Maggie Aderin-Pocock: μια καριέρα στο διάστημα Understand article

Μετάφραση από την Αιμιλία Ξανθοπούλου (Emily Xanthopoulos). 'Οταν ήταν παιδί, η Maggie Aderin-Pocock ονειρευόταν να πάει στο διάστημα. Δεν το έχει πετύχει ακριβώς ακόμη, αλλά έχει…

Είστε έτοιμοι να περιηγηθείτε στο Σύμπαν; Δέστε το κράνος σας και εμείς θα χαμηλώσουμε τα φώτα.

Κατά την διάρκεια της επόμενης ώρας, θα ταξιδέψουμε μακριά πέραν του Ηλιακού Συστήματος, πέραν του γαλαξία μας και ακόμη παραπέρα. Καθώς θα αφήνουμε την Γη πίσω μας, θα κοιτάμε πίσω και θα θαυμάζουμε τον πλανήτη μας την γεμάτη νερό επιφάνεια πριν να πετάξουμε αστραπιαία για να βρεθούμε σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι και να δούμε πόσο πολύ είναι διαφορετικό. Μετά θα κάνουμε ένα ταξίδι στο κέντρο του Ηλιακού Συστήματος και θα εξετάσουμε τον Ήλιο πριν να επισκεφτούμε την Αφροδίτη, τον Άρη και τον Δία. Θα ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στα δακτυλίδια του Κρόνου πριν να καταλήξουμε στον Πλούτωνα. Από εκεί, θα αφήσουμε το Ηλιακό Σύστημα πίσω μας και θα επισκεφτούμε μερικά από τα άλλα άστρα του νυχτερινού ουρανού, μέχρι να φτάσουμε στην άκρη του γαλαξία μας. Εκεί, θα χρησιμοποιήσουμε την τελευταία τεχνολογία που υπάρχει στο διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να δούμε τι υπάρχει στην άκρη του Σύμπαντος και θα προσπαθήσουμε να υπολογίσουμε πόσοι γαλαξίες υπάρχουν, και την πιθανότητα να υπάρχει ζωή εκεί έξω.

Έτοιμοι για απογείωση; 3-2-1 και ξεκινήσαμε!

Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν φαντασία, σαν ένα όνειρο που συμβαίνει μία φορά στην ζωή μας, αλλά η Maggie Aderin-Pocock τα τελευταία πέντε χρόνια κάνει τακτικά αυτό το ταξίδι, ξεναγώντας παιδιά ακόμη και τεσσάρων χρονών στα θαύματα του Σύμπαντος. Από την ασφάλεια της σχολικής τους τάξης, στροβιλίζονται με ένα προσομοιωμένο ταξίδι δια μέσου του χώρου και χρόνου, μεταφερόμενα μόνο από ένα αλληλεπιδραστικό πρόγραμμα υπολογιστή^w1 και τον απεριόριστο ενθουσιασμό της Maggie.

Η διαστημική επιστήμονας Maggie είναι εξαιρετικά πολυάσχολη – αναπτύσσοντας όργανα για διαστημικούς δορυφόρους, κάνοντας ταινίες για το BBC και, από τον Μάρτιο του 2010, φροντίζοντας την κόρη της Laurie. Παρόλα αυτά βρίσκει χρόνο να επισκέπτεται σχολεία σε όλη την Βρετανία.

“Θέλω να έχω στην ομιλία μου θέματα και απόψεις που θα έχουν απήχηση στα κορίτσια και θέματα και απόψεις που θα έχουν απήχηση στις εθνικές μειονότητες, αλλά η κυρίως πρόκληση είναι να κάνω τον κόσμο να αντιληφθεί ότι η επιστήμη είναι για όλους. Οποιοσδήποτε έχει περιέργεια είναι επιστήμονας – δεν χρειάζεται να έχεις παπιγιόν η τρελά μαλλιά.

“Προσπαθώ επίσης να δείξω ότι αν κοιτάξεις στην ιστορία του παρελθόντος, όλοι οι πολιτισμοί ενδιαφέρονταν για την αστρονομία. Μιλώ για το Stonehenge^w2 στην Βρετανία και για έναν πέτρινο κύκλο στην νότια Αίγυπτο – τον Nabta Playa^w3, έναν από τους αρχαιότερους πέτρινους κύκλους στον κόσμο, περίπου το 6000 π.Χ. Και τα δύο είναι αρχαίες αστρονομικές κατασκευές, που δείχνουν ότι άνθρωποι σε όλον τον κόσμο ανέκαθεν κοίταζαν ψηλά στον νυχτερινό ουρανό και αναρωτιόνταν τι υπάρχει εκεί έξω^w4.”

Τι συμβουλή δίνει η Maggie στους νέους επιστήμονες που συναντά στις επισκέψεις της στα σχολεία;

“Η συμβουλή μου είναι να βρείτε για ποιο πράγμα ενδιαφέρεστε πραγματικά και να το κυνηγήσετε, αλλά επίσης να είστε ενήμεροι και για άλλους επιστημονικούς τομείς. Ως επιστήμονες, μπορεί να είμαστε πολύ μονοδιάστατοι, και να εξειδικευόμαστε μόνο σε έναν τομέα έρευνας, αλλά αν κοιτάξεις τριγύρω μπορεί να βρεις και άλλους τομείς επιστήμης που να μπορούν να βελτιώσουν την έρευνα σου. Μερικές από τις μεγαλύτερες εμβαθύνσεις και τις μεγαλύτερες επιστημονικές ανακαλύψεις θα προέλθουν από εκεί όπου οι διάφορες επιστήμες θα διασταυρώνονται .”

Κανένας δεν θα μπορούσε να κατηγορήσει την Maggie ότι είχε μονοδιάστατη καριέρα. Όταν ήταν παιδί, είχε γοητευτεί από ένα βιβλίο από την δημοτική βιβλιοθήκη που είχε έναν αστροναύτη στο εξώφυλλο και ονειρευόταν και αυτή να γίνει αστροναύτης – αλλά η πορεία της στην επιστήμη του διαστήματος ήταν κάθε άλλο παρά ευθεία.

“Υποφέρω από δυσλεξία, και έτσι δεν ήμουν πολύ καλή στα Αγγλικά (γλώσσα) η την ιστορία στο σχολείο, αλλά είχα μία ικανότητα για τις θετικές επιστήμες. Ο πατέρας μου ήθελε πολύ να σπουδάσω ιατρική και έβρισκα την βιολογία απολύτως συναρπαστική, αλλά στο τέλος αποφάσισα να σπουδάσω φυσική.” Όταν ήταν φοιτήτρια στο Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία, η Maggie κατασκεύασε το δικό της τηλεσκόπιο και άρχισε να ειδικεύεται στα οπτικά. Με σπόνσορες μεγάλες εταιρίες πετρελαίων, έκανε στη συνέχεια ένα διδακτορικό, αναπτύσσοντας ένα οπτικό σύστημα για να εξετάζονται τα πετρέλαια των μηχανών και να ελέγχονται τα λιπαντικά πιο αποτελεσματικά και φτηνά – ένα σύστημα που ακόμη και σήμερα χρησιμοποιείται εμπορικά, μετά από περισσότερο από 15 χρόνια.

Όταν η Maggie βγήκε στην αγορά εργασίας το 1994 μετά το διδακτορικό της, η Βρετανία ήταν εν μέσω οικονομικής ύφεσης και οι δουλειές ήταν δύσκολο να βρεθούν. Με μερικούς ενδοιασμούς, δέχτηκε μια θέση στο Υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας. “Ως παιδί, ήμουν ειρηνίστρια, αλλά από τότε οι ιδέες μου εξελίχτηκαν και συνειδητοποίησα ότι χρειαζόμαστε και κάποια άμυνα. Παρόλα αυτά, κατά την διάρκεια της συνέντευξης μου είπαν ‘δεν μπορούμε να σου πούμε τι θα κάνεις μέχρι να υπογράψεις την Επίσημη Νομοθετική Πράξη για τα Κρατικά Απόρρητα’. Έτσι εμφανίστηκα στην δουλειά γνωρίζοντας ότι μπορεί να υπήρχαν πράγματα που δεν θα ήμουν πρόθυμη να κάνω, και θα έπρεπε να αφήσω την δουλειά πριν καλά-καλά αρχίσω.

Όπως αποδείχτηκε, η Maggie απόλαυσε πάρα πολύ την δουλειά της, αναπτύσσοντας οπτικά συστήματα που εντόπιζαν βλήματα, προειδοποιούσαν τον πιλότο και έστελναν δολώματα για αντιπερισπασμό για να εμποδίσουν να χτυπηθεί το αεροπλάνο . “Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς που έκανα για το διδακτορικό μου ήταν στο εργαστήριο και ξαφνικά τώρα πετούσα παντού στρέφοντας τις κάμερες σε διάφορα σημεία από την ανοιχτή πόρτα ενός αεροσκάφους. Ήταν σαν να ήμουν ο Τζέιμς Μπόντ παρά μία επιστήμονας!”

Το επόμενο εγχείρημα της είχε να κάνει με την ανάπτυξη φορητών ανιχνευτών για νάρκες, που βασίζονταν σε έναν μεταλλικό ανιχνευτή, ένα ραντάρ που διαπερνά το έδαφος (για να σκιαγραφήσει την κατά προσέγγιση περιοχή) και πυρηνικό τετράπολο συντονισμό (για να εντοπίσει τα εκρηκτικά). “Οι ανιχνευτές για νάρκες ήταν ένα πολύ επίκαιρο θέμα στα τέλη του 1990 εξαιτίας όλης της δουλειάς που έκανε η Πριγκίπισσα Νταϊάνα. Γι’ αυτό τον λόγο, είχαμε πολλές επισκέψεις από πολιτικούς και προσπαθούσα να βρω ενδιαφέροντες τρόπους να τους μιλάω για την τεχνολογία – και τότε ήταν που άρχισα να σκέφτομαι να αναμειχθώ με ‘public engagement work’ (δηλαδή να μοιράζεσαι την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, γνώση και έρευνα με το κοινό).”

Στο σημείο εκείνο, όμως, η καριέρα της Maggie πήρε άλλη κατεύθυνση. “Πάντα ήθελα να δουλέψω στον τομέα του διαστήματος και της αστρονομίας και το 1999, βρέθηκε μια δουλειά στο University College London, διευθύνοντας ένα πρόγραμμα για την κατασκευή του bHROS^w5, ενός οπτικού φασματογράφου για το Gemini Telescope στην Χιλή. Στην πραγματικότητα, η δουλειά αποδείχτηκε πολύ περισσότερα από την διαχείριση του προγράμματος μόνο.

“Μου αρέσει η διαχείριση ενός προγράμματος αλλά λατρεύω επίσης και την ενεργό συμμετοχή. Στο τέλος του προγράμματος, πακετάραμε το όργανο σε 28 κιβώτια και πέταξα εγώ η ίδια στην Χιλή για να το συναρμολογήσω στο τηλεσκόπιο. Η Χιλή είναι το πιο αγαπημένο μου μέρος στο κόσμο: επειδή είναι στο νότιο ημισφαίριο, μπορείς να κοιτάξεις στον νυχτερινό ουρανό, κατευθείαν στην καρδιά του Γαλαξία. Έμεινα εκεί για περίπου εννιά μήνες. Στο τέλος, χρειάστηκε να έρθει εκεί ο σύζυγος μου και να με φέρει πίσω στο σπίτι!”

Μετά την επιστροφή της στην Βρετανία το 2004, η Maggie άλλαξε από την κατασκευή οργάνων που περιεργάζονται το διάστημα στην κατασκευή οργάνων που όντως ταξιδεύουν στο διάστημα. Ως διευθύντρια προγράμματος στο Surrey Satellites^w6 (τώρα τμήμα του Astrium), ήταν υπεύθυνη για την ανάπτυξη ενός φασματοσκοπικού οργάνου, ενός μικρού εξαρτήματος του τεράστιου James Webb Space Telescope^w7. Το James Webb Space Telescope θα αντικαταστήσει το Hubble Space Telescope (Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble), είναι μία συνεργασία ανάμεσα στην NASA, στον Ευρωπαϊκό Διαστημικό Οργανισμό (ESA)^w8 και στον Καναδικό Διαστημικό Οργανισμό, και αναμένεται να εκτοξευτεί το 2018.

“Όταν ήμουν παιδί, ήθελα να γίνω αστροναύτης. Δεν το έχω πετύχει (ακόμη!) αλλά το να είμαι επιστήμονας του διαστήματος είναι το επόμενο καλύτερο πράγμα γιατί κατασκευάζω όργανα που πάνε στο διάστημα. Όταν το τηλεσκόπιο εκτοξευτεί, θα ταξιδέψει εκατομμύρια χιλιόμετρα από την Γη και θα κοιτάξει στο Σύμπαν, ελπίζοντας να μας δώσει μια καινούργια εικόνα του τι υπάρχει εκεί έξω. Το να είμαι μέρος ενός τόσου επικού προγράμματος με γεμίζει με χαρά.”

Στην συνέχεια, η Maggie δούλεψε για το Astrium πάνω σε διάφορα προγράμματα οπτικών οργάνων για την ESA και την NASA και για επίγεια τηλεσκόπια. Το τελευταίο της πρόγραμμα περιελάμβανε την ανίχνευση του διοξειδίου του άνθρακα, ως μέρος ενός μεγάλου προγράμματος της NASA. “Αποτελεί μεγάλη πρόκληση. Μπορούμε να ανιχνεύσουμε τα χαρακτηριστικά απορρόφησης του διοξειδίου του άνθρακα, αλλά αυτό που θέλουμε πραγματικά να κάνουμε είναι να εντοπίσουμε την εκπομπή του διοξειδίου του άνθρακα – να βρούμε από που προέρχεται και πόσο πολύ υπάρχει, ώστε στο μέλλον οι άνθρωποι που απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα να επιβαρύνονται για αυτό. Το να το κάνεις αυτό από το διάστημα έχει λογική, αλλά χρειάζεται να αναπτύξεις ανιχνευτές με πολύ υψηλή ανάλυση.”

Ενώ δούλευε για το Astrium η Maggie άρχισε να εμπλέκεται όλο και περισσότερο με την διάδοση της επιστήμης. Το 2006, με χρηματοδότηση από το Βρετανικό Συμβούλιο των Εγκαταστάσεων Επιστήμης και Τεχνολογίας^w9 (Science and Technology Facilities Council), άρχισε να επισκέπτεται σχολεία και να εμφανίζεται στην τηλεόραση – στις ειδήσεις. “Ήθελα να κάνω επίδειξη της παραβολικής πτήσης πετώντας ένα μήλο, αλλά το συνεργείο του σταθμού ήταν λίγο ανήσυχο γιατί δεν κάνεις συνήθως ζωντανές επιδείξεις στις ειδήσεις. Στο τέλος, τους άρεσε και μου ζήτησαν από τότε να πάω και σε άλλα προγράμματα ειδήσεων – και πάντα φέρνω και μία επίδειξη αν μπορώ^w10.”

Από τότε που γεννήθηκε η κόρη της η Laurie, η Maggie κάνει ένα διάλειμμα από τα διαστημικά όργανα, αλλά εξακολουθεί να είναι αρκετά αναμεμιγμένη με την επικοινωνία και διάδοση της επιστήμης. “Τέσσερις μέρες αφού γεννήθηκε η Laurie, πήρα ένα μήνυμα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (email) που μου ζητούσε να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για το BBC. Ο σύζυγός μου πήρε διακοπές από την δουλειά του για να την φροντίζει και ταξιδέψαμε σε όλον τον κόσμο κάνοντας ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο ‘Χρειαζόμαστε πραγματικά το φεγγάρι;’. Αυτή την στιγμή, γυρίζουμε ένα δεύτερο ντοκιμαντέρ με θέμα τον λόγο που χρειαζόμαστε δορυφόρους, και η Laurie ταξιδεύει μαζί μας.”

Όταν η Laurie θα είναι λίγο μεγαλύτερη, η Maggie σκοπεύει να επιστρέψει στην κατασκευή διαστημικών οργάνων, αλλά στο μεταξύ ελπίζει να αναμειχθεί σε ένα πρόγραμμα για μουσικά και λογοτεχνικά φεστιβάλ, εξετάζοντας την επιστήμη στα θεατρικά έργα του Σαίξπηρ. “Για παράδειγμα, στον Ρωμαίο και Ιουλιέτα, η Ιουλιέτα πίνει ένα φίλτρο που την κάνει να φαίνεται νεκρή. Ποια ήταν η χημική σύσταση αυτού του φίλτρου; Υπάρχει πραγματικά; Η όταν οι χαρακτήρες του Σαίξπηρ ταξιδεύουν χρησιμοποιώντας σαν οδηγό τους τα άστρα, ποιους αστερισμούς χρησιμοποιούσαν; Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα θεατρικά έργα για να δούμε πως έχει εξελιχθεί η επιστήμη από τον 17ο αιώνα.”

Προφανώς, η Maggie δεν μετανιώνει για την επιλογή της καριέρας της. “Είμαι πολύ τυχερή που βρήκα μια δουλειά που απολαμβάνω τόσο πολύ και που είναι τόσο ποικίλη – όχι μόνο κατασκευάζοντας όργανα που πάνε στο διάστημα αλλά μιλώντας και για αυτά. Μου αρέσει να μεταδίδω τον ενθουσιασμό μου όταν μπορώ.”

Download

Download this article as a PDF