Supporting materials
Download
Download this article as a PDF
Δημιουργώντας συνδέσεις: μια διαδικτυακή ανταλλαγή με επιστήμονες του EIROforum Teach article
Συνδέστε την τάξη σας με επιστήμονες σε όλη την Ευρώπη σε μια ανταλλαγή βίντεο-διάσκεψης και μάθετε για τη ζωή ενός ερευνητή.
Παραπονιούνται ποτέ οι μαθητές σας για την αναντιστοιχία μεταξύ σχολικών μαθημάτων και της πραγματικής ζωής; Και αναρωτιέστε τι μπορούν να κάνουν οι εκπαιδευτικοί των φυσικών επιστημών για να δείξουν ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα στην επιστήμη από τους νόμους και τις θεωρίες; Αυτές οι σκέψεις έρχονται συχνά στο μυαλό, έτσι πριν δύο χρόνια, διαβάζοντας τα νέα του EIROforum του Science in School, εμπνεύστηκα να ξεκινήσω ένα νέο σχολικό πρόγραμμα με στόχο τη σύνδεση των φυσικών επιστημών του σχολείου με την επιστήμη στην πράξη.
Η ιδέα μου ήταν να οργανώσω βιντεοσυνεδρίες για τους μαθητές μου ώστε να αλληλεπιδράσουν με εργαζόμενους επιστήμονες και να μάθουν για τη σύγχρονη έρευνα – χωρίς καν να αφήσουν την τάξη. Επέλεξα να συνεργαστώ με επιστήμονες που εργάζονται στους διακυβερνητικούς οργανισμούς του EIROforumw1, οι οποίοι καλύπτουν έρευνα σε όλες τις επιστήμες, από τη θεμελιώδη φυσική στο CERN, στις βιολογικές επιστήμες του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας (EMBL) και την επιστήμη διαστήματος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου με τους μαθητές μου το σχολικό έτος 2017-2018, με χαρά μοιράζομαι μαζί σας κάποιες κατευθυντήριες γραμμές που περιγράφουν τα βασικά βήματα που κάναμε, με την ελπίδα να εμπνεύσουμε άλλους εκπαιδευτικούς να ξεκινήσουν ένα παρόμοιο έργο στα σχολεία τους. Άρχισα να σκέφτομαι το έργο κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, έτσι ώστε να είμαι έτοιμη να το ξεκινήσω με τους μαθητές μου το Σεπτέμβρη.
Nicola Graf
1. Διαλέξτε τους μαθητές σας
Επιλέξτε μια συγκεκριμένη τάξη ή ομάδα μαθητών για το πρόγραμμα. Οι επιστήμονες παρέχουν πολύτιμές πληροφορίες για τη σταδιοδρομία στην επιστήμη, έτσι το πρόγραμμα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους μεγαλύτερους μαθητές.
Υλοποίησα το πρόγραμμα με μαθητές 17 ετών στο Λύκειο Πάργας της Δυτικής Ελλάδας. Οι μαθητές ακολουθούσαν θετική κατεύθυνση και ήταν αρκετά προχωρημένοι στις σπουδές τους για να αναγνωρίσουν τη σχέση ανάμεσα στα σχολικά μαθήματα και στην επιστήμη που λαμβάνει χώρα στους διαφορετικούς οργανισμούς.
2. Επιλέξτε κάποιους επιστημονικούς οργανισμούς
Επιλέξτε 6-8 οργανισμούς με τους οποίους ενδεχομένως θα μπορούσατε να συνεργαστείτε. Παρέχετε στους μαθητές σας ένα απλό φύλλο εργασίας για να δείτε τι γνωρίζουν ήδη για αυτούς τους οργανισμούς.
Δεδομένου ότι το πρόγραμμα εμπνεύστηκε από τα νέα του EIROforum, χρησιμοποίησα τους οργανισμούς του EIROforum ως αφετηρία. Παρόλα αυτά, μπορείτε να βρείτε και άλλους οργανισμούς που ενδιαφέρουν εσάς και τους μαθητές σας, εντός Ευρώπης ή συγκεκριμένα στη χώρα σας.
Για να αξιολογήσουν τις γνώσεις τους στους διάφορους οργανισμούς πριν ξεκινήσει το πρότζεκτ, οι μαθητές συμπλήρωσαν ένα φύλλο εργασίαςw2 για να περιγράψουν σε γενικές γραμμές τα γεγονότα που ήδη γνώριζαν, όπως για παράδειγμα, που βρίσκεται το κάθε ινστιτούτο και ποιοι είναι οι κύριοι ερευνητικοί του στόχοι. Κράτησα τις απαντήσεις για σύγκριση μετά το τέλος του προγράμματος.
3. Μάθετε για τους επιστημονικούς οργανισμούς
εργασίας (στα Ελληνικά)
που καταγράφει τις γνώσεις
ενός μαθητή σχετικά με τους
οργανισμούς του EIROforum
πριν το πρόγραμμα
Sevasti Malamou
Χωρίστε την τάξη σας σε ομάδες των 2-3 μαθητών. Ζητήστε από κάθε ομάδα να πραγματοποιήσει μια βασική έρευνα για κάθε έναν από τους επιστημονικούς οργανισμούς και να παρουσιάσει τις βασικές πληροφορίες στην υπόλοιπη τάξη.
Ανέθεσα σε κάθε ομάδα έναν διαφορετικό οργανισμό (από το βήμα 2), έτσι ώστε να διερευνηθούν όλοι οι οργανισμοί. Αφιερώσαμε τέσσερα μαθήματα φυσικής (π.χ. 4 διδακτικές ώρες) σε μια περίοδο 2 μηνών ώστε οι μαθητές να δουλέψουν πάνω στις παρουσιάσεις τους. Οποιαδήποτε επιπλέον εργασία ολοκληρώθηκε στο σπίτι.
Ερωτήσεις που οι μαθητές συμπεριέλαβαν:
- Ποιο είναι το πλήρες όνομα του ερευνητικού οργανισμού;
- Που βρίσκεται ο οργανισμός;
- Ποιο επιστημονικό πεδίο της επιστήμης ερευνά ο οργανισμός;
- Πόσοι επιστήμονες ή εργαζόμενοι δουλεύουν στον οργανισμό;
- Ποιο είναι ένα παράδειγμα πρόσφατης επιστημονικής έρευνας που δημοσιεύτηκε από τον οργανισμό;
- Ποια είναι τα μελλοντικά ερευνητικά σχέδια;
Οι μαθητές σε κάθε ομάδα παρουσίασαν την έρευνα τους στην τάξη με τη μορφή ομιλίας. Μετά την παρουσίαση, οι άλλοι μαθητές έθεσαν ερωτήσεις στην ομάδα για το ινστιτούτο. Οι μαθητές μου ανέβασαν την έρευνα τους σε έναν ηλεκτρονικό πίνακα που ονομάζεται Padlet, ώστε να μπορεί να το δει όλη η τάξη.
4. Βρείτε τους επιστήμονες
Επιλέξτε μια τελική λίστα με 4-5 οργανισμούς για να συνεργαστείτε. Επικοινωνήστε με κάθε οργανισμό και καλέστε επιστήμονες να συμμετάσχουν σε τηλεδιάσκεψη με τους μαθητές σας.
Δημιουργήσαμε τη λίστα με βάση τις παρουσιάσεις των μαθητών και τις αντιδράσεις τους στους οργανισμούς. Οι μαθητές μου ήθελαν να μιλήσουν με το CERN, EMBL, ESA και το Ευρωπαϊκό Αστεροσκοπείο του Νότου (ESO), έτσι ήρθα σε επαφή με αυτούς τους οργανισμούς για να τους εξηγήσω το σκοπό του προγράμματος και να τους περιγράψω τι θα ζητηθεί από τους επιστήμονες. Επίσης επιλέξαμε να απευθυνθούμε κυρίως σε Έλληνες επιστήμονες. Αυτό ήταν για δύο λόγους: πρώτον, γιατί οι μαθητές μας θα μπορούν να μιλούν πιο ελεύθερα στους επιστήμονες, χωρίς το εμπόδιο της γλώσσας και δεύτερον γιατί αυτό έδειξε στους μαθητές ότι η επιστήμη λειτουργεί χωρίς εμπόδια – επιστήμονες, ακόμα και από μικρές χώρες, μπορούν να εργαστούν σε ερευνητικά κέντρα σε ολόκληρη την Ευρώπη και εκτός αυτής.
Αφού έστειλα email σε αυτούς τους τέσσερις οργανισμούς, τρεις από αυτούς με έφεραν σε επαφή με Έλληνες επιστήμονες: έναν αστροφυσικό από το ESO, έναν γενετιστή από το EMBL και έναν μηχανικό διαστήματος του ESA. Κανονίσαμε με αυτούς τους τρεις επιστήμονες να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα. Οι επιστήμονες είναι πρόθυμοι να διαδώσουν την επιστήμη στην πατρίδα τους και ήταν ιδιαίτερα ευτυχείς να συνεργαστούν με τους μαθητές.
S Ferreté Aymerich/ESA
5. Κανονίστε την αρχική συνάντηση
Οργανώστε μια αρχική βιντεοδιάσκεψη για να συναντήσετε τους επιστήμονες και συζητήστε μαζί τους για την υλικοτεχνική υποδομή της βιντεοδιάσκεψης όλης της τάξης.
Μόλις ένας επιστήμονας συμφώνησε να συμμετάσχει στην τηλεδιάσκεψη ολόκληρης της τάξης, οργάνωσα μια τηλεδιάσκεψη ένας προς ένα (μέσω Skype) με τον καθένα για να συζητήσουμε τις λεπτομέρειες. Κατά τη διάρκεια της κλήσης, διοργανώσαμε μια κατάλληλη ημερομηνία και ώρα για τη διεξαγωγή της βιντεοδιάσκεψης ολόκληρης της τάξης. Οργανώσαμε μια βιντεοδιάσκεψη για κάθε έναν από τους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο και Μάιο με το ESO, EMBL και ESA αντίστοιχα. Βρήκαμε ότι αυτό είναι ένα κατάλληλο πρόγραμμα, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές να προετοιμαστούν και στη συνέχεια να αξιολογήσουν κάθε συνεδρία.
Συμφωνήσαμε επίσης και για το ύφος της βιντεοδιάσκεψης. Για παράδειγμα, η συνάντηση θα μπορούσε να ακολουθήσει τη μορφή μιας απλής συζήτησης ανάμεσα στους μαθητές και τον επιστήμονα, ή θα μπορούσε να είναι πιο επίσημη, με τον επιστήμονα να κάνει μια σύντομη παρουσίαση (π.χ. σχετικά με τον οργανισμό, το ρόλο του, τις ακαδημαϊκές του σπουδές και την τρέχουσα έρευνα) πριν ξεκινήσει η περίοδος των ερωτήσεων.
6. Προετοιμάστε ερωτήσεις για τους επιστήμονες
Πριν από κάθε βιντεοδιάσκεψη, ζητήστε από τους μαθητές σας να καταγράψουν τις ερωτήσεις που θα ήθελαν να ρωτήσουν τον κάθε επιστήμονα.
Οι μαθητές ίσως να θέλουν να μάθουν πως ο επιστήμονας κατέληξε να εργάζεται σε αυτόν τον οργανισμό, τι περιλαμβάνει η καθημερινή του εργασία, ή σε ποιο τομέα της επιστήμης ερευνά σήμερα. Οι μαθητές ξεπέρασαν τις προσδοκίες μου θέτοντας πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις, για παράδειγμα:
- Ποιες είναι οι απαραίτητες σπουδές για να γίνεις ερευνητής στο EMBL;
- Πως είναι να εργάζεσαι σε ένα εργαστήριο βιολογίας;
- Πάντα ήθελες να γίνεις αστροφυσικός;
- Ποια ήταν η πορεία σου από το πανεπιστήμιο μέχρι το ινστιτούτο;
- Γιατί η ESA εργάζεται σκληρά να εξερευνήσει τον Άρη;
- Πως εξισορροπείται η οικογενειακή ζωή με τα απαιτητικά προγράμματα του εργαστηρίου;
- Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα όταν εργάζεστε με ανθρώπους από όλη την Ευρώπη ή από όλο τον κόσμο;
Για τις τηλεδιασκέψεις, επιλέξαμε να αφήσουμε ανοιχτή τη συζήτηση σε όλους τους μαθητές, έτσι ώστε να μπορούν να ρωτούν ερωτήσεις καθώς εξελισσόταν η συζήτηση. Θα μπορούσατε, παρόλα αυτά, να εργαστείτε με τους μαθητές να δημιουργήσουν μια λίστα τελικών ερωτήσεων για κάθε βιντεοδιάσκεψη, και να αναθέσετε σε συγκεκριμένους μαθητές να κάνουν τις ερωτήσεις στη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης.
7. Διεξάγετε τις βιντεοδιασκέψεις
Διενεργήστε τις βιντεοδιασκέψεις στην τάξη σας, στο εργαστήριο Η/Υ ή το εργαστήριο Φυσικών Επιστημών. Το πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση είναι στα χέρια τα δικά σας και των μαθητών σας!
Το μόνο που χρειάζεστε είναι ένας υπολογιστής με το απαραίτητο λογισμικό εγκατεστημένο (όπως το Skype), μια καλή σύνδεση στο διαδίκτυο, έναν προτζέκτορα και ηχεία. Κατά μέσο όρο, η βιντεοδιασκέψεις μας διήρκεσαν περίπου 90 λεπτά η κάθε μια. Ήμασταν ενθουσιασμένοι από αυτά που έμαθαν οι μαθητές για τους διαφορετικούς επιστημονικούς οργανισμούς και για την έρευνα των επιστημόνων. Η ομιλία πρόσωπο με πρόσωπο (αν και μέσω διαδικτύου) με έναν «πραγματικό» επιστήμονα ήταν μια πολύτιμη εμπειρία για όλους τους μαθητές, και οι επιστήμονες ήταν πολύ πρόθυμοι να απαντήσουν σε ερωτήσεις και να παρέχουν συμβουλές επαγγελματικού προσανατολισμού.
Μη ξεχάσετε να ευχαριστήσετε τους επιστήμονες που λάβανε μέρος στο πρόγραμμα, ερχόμενοι σε επαφή μαζί τους μετά τη βιντεοδιάσκεψη. Γιατί να μη διατηρήσετε επαφή μαζί τους για ένα μελλοντικό πρόγραμμα, εάν και αυτοί το θέλουν;
Sevasti Malamou
8. Αξιολογήστε το πρόγραμμα
Μετά από κάθε βιντεοδιάσκεψη, ζητήστε από τους μαθητές σας να σας πουν τη γνώμη τους και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους από την ομιλία με τον επιστήμονα. Αυτό μπορεί να γίνει είτε σε μικρές ομάδες ή ως συζήτηση σε όλη την τάξη.
Ενθαρρύνετε τους μαθητές να πουν τι τους ενδιέφερε περισσότερο και αν υπήρξε κάτι που τους εξέπληξε. Στο έργο μας, πολλοί μαθητές εξεπλάγην από το πόσο νέοι ήταν οι επιστήμονες, καθώς είχαν προκαταλήψεις ότι οι επιστήμονες σε αυτούς τους οργανισμούς ήταν μεγαλύτεροι σε ηλικία. Η συνάντηση με τους διάφορους επιστήμονες έδωσε στους μαθητές μια νέα προοπτική. Θυμάμαι ένα μαθητή να λέει, « Πριν τη βιντεοδιάσκεψη πίστευα ότι οι επιστήμονες εργάζονται μέρα νύχτα στο εργαστήριο». Οι μαθητές σύντομα διαπίστωσαν ότι και οι επιστήμονες έχουν συνηθισμένες ζωές, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου που αφιερώνουν στην οικογένεια και ότι απολαμβάνουν τη μουσική.
Στο τέλος, ζήτησα από τους μαθητές μου να συμπληρώσουν το ίδιο φύλλο εργασίας από το βήμα 2, και σύγκριναν τις νέες απαντήσεις τους με αυτές που είχαν δώσει στην αρχή του προγράμματος. Ήταν πολλοί ευχαριστημένοι που είδαν τις νεοαποκτηθείσες γνώσεις τους.
Αναμένουμε ότι οι μαθητέ, ανεξάρτητα από τη μελλοντική τους σταδιοδρομία, θα θυμούνται αυτή τη μοναδική εμπειρία από τα σχολικά τους χρόνια. Ελπίζουμε ότι αυτό το άρθρο είναι ένας χρήσιμος οδηγός έναρξης αν ενδιαφέρεστε να υλοποιήσετε ένα παρόμοιο έργο στο σχολείο σας. Για περισσότερες πληροφορίες, μη διστάσετε να στείλετε e-mail στη συγγραφέα.
Web References
- w1 – Το EIROforum είναι μια συνεργασία μεταξύ των οκτώ μεγαλύτερων διακυβερνητικών επιστημονικών ερευνητικών οργανισμών της Ευρώπης.
- w2 – Το απλό φύλλο εργασίας που χρησιμοποιήθηκε στο πρόγραμμα είναι διαθέσιμο για λήψη από το τμήμα πρόσθετου υλικού αυτού του άρθρου.
Institutions
Review
Αυτό το έργο περιγράφει ένα ενδιαφέρον έργο που επιτρέπει στους μαθητές να μάθουν σχετικά με τη σταδιοδρομία στις επιστήμες σε διαφορετικά ερευνητικά ινστιτούτα. Το άρθρο περιγράφει τις εμπειρίες ενός Έλληνα καθηγητή φυσικών επιστημών, και παρέχει μια δομημένη, διαδραστική προσέγγιση για ένα πρόγραμμα που θα είναι πιο συναρπαστικό για τους μαθητές από το να διαβάζουν ή να παρακολουθούν ταινίες για την επαγγελματική σταδιοδρομία. Η όλη υπόθεση του έργου είναι χρήσιμη και σε διεθνές επίπεδο, οπότε θα χρειαζόταν ελάχιστη τροποποίηση για να είναι σχετική και εφαρμόσιμη σε διαφορετικές χώρες.
Marie Walsh, διδάσκων φυσικών επιστημών, Ιρλανδία