan bir tüpe yerleştiriniz. Her bir keseye biraz iyot çözeltisi dökünüz ve ne olduğunu gözlemleyiniz.
1 | 2 | 3 | 4 | ||
---|---|---|---|---|---|
Başlangıçtaki renk | Küçük kesedeki | ||||
Tüpteki | |||||
Sondaki renk | Küçük kesedeki | ||||
Tüpteki |
1 | 2 | 3 | 4 | ||
---|---|---|---|---|---|
Başlangıçtaki renk |
Küçük kesede |
||||
Tüpte |
|||||
Sonuçtaki renk |
Küçük kesede |
||||
Tüpte |
İnsan böbreği vücuttaki su dengesi ve üre, tuz ve suyun boşaltımı gibi iki önemli görevi olan ilginç bir organdır. Böbrekler her gün vücudun hala ihtiyaç duyduğu glikoz ve amino asitler gibi tüm besinlerle birlikte yeniden emilen 180 litre sıvıyı kan dışına süzer. Böbrekler süzdükleri 180 l sıvıdan vücuda toksik olan üre gibi atık ürünleri taşıyan yaklaşık 2 l idrar üretirler. İdrar daha sonra boşaltımdan önce mesanede depolanır.
Eğer bir kişinin böbreği çalışmıyorsa yaklaşık dört gün içinde ölüm olur. Çünkü üre birikir ve vücut su dengesi kontrolünü kaybeder. Kişinin hayatı diyaliz yardımıyla kurtarılabilir: bu genel olarak haftada üç kez hastanede bulunmayı gerektirir. Yaklaşık altı ile sekiz saat süren diyaliz boyunca kan hastanın vücudundan bir tüp içinde alınır ve diyaliz membranı adı verilen bir süzgece geçer. Özelleştirilmiş bir diyaliz çözeltisi membranın diğer tarafında dolaşır. Bu çözeltinin bileşimi ürenin kandan membran sayesinde diyaliz çözeltisine geçmesini sağlarken, glikoz ve amino asitleri geçirmez. Üreden arındırılmış kan daha sonra vücuda yeniden döndürülür.
Bu etkinlikte öğrenciler PVC membran yapıp plastikleştiricinin membranın fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerindeki etkisini inceleyecekler (bu membranlar ilk etkinlikte de kullanılabilirler). Öğrenciler daha sonra gümüş parçacıkları içeren bir PVC yapıp bir gece inkübe ederek onun antibakteriyel özelliklerini test edeceklerdir.
Daha gelişmiş bir araştırma olarak öğrenciler membranlar farklı derişimlerde gümüş katarak ve gözlemledikleri inhibisyon bölgeleri üzerindeki derişim etkisini inceleyerek membranın antibakteriyel özelliğini daha iyi anlayabilirler. Tipik örnekler sağda gösterilmektedir.
Patojenik olmayan Escherichia coli Amerikan Doku Kültürü Koleksiyonu’ndan (ATCC)w2 elde edilebilir. Özellikle BAA 1427 bu deneyde kullanmak için uygun olan patojenik olmayan bir türdür.
Polimer polivinil klorür (PVC) borularda, tabelalarda ve kaplamada kullanılan ucuz ve dayanıklı bir plastiktir. Plastikleştiriciler çoğu kez onu daha esnek ve işlenmesi daha kolay yapmak için eklenirler. Bu etkinlikte hem plastikleştirici ile hem de plastikleştirici olmadan bir PVC membranı yapacaksınız. Daha sonra onların fiziksel ve kimyasal özelliklerini karşılaştıracaksınız.
Antimikrobiyal membranlar birçok tıbbi teknolojide kullanılır ve nanopartiküller ya da gümüş mikropartikülleri veya diğer metallerin polimerlere katılmasıyla üretilirler. Oksijen (havadaki) ve su varlığında elementel gümüş parçacıkları hücre duvarlarını yıkabilen, hücre bölünmesini engelleyebilen ve bazı bakterilerde, virüslerde, alglerde ve mantarlarda w3, w4 metabolizmayı bozabilen gümüş iyonlarını (Ag2+) oluşturmak üzere tepkimeye girerler.
Güvenlik notu: Tüm basamaklar çeker ocakta uygulanmalıdır. Tetrahidrofuran oldukça yanıcı ve buharı ciddi göz tahrişine neden olabilen bir sıvıdır. Ona sadece çeker ocağı altında dikkatlice dokununuz ve kullanırken gözlük takınız.
Isıtılan çözücüye eklenen her biri farklı miktarda plastikleştiriciye sahip olan dört PVC membran daha yapmak için yukarıdaki basamakları tekrar ediniz. (Tablo 4’e bakınız).
Örnek no. |
PVC (g) |
Çözücü (ml) |
Dibütil sebasat (ml) |
---|---|---|---|
1 | 1.5 | 20 | 0.5 |
2 | 1.5 | 20 | 1 |
3 | 1.5 | 20 | 2 |
4 | 1.5 | 20 | 3 |
Gümüş parçacıklar içeren PVC’nin hazırlanması membranda büyük deliklerin olmasını gerektirir. Bu yüzden plastikleştirici kullanırız. Gümüşün kendisi daha sonra sodyum sitrat kullanılarak indirgenen gümüş nitrat şeklinde eklenir.
Hazırlanan membranların antibakteriyel özelliklerini daha sonra inceleyebilirsiniz.
Güvenlik notu: Tüm mikrobiyal çalışmalarda olduğu gibi her zaman steril araçlar kullanılmalıdır (ister bir otoklav veya düdüklü tencerede steril edilir ya da etanole batırılıp daha sonra ateşlenir). Membranı kesmek için kullandığınız makas da steril olmalıdır. Çapraz kontaminasyonu önlemek için inokülasyon özesini kullanmadan önce antibakteriyel losyon ile yıkayın.
Bu membranların antibakteriyel özelliği, metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) ve E. coli gibi bakteri enfeksiyonlarının yanı sıra yaraların ve yanıkların tedavi edilmesini sağlamalrıdır.
Bu etkinlikler (12-18 yaş arası) ortaokul öğrencileri için sorgulamaya dayalı fen bilgisi öğretiminin yaygın kullanımını teşvik etmek üzere AB tarafından finanse edilen bir proje olan Establish projesi tarafından geliştirilmekte olan öğretim birimleri arasındadır. 11 Avrupa ülkesinden 60’dan fazla ortağın olduğu bir grup Avrupa’daki sınıflarda öğretim birimlerinin kullanımını geliştirmek ve uyarlamak için beraber çalışıyor.
Bu makaledeki etkinlikler ‘Deliklerin keşfi’ adlı bir öğretici üniteden alınmıştır. Üniteler, basımın yapılacağı zaman ses kaydı olarak ve engelliler için geliştrilmiştir. Kozmetik, kitosan, adli bilim, fotokimya, yenilenebilir enerji ve tıbbi görüntüleme için ek üniteler planlanmaktadır. Daha fazla bilgi edinmek ve tamamlanan üniteleri indirmek için Establish web sitesini w5’ni ziyaret ediniz.
Nanoparçacıkların yeni sağlık uygulamalarında kullanılması çok önemlidir. Nanoparçacıkların hücre ve dokular üzerindeki etkisinin anlaşılması güvenlik, güvenilir teşhis ve hastalıkların tedavisi için oldukça önem arz etmektedir. Birçok tıbbi nanoparçacık metallere ve Avrupa Sinkrotron Radyasyon Tesisi’ndeki (ESRF) w6 X ışını tekniklerine dayanmakta olup, soğukta muhafaza edilmiş bir hücre ile bir nanoparçacığın etkileşimini izlemek için uygundur (Lewis vd. , 2010).
ESRF Science in School’un editörü olan EIRO forumw7’un bir üyesidir.
Bu makalede tanımlanan etkinlikler Wilms vd. (2004; Çalışma kağıdı 1), Dublin City Üniversitesi’nden Alison Graham, İrlanda Cumhuriyeti (Çalışma kağıdı 2), ve Dublin City Üniversitesi’nden Laura Barron ve James Chapman (Çalışma kağıdı 3) tarafından verilen bilgiye dayanmaktadır.
Çalışma kağıdı 1, Çalışma kağıdı 2 and Çalışma kağıdı 3 (PDF’leri ayırınız)
Çalışma kağıtları 1-3 (birleşik Word belgesi)
Diyaliz membranının nasıl işlediğini hiç merak ettiniz mi? İstenmeyen ürünleri vücudunuzdan süzmek için plastikler kullanılabilirler mi? Antibakteriyel plastiklere ne dersiniz? Bu makale kanın süzülmesi ve yaraların tedavisi için kullanılan polimerlerin görevini ortaya koymaktadır.
Bu makalede daha küçük öğrenciler için tanımlanan deneyler, polimer bilimi ve polimerlerin diyalizde nasıl kullanıldıklarını anlamalarına yardımcı olacaktır. Daha büyük öğrenciler için olan etkinliklerde öğrencilerin kendileri PVC’sini yaparlar ve onun antibakteriyel özelliklerini araştırırlar.
Bu etkinlikler polimerleşme, osmoz, difüzyon ve boşaltım konularına değindiğinden, hem kimya hem de biyoloji derslerine uygun olacaktır. Polimerlerin, seçici geçirgen membranların ya da boşaltımın daha kapsamlı kullanımlarında nasıl işe yaradıkları tartışması takip edebilir.
Andrew Galea, Giovanni Curmi Post-Secondary School Naxxar, Malta