Maggie Aderin-Pocock: kariera w kosmosie Understand article

Tłumaczenie Anna Dutka. Jako dziecko Maggie Aderin-Pocock marzyła, aby polecieć w kosmos. Jeszcze się jej to nie udało, ale wyznała w rozmowie z Eleanor Hayes, jest o krok od spełnienia tego marzenia.

Jesteście gotowi na wycieczkę po Wszechświecie? Załóżcie kaski i gasimy światła.

W przeciągu następnej godziny odbędziemy podróż przez Układ Słoneczny i naszą galktykę, a nawet poza nią. Opuścimy Ziemię i popatrzymy na jej pokrytą wodą powierzchnię z góry, po czym okrążymy Księżyc, aby przekonać się jak bardzo jest inny . Następnie odbędziemy wycieczkę do centrum Układu Słonecznego i zbadamy Słońce, odwiedzimy Wenus, Marsa i Jowisza. Przyjrzymy się z bliska pierścieniom Saturna i zakończymy podróż na Plutonie. W tym punkcie opuścimy Układ Słoneczny, aby odwiedzić niektóre inne gwiazdy nocnego nieba, aż dotrzemy do granicy naszej galaktyki. Tam użyjemy najnowszych zdobyczy technologii w jakie zaopatrzony jest teleskop Hubbla aby móc obserwować co znajduje się na krańcu Wszechświata i aby spróbować obliczyć ile tam jest galaktyk i jakie jest prawdopodobieństwo istnienia tam życia.

Wszyscy gotowi? 3-2-1 startujemy!

To może brzmieć jak bajka, jak sen, ale przez ostatnie pieć lat Maggie Aderin-Pocock odbywała tę podróż regularnie będąc przewodniczką dzieci, nawet już pięcioletnich, po cudach Wszechświata. Nie opuszczając swojej bezpiecznej klasy dzieci porywane są na symulowaną podróż przez czas i przestrzeń, gdzie jedynym środkiem transportu jest interaktywne oprogramowanie komputerowe^w1 i nieograniczony entuzjazm Maggie.

Maggie będąc badaczką kosmosu musi dzielić swój czas miedzy wiele obowiązków – tworzenie oprzyrządowania do satelitów, kręcenie filmów z BBC i od marca 2010 roku opiekę nad córeczką, Laurie. Cały czas jednak znajduje czas na wizyty w szkołach w całej Wielkiej Brytanii.

„Lubię zawierać w moich wykładach aspekty, które zainteresują dziewczynki i takie, które zainteresują mniejszości etniczne, jednak największym wyzwaniem jest dla mnie uświadomienie ludziom, że nauka jest dla wszystkich. Każdy, kogo cechuje ciekawość tak na prawdę jest naukowcem – nie musi nosić muszki, czy mieć rozczochranych włosów.

„Staram sie również pokazać, że kiedy spojrzymy wstecz, na historię, dostrzeżemy, że wszystkie kultury interesowały się astronomią. Opowiadam o Stonehenge^w2 w Wielkiej Brytanii i o kamiennym kręgu w południowym Egipcie – Nabta Playa^w3, jednym z najstarszych kręgów na świecie powstałym około 6000 lat przed naszą erą. Oba kręgi są starożytnymi astronomicznymi konstrukcjami, co udowadnia, że ludzie na całym świecie spoglądają w nocne niebo i zastanawiają się, co ono skrywa^w4.”

Jaką radę ma Maggie dla młodych naukowców, których spotyka podczas swoich wizyt w szkołach?

„Radzę im, aby znaleźli coś, co na prawdę ich interesuje i podążyli za tym, ale aby mieli świadomość istnienia również innych dziedzin nauki. Jako naukowcy możemy wyspecjalizować się w prowadzeniu jednego rodzaju badań, ale poprzez szersze spojrzenie możemy zgłębić inne obszary nauki, które mogą okazać się pomocne dla naszych badań. Najbardziej wnikliwe spojrzenie i największe odkrycia są możliwe tam, gdzie różne dziedziny nauki nakładają się na siebie.”

Nikt nie mógłby zarzucić Maggie, że jej kariera jest jednotorowa. Jako dziecko urzekła ją książka wypożyczona z biblioteki z astronautą na okładce. Od tej chwili marzyła, żeby też zostać astronautą, jednak jej droga do nauki o kosmosie nie wiodła po linii prostej.

„Cierpię na dysleksję, więc nie byłam zbyt dobra w angielskim czy historii w szkole. Miałam jednak talent do nauk ścisłych. Tata chciał, żebym studiowała medycynę, biologia wydawała mi się fascynująca, ale ostatecznie zdecydowałam się na fizykę.” Jako studentka w Londynie w Wielkiej Brytanii, Maggie zbudowała swój własny teleskop i zaczęła specjalizować się w optyce. Sponsorowana przez wielkie koncerny naftowe zrobiła doktorat udoskonalając system optyczny służący do obserwacji oleju silnikowego. Umożliwił on tańsze i bardziej efektywne testowanie smarów – 15 lat później system ten jest cały czas opłacalny i w użyciu.

Kiedy po ukończeniu doktoratu w 1994 Maggie weszła na rynek pracy, Wielka Brytania była w samym środku recesji i trudno było znaleźć zajęcie. Z pewnymi wyrzutami sumienia podjęła pracę w brytyjskim Ministerstwie Obrony. „Jako dziecko byłam pacyfistką, ale moje poglądy przeszły od tamtego czasu ewolucję i zdałam sobie sprawę, że potrzebujemy jakiegoś systemu obrony. Jednak podczas rozmowy kwalifikacyjnej usłyszałam, że 'nie możemy pani powiedzieć czym się pani będzie zajmowała, dopóki nie podpisze pani Oficjalnej Klauzuli Tajności.' Dotarło do mnie, że może się okazać, że będę robić rzeczy, na które nie byłam przygotowana i że być może będę musiała zrezygnować z pracy zanim ją na dobre rozpocznę.”

Jak się okazało jej praca sprawiała Maggie ogromną przyjemność. Zajmowała się ulepszaniem systemów optycznych wykrywających pociski rakietowe, ostrzegających pilotów i wysyłających wabie, które chroniły samoloty przed trafieniem. „Większość pracy, jaką musiałam wykonać pisząc doktorat odbywała się w laboratorium, a tutaj nagle latałam samolotem kręcąc film z jego otwartych drzwi. Czułam się bardziej jak James Bond niż jak naukowiec!”

Jej kolejny projekt dotyczył udoskonalenia ręcznych detektorów min lądowych opierających swe działanie na wykrywaczach metalu, radarze ziemnym (aby wyśledzić zarys) i jądrowym rezonansie kwadrupolowym (do wykrywania materiałów wybuchowych). „Wykrywacze min lądowych były niezwykle aktualnym tematem w późnych latach 90 dzięki działaniom inicjowanym przez księżną Dianę. Z tego powodu odwiedzało nas wielu polityków, a ja starałam się w interesujący sposób opowiedzieć im o tej technologii. To właśnie wtedy zaczęłam myśleć o podjęciu działań zmierzających do zaangażowania w naukę społeczeństwa.”

W tym jednak momencie dokonał się zwrot w karierze Maggie. „Od zawsze chciałam pracować w dziedzinie kosmosu i astronomii, a w 1999, na University College w Londynie, pojawiła się możliwość pokierowania projektem bHROS^w5, tworzeniem spektografu optycznego dla teleskopu Gemini w Chile.” W rzeczywistości praca ta okazała się czymś znacznie więcej niż tylko zarządzaniem projektem.

„Lubię zarządzać projektami, ale uwielbiam również praktyczną część prac. Przy końcu projektu spakowaliśmy instrument w 28 pudeł i osobiście poleciałam do Chile, aby zainstalować go na teleskopie. Chile to moje ulubione miejsce na ziemi: ponieważ jest na półkuli południowej można spojrzeć w nocne niebo, w samo serce Drogi Mlecznej. Zostałam tam przez około dziewięć miesięcy. W końcu mój mąż musiał przylecieć i przywieźć mnie z powrotem do domu!”

Po powrocie do Wielkiej Brytanii w 2004 roku Maggie zmieniła swój profil z budowniczego instrumentów służących zaglądaniu w kosmos na konstruktora sprzętu, który w kosmos podróżował. Jako menedżer projektu w Surrey Satellites^w6 (obecnie część Astrium) była odpowiedzialna za udoskonalanie przyrządu spektrograficznego, jednej małej części składowej ogromnego Teleskopu Kosmicznego Jamesa Webba^w7. W rezultacie współpracy pomiędzy NASA, Europejskiej Agencji Kosmicznej (the European Space Agency, ESA^w8) oraz Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej (the Canadian Space Agency) Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba ma zastąpić Teleskop Kosmiczny Hubbla w 2018 roku.

„Jako dziecko chciałam być kosmonautą. Nie udało mi się to (jeszcze!), ale bycie naukowcem zajmującym się kosmosem to druga najlepsza opcja ponieważ zajmuję się budową przyrządów, które są wysyłane w kosmos. Kiedy teleskop zaczyna pracować, przebywa odległość miliona mil od Ziemi i daje nam możliwość obserwacji Wszechświata i nowego zrozumienia tego, co się w nim znajduje. Czuję radość mogąc uczestniczyć w takim epickim projekcie.”

Następnie Maggie pracowała nad kilkoma przyrządami optycznymi dla ESA i NASA oraz dla naziemnych teleskopów w ramach współpracy z Astrium. Jej ostatni projekt dotyczył wykrywania dwutlenku węgla i był częścią dużego projektu NASA. „To duże wyzwanie. Możemy wykryć absorpcję dwutlenku węgla, ale tak na prawdę chcemy zlokalizować emisję dwutlenku węgla – dowiedzieć się skąd pochodzi i ile go tam jest, aby w przyszłości ludzie odpowiedzialni za jego emisję mogli zostać opodatkowani. Robienie tego z przestrzeni kosmicznej ma sens, ale wymaga stworzenia detektorów o bardzo dużej rozdzielczości.”

Podczas pracy dla Astrium Maggie zaangażowała się w promocję nauki. W 2006 roku, posługując się funduszami z brytyjskiej Science and Technology Facilities Councill^w9, zaczęła odwiedzać szkoły i pojawiać się w telewizji – w wiadomościach. „Chciałam zademonstrować lot paraboliczny rzucając jabłkiem, ale zespół realizujący wiadomości nieprzywykły do demonstracji na żywo wydawał się być lekko zaniepokojony. Ostatecznie bardzo im się to spodobało i od tego czasu jestem zapraszana do programów informacyjnych – i jeśli to tylko możliwe staram się posłużyć demonstracją^w10.”

Od urodzenia córeczki, Laurie, Maggie ma przerwę od pracy nad przyrządami kosmicznymi. Cały czas jest jednak zaangażowana w promocję nauki. „Cztery dni po urodzeniu Laurie dostałam email z BBC z zapytaniem czy podejmę się realizacji filmu dokumentalnego. Mój mąż wziął urlop aby zajmować się naszą córeczką i razem objechaliśmy świat tworząc dokument pod tytułem 'Czy na prawdę potrzebujemy Księżyca?' Obecnie kręcimy drugi dokument o tym, dlaczego potrzebujemy satelitów i Laurie podróżuje z nami.”

Kiedy Laurie będzie troszkę starsza Maggie planuje powrót do prac nad technologiami kosmicznymi, ale w międzyczasie ma zamiar wziąć udział w projekcie dla muzycznych i literackich festiwali odnajdując elementy naukowe w sztukach Szekspira. „Na przykład w Romeo i Julii, Julia pije miksturę, która sprawia, że wygląda jakby umarła. Jaki był skład chemiczny tej mikstury? Czy ona na prawdę istnieje? Albo kiedy szekspirowscy bohaterowie używają gwiazd do nawigacji, z których konstelacji korzystali? Na podstawie tych sztuk możemy dowiedzieć się jak nauka ewoluowała od 17 wieku.”

Oczywiście Maggie nie żałuje swojego wyboru kariery. „Uważam, że miałam szczęście znaleźć pracę, która przynosi mi tyle radości i jednocześnie dostarcza takiej różnorodności. Nie tylko buduję sprzęt, który jest wysyłany w kosmos, ale również mogę o nim opowiadać. Lubię dzielić się swoim entuzjazmem kiedy tylko mogę.”

Download

Download this article as a PDF