Żonglując karierą: nauki ścisłe i nauczanie w Niemczech Inspire article

Tłumaczenie Anna Romańska, Jörg Gutschank opowiada Vienna Leigh o tym, jak umiejętności cyrkowe zainspirowały go do podjęcia pracy nauczyciela, towarzyszyły w treningu i pomogły w klasie.

Kiedy jest się nauczycielem, przydaje się fajne hobby. Moja koleżanka, nauczycielka geografii, w weekendy jest didżejem w klubie – i nie trzeba dodawać, że nikt nie domyśla się, ile tak naprawdę ma lat. Nic tak nie wzbudza podziwu i szacunku jak odkrycie, że nauczyciel po zajęciach prowadzi sekretne, ciekawe życie.

Jörg Gutschank również coś o tym wie. Jeśli nie uczy właśnie fizyki, matematyki albo informatyki w szkole średniej Leibniz-Gymnasium^w1, to z pewnością żongluje, jeździ na rowerze jednokołowym albo nawet wykonuje szaleńcze wyczyny kaskaderskie na latającym trapezie!

“Żonglowanie oraz umiejętności kabaretowe i cyrkowe zawsze mnie interesowały, nawet kiedy studiowałem fizykę- albo może właśnie dzięki temu” – mówi Jörg, który w 2004 roku rozpoczał pracę nauczyciela w szkole średniej. „Podczas studiów doktoranckich razem w przyjacielem wpadliśmy na pomysł, aby połączyć nasze hobby z zawodem- obaj byliśmy fizykami – a w 1999 roku zainspirowało nas ogłoszenie festiwalu pt. ‘Science on Stage’^w2 odbywającego się przy Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych [CERN] w Genewie.”

Jörg i jego przyjaciel Marcus Weber (né Hienz) postanowili przygotować pokaz fizyki i wziąć udział w tworzeniu 4 – dniowego festiwalu, który po raz pierwszy odbył się w listopadzie 2000 roku i obejmował prezentacje, występy i warsztaty fizyków i naukowców z 22 krajów. „Byliśmy podekscytowani, że nasz pokaz, ‘zakrętka, boja i piłeczka do ping-ponga’, został wybrany na festiwal” – mówi Jörg. „Był to interaktywny pokaz wykorzystujący eksperymenty z momentem pędu, aerodynamiką i prawem Archimedesa.”

Odtąd para fizyków dniami i nocami przygotowywała występ. „Napisaliśmy scenariusz i zatrudniliśmy profesjonalnego reżysera na nasze próby” – wspomina Jörg. „Kupiliśmy sprzęt, zaplanowaliśmy i stworzyliśmy eksperymenty, a nasze przygotowania zostały nawet nagrane dla telewizji!”

Jörg and his friend, Marcus Weber (né Hienz), decided to develop a physics show to contribute to the four-day festival, which was being held for the first time in November 2000 and comprised presentations, performances and workshops from physics educators and scientists from 22 countries. “We were thrilled that our show, ‘A top, a buoy and a ping-pong ball’,was selected for an on-stage performance at the festival,” says Jörg. “It was an interactive show involving experiments on angular momentum, aerodynamics and buoyant forces.”

Ostatecznym sprawdzianem była próba ze strojami na uniwersytecie w Dortmundzie, po której musieli spakować cały sprzęt i wysłać go do CERN na festiwal. „Ten pierwszy festiwal Physics on Stage był świetnym, inspirującym doświadczeniem” – mówi Jörg. „Poznałem wielu nauczycieli, którzy chętnie dzielili się swoimi wspaniałymi pomysłami na temat uczenia i fizyki.”

Pokaz odniósł tak duży sukces, że Jörg i Marcus założyli Physikanten & Co^w3, firmę zajmującą się opracowywaniem i przedstawianiem pokazów fizycznych dla festiwali naukowych, muzeów, szkół oraz przedsiębiorstw w całej Europie. Tematy takie jak efekt cieplarniany, akustyka, elektryczność i ogień przedstawiane są za pomocą rekwizytów, kostiumów i efektów specjalnych. Przedstawienia łączą w sobie elementy komedii, spektakularnych eksperymentów i udziału widowni. Physikanten kilkakrotnie wystąpili w niemieckiej telewizji a w 2008 roku wystawili swój największy pokaz- event na otwartym powietrzu na instytucie Paula Scheerrera w Zurychu.

Podczas gdy Marcus zajął się prowadzeniem firmy, Jörga zainspirowała inna droga. „Po trzech znakomitych latach zdecydowałem, że naprawdę chcę zostać nauczycielem, ponieważ pragnę pracować z ludźmi i zrobić coś pożytecznego dla społeczeństwa. Złożyłem podanie o ‘Seiteneinstieg’ – program, który umożliwia naukowcom udział w szkoleniu nauczycielskim” – mówi.

W swojej niemieckiej szkole średniej, inaczej Gymnasium, Jörg uczy nie tylko swojego głównego przedmiotu, ale również informatyki i robotyki. „Osobiście wolę samemu decydować, czego uczę. Dlatego też wolę moje nowe przedmioty od tych tradycyjnych: fizyki i matematyki, ponieważ informatyka i robotyka nie są objęte jakimś oficjalnym programem nauczania” – mówi. „Wspaniała jest ta wolność wyboru i chcę ją przekazać również moim uczniom, dlatego pozwalam im wybrać szczegóły tego, co robią. Możliwe jest to jednak tylko w przypadku przedmiotów bez sztywnego programu.”

Oznacza to, że Jörg i jego koledzy mają szansę zaplanować specjalne projekty, i tu znów przydaje się kreatywność fizyka. „Mój pierwszy projekt dotyczył zabawek, a łączenie moich pomysłów z pomysłami uczniów w wieku od 10 do 12 lat okazło się być świetną zabawą” – mówi. „Zbudowaliśmy małe rakiety, łódkę z silnikiem parowym oraz piec gazowy. Niektóre dzieciaki chciały, aby ich chomik wytworzył elektryczność za pomocą generatora z roweru, ale dla dobra chomika, pozwoliliśmy na tylko jedną, 5 – minutową sesję!

“W ramach innego projektu dzieci poznawały bliżej swoje ciało. Bawiąc się piłką i zamykając przy tym jedno oko, były w stanie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego potrzebujemy dwoje oczu. Dzięki grze mogły zobaczyć różnicę pomiędzy łapaniem piłki z jednym lub dwoma otwartymi oczami.”

Uczenie tych przedmiotów jest możliwe dzięki specjalnemu profilowi szkoły, która oferuje dodatkowo dwujęzyczne i ścisłe zajęcia i jest szkołą międzynarodową (IB world school). „Oznacza to, że będziemy przygotowywać nie tylko do tradycyjnej matury [Abitur], ale również do matury międzynarodowej”- mówi Jörg. Ponieważ dopiero zaczynamy, będziemy w stanie uczyć bardzo małe grupy, co ja osobiście preferuję. Na mój kurs fizyki będzie uczęszczać tylko pięcioro uczniów, i tak się złożyło, że czworo z nich to dziewczyny. Cieszę się, że będę mógł uczyć tak małe grupy.”

Choć takich warunków pracy można tylko pozazdrościć, Jörd przynaje, że nauczanie przedmiotów ścisłych nadal stawia pewne wyzwania. „Według mnie przede wszystkim nie możemy pokazywać, że przedmioty ścisłe to coś sztywnego, czego należy się uczyć na pamięć. Powinniśmy udowodnić, że one ciągle ewoluują i ciągle będą pojawiać się nowe pytania. Powiedzie się to jednak tylko wtedy, gdy nauczyciel przyzna, że nie wie wszystkiego i pokaże, że nie chodzi tu wcale o to, żeby wiedzieć, ale żeby pytać i szukać rozwiązań danego problemu. Doskonałym sposobem na zainspirowanie umysłów jest włączenie codziennych rzeczy i pokazywanie, że nauki ścisłe obecne są na każdym kroku.

“Według mnie, pozytywne nastawienie do nauki pochodzi właśnie z chęci zadawania pytań- chęci rozbudzonej przez nauczyciela. Stosunek do przedmiotu wywiera wpływ również na przyszłą karierę, dlatego też pozytywne nastawienie i poprawne relacje sprawią, że być może uczeń zdecyduje się na karierę naukowca.”

Download

Download this article as a PDF