Οι καθηγητές επιστημών ανεβαίνουν στη σκηνή Inspire article

Μετάφραση από Χαρίλαο Μέγα (Charilaos Megas). Η επιστήμη δε γνωρίζει σύνορα – ούτε και το Science on Stage, το δίκτυο για τους Ευρωπαίους καθηγητές επιστημών. Η Eleanor Hayes…

Το Science in School αλλά και το δίκτυο καθηγητών Science on Stage ξεκίνησαν από το EIROforum^w1, έτσι ως εκπρόσωπος τόσο του EIROforum όσο και του Science in School, χάρηκα πολύ που θα παρακολουθούσα το διεθνές φεστιβάλ διδασκαλίας Science on Stage^w2 τον Απρίλιο 2011. Πού καλύτερα για να βρω διδακτικές δραστηριότητες να μοιραστώ μαζί σας, τους αναγνώστες μας, αν όχι σε ένα φεστιβάλ με 350 καθηγητές επιστημών που επιλέχθησαν από όλη την Ευρώπη για τις εμπνευσμένες ιδέες τους;

Η ευρωπαϊκή πτυχή είναι ένα από τα πράγματα που κάνουν το Science on Stage τόσο ιδιαίτερο. Όπως εξήγησε ο Jörg Gutschank από τη Γερμανία, «Συναντώντας ανθρώπους από τόσες διαφορετικές χώρες, βλέπεις πολύ περισσότερα απ’ό,τι σε συναντήσεις καθηγητών στη δική σου χώρα». Η Helle Joukjaer από τη Δανία συμφώνησε. «Περισσότερο ευχαριστήθηκα την ανταλλαγή ιδεών με συναδέλφους άλλων χωρών και τη συζήτηση μαζί τους για το πώς διδάσκουν το ίδιο θέμα με εμένα, αλλά διαφορετικά».

Καταλλήλως, το φεστιβάλ διοργανώθηκε στο λύκειο Ørestad στην Κοπεγχάγη, Δανία. Άνοιξε το 2006 και δέχεται επισκέπτες από όλο τον κόσμο, που θέλουν να μάθουν για τη φιλοσοφία του σχολείου περί διδασκαλίας σε ανοιχτούς χώρους – και για να δουν την αρχιτεκτονική που υποστηρίζει αυτόν τον τρόπο διδασκαλίας.

Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, που έγινε την περίοδο των σχολικών διαδοπών, καταλήφθηκαν οι ανοιχτοί χώροι και των πέντε ορόφων, με καθηγητές από 22 ευρωπαϊκές χώρες που έδειξαν και συζήτησαν 239 διδακτικά έργα, ανταλλάσσοντας ιδέες και εμπειρίες. Με τόσα έργα, υπήρχε αρκετή έμπνευση για όλους.

Ο Christian Selchow από τη Γερμανία ανυπομονεί να κάνει πράξη ό,τι έμαθε στον τσέχικο πάγκο: οι μαθητές του Zdenek Polak τοποθέτησαν ένα φίλτρο υπερύθρων σε μία απλή ψηφιακή φωτογραφική μηχανή και οπτικοποίησαν την υπέρυθρη ακτινοβολία και το πώς τα διάφορα υλικά αντιδρούν σε αυτή^w3. «Είναι εκπληκτικό, καθώς έχω ήδη όλα τα υλικά και μπορώ να συνεργαστώ με τους μαθητές μου σ’αυτό – θα είμαστε στην ίδια πειραματική φάση», εξηγεί ο Christian.

Η Siri Krogh από τη Νορβηγία διδάσκει για πρώτη χρονιά. «Θα επιστρέψω με τόσες πολλές απλές ιδέες που μπορώ να εφαρμόσω αμέσως. Για παράδειγμα, το έργο της Katerina Lipertova ‘Παιχνιδιάρικη φυσική’^w3 από την Τσεχία, η κατασκευή μικρών κινούμενων παιχνιδιών από ανακυκλωμένα υλικά – ήταν απλό και φθηνό».

Υπήρχαν επίσης πάνω από 30 εργαστηριακές ενότητες από καθηγητές και άλλους ειδικούς στην εκπαίδευση της επιστήμης^w3. Ο Paul Nugent, ένας από τους οργανωτές του Science on Stage Ιρλανδία, εξήγησε: «Οι εργαστηριακές ενότητες ήταν εκπληκτικές – πολύ χρήσιμες, πρακτικές διδακτικές ιδέες που χρησιμοποιούνται αμέσως. Μου άρεσε ιδιαίτερα το ισπανικό εργαστήριο με τίτλο ‘Ακούγοντας τη βαρύτητα’».

Η Catherine Tattersall από την Ιρλανδία, της οποίας το καινοτόμο έργο με σφαιρίδια νερού κέρδισε βραβείο (βλέπε πλαίσιο), εντυπωσιάστηκε με το εργαστήριο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA)^w3 για την ανάπτυξη πειραμάτων στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μαζί με τον Shamim Hartevelt (ESA), σκοπεύουν να ερευνήσουν αν τα σφαιρίδια αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ελέγξουν την ανάπτυξη των φυτών σε συνθήκες μικροβαρύτητας. «Θα ήμουν η πιο κουλ καθηγήτρια στη Γη αν έκανα ένα επιστημονικό έργο στο διάστημα», είπε ενθουσιασμένη.

Οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο της Angela Köhler για τη ‘Σοκολατένια Επιστήμη’^w3 έμαθαν πολλά, όπως κι η ίδια. «Αργότερα, με ρώτησαν πολλοί για το έργο και συζητήσαμε την κατάσταση στις χώρες τους και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκεί».

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι για τους 350 συμμετέχοντες, αυτό το φεστιβάλ με όλα πληρωμένα ήταν μία εμπειρία που εμπνέει και εμπλουτίζει τον τρόπο διδασκαλίας τους. Αλλά αυτό είναι μόνο το κερασάκι: όλοι αυτοί οι καθηγητές επιλέχθηκαν από τους πιο εμπνευσμένους καθηγητές στη χώρα τους και θα επιστρέψουν με ιδέες που θα μοιραστούν με τους συναδέλφους τους.

Η Helle Houkjaer ήδη σχεδιάζει: «Έχουμε ένα δίκτυο στην κοινότητά μας με καθηγητές από κάθε σχολείο, έτσι στην επόμενη συνάντηση, θα τους πω για το τι έμαθα εδώ».

Όταν μίλησα με την ιρλανδική ομάδα, ήδη σκόπευαν να μοιραστούν κάποιες ιδέες από το φεστιβάλ – όχι μόνο με τους Ιρλανδούς συναδέλφους αλλά με όλους τους ενθουσιώδεις καθηγητές. Όπως έκαναν μετά από κάθε φεστιβάλ Physics on Stage και Science on Stage, θα ετοιμάσουν για διαδικτυακή λήψη ένα βιβλίο με επιδείξεις και διδακτικές ιδέες, με εικόνες και οδηγίες, καθώς και βίντεο με 50 από τα πειράματα^w4. Η ομάδα επίσης προγραμματίζει εργαστήρια για να μοιραστεί τις ιδέες με Ιρλανδούς καθηγητές με πιο άμεσο τρόπο.

Η Think Ing, μία πρωτοβουλία της Γερμανικής Ένωσης Υπαλλήλων Βιομηχανίας Μετάλλου και Ηλεκτρισμού (Gesamtmetall), στοχεύει στη βελτίωση της διδασκαλίας των επιστημών στη Γερμανία – και υποστηρίζει όχι μόνο το γερμανικό γεγονός αλλά και το Science on Stage Ευρώπη. Όπως εξηγεί ο Wolfgang Gollub από τη Think Ing, «Για τη βελτίωση της διδασκαλίας επιστημών στη Γερμανία, πρέπει να δεις σε όλη την Ευρώπη, πάνω από τους φράκτες και να συλλέξεις τις καλύτερες ιδέες για τη βελτίωσή της». Με την υποστήριξη της Think Ing, η γερμανική ομάδα επίσης θα εκδώσει κάποια από τα αγαπημένα της πειράματα και έργα^w5.

Ακολουθώντας ένα μοντέλο που παγιώθηκε στο Science on Stage Γερμανία (βλέπε Hayes, 2010), ο Antonio Gandalfi από την Ιταλία ελπίζει να διατηρήσει κάποια από την ορμή του διεθνούς φεστιβάλ, προσκαλώντας καθηγητές του Science on Stage από άλλες χώρες για ένα εργαστήριο για Ιταλούς καθηγητές.

Και φυσικά, στα επόμενα τεύχη του Science in School, ελπίζουμε να μοιραστούμε πολλές από τις δραστηριότητες του διεθνούς φεστιβάλ Science on Stage μαζί σας.
Η ορμή είναι σημαντικό στοιχείο του Science on Stage. Το 2013, το επόμενο διεθνές φεστιβάλ θα είναι διασυνοριακό και θα διοργανωθεί από τις πόλεις Frankfurt an der Oder (Γερμανία) και Słubice (Πολωνία). Μέχρι τότε, θα υπάρχουν δεκάδες εθνικά φεστιβάλ, διαγωνισμοί, εργαστήρια και άλλα δρώμενα σε πολλές χώρες για την επιλογή των συμμετεχόντων. Αν θα θέλατε να εισέλθετε στο δίκτυο Science on Stage, ανταλλάσσοντας ιδέες και έμπνευση με συναδέλφους από όλη την Ευρώπη, ελάτε σε επαφή με τον εθνικό διοργανωτή σας μέσω της ιστοσελίδας Science on Stage Ευρώπη^w2. Μπορεί κιόλας να εκπροσωπήσετε τη χώρα σας το 2013!

Τα νικητήρια έργα

Όλοι οι συμμετέχοντες στο διεθνές φεστιβάλ Science on Stage ήταν νικητές: επιλέχθησαν απο χιλιάδες καθηγητές στην Ευρώπη για τις καινοτόμες ιδέες τους. Αλλά υπήρχαν κι άλλα βραβεία για κάποιους τυχερούς συμμετέχοντες.

Το EIROforum, ως ιδρυτής του Science on Stage, συνέχισε να παρέχει στήριξη με τη μορφή τριών βραβείων: θέσεις με όλα τα έξοδα πληρωμένα για το σχολείο καθηγητών EIROforum^w6 τον Οκτώβριο 2011, για ένα σχολείο καθηγητών CERN^w7 και ένα εργαστήριο καθηγητών EMBL ELLS^w8. Επιπλέον, η Intel Corporation χορήγησε πέντε γενναιόδωρα βραβεία: ένα των 2000 δολαρίων ΗΠΑ και τέσσερα των 1000 δολαρίων ΗΠΑ.

Ως συμπρόεδροι της επιτροπής βραβείων, η Helle Houkjaer κι εγώ συμφωνήσαμε σε πέντε κριτήρια για τα νικητήρια έργα:

• Είναι καινοτόμο;
• Είναι χρηστικό και σχετικό για τη διδασκαλία της επιστήμης;
• Είναι εκπαιδευτικό;
• Είναι εύκολο να επαναληφθεί από άλλους καθηγητές;
• Χρησιμοποιεί σωστά τις ελάχιστες δυνατές πρώτες ύλες;

Δε χρειαζόταν όλοι οι νικητές να πληρούν όλα τα κριτήρια και, όπως πάντα, ήταν πολύ δύσκολη η επιλογή οκτώ από τόσα πολλά εκπληκτικά έργα. Μετά από πολλή συζήτηση, οι Helle, Jörg Gutschank (Γερμανία), Fernand Wagner (Λουξεμβούργο), Μιχάλης Χατζημάρκου (Κύπρος), Alison Alexander (Ηνωμένο Βασίλειο), Anders Blomqvist (Σουηδία), Ulrich Johan Kudahl (Δανία) κι εγώ συμφωνήσαμε για τους οκτώ νικητές.

Βραβείο Intel (2000 δολάρια ΗΠΑ): Michael Vollmer και Kalus-Peter Möllmann από τη Γερμανία, για το έργο ‘Υψηλή ταχύτητα / Χαμηλή ταχύτητα’ για την κατανόηση της φυσικής διαφόρων φαινομένων, από το σπάσιμο των μακαρονιών μέχρι το σπάσιμο των μπαλονιών, χρησιμοποιώντας φθηνές κάμερες υψηλής ταχύτητας.

Βραβείο Intel (1000 δολάρια ΗΠΑ): Catherine Tattersall από την Ιρλανδία, για το έργο ‘Χρωματιστή επιστήμη – εισάγοντας σφαιρίδια νερού’, όπου μεγάλωσε φύκη σε σφαιρίδια υδροπονικού τζελ για πειράματα φωτοσύνθεσης, εμβάπτισε τα σφαιρίδια σε διάλυμα παγκόσμιου δείκτη για τεστ pH και ανέπτυξε πολλές ακόμη καινοτόμες ιδέες για τα σφαιρίδια. Ελπίζει επίσης να στείλει ένα πείραμα στο διάστημα, με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (βλέπε παραπάνω).

Βραβείο Intel (1000 δολάρια ΗΠΑ): Imma Abad και Pere Compte από την Ισπανία για το έργο ‘Θερμοηλεκτρική ηλιακή ενέργεια’, όπου οι μαθητές μελετούν τις τεχνολογίες παραγωγής ηλιακής ενέργειας και στη συνέχεια σχεδιάζουν, αναπτύσσουν και δημιουργούν πρωτότυπα και πειράματα για να εξηγήσουν πώς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την ηλιακή ενέργεια χωρίς τη χρήση φωτοβολταϊκών κυψελών.

Βραβείο Intel (1000 δολάρια ΗΠΑ): Ida Regl από την Αυστρία για το ‘Ο Κόσμος θέλει να ξέρει’, μία εξέλιξη του έργου της ‘Φωτεινή πλευρά επάνω’ που βραβεύθηκε στο Science on Stage 2 το 2007. Από τότε, το έργο επεκτάθηκε και καλύπτει και τα τέσσερα χρόνια δημοτικής εκπαίδευσης και – με μαθητές, γονείς, το τοπικό συμβούλιο και επιστήμονες του πανεπιστημίου – το σχολείο δημιούργησε έναν πλανητικό περίπατο. Οι επισκέπτες μπορούν ακόμη και να δανειστούν ένα σάκο γεμάτο μικρά πειράματα που θα τους βοηθήσουν στο ταξίδι τους στο Ηλιακό Σύστημα. Περισσότερες πληροφορίες και οδηγίες για τα πειράματα υπάρχουν στην ιστοσελίδα του έργου^w9.

Βραβείο Intel (1000 δολάρια ΗΠΑ): Olaf Gutschker από τη Γερμανία, για το έργο ‘Φυσική μέσα-έξω’, που δείχνει πώς λειτουργεί η μαγνητική τομογραφία, χρησιμοποιώντας απλά εργαλεία.

Οι Jan Pavelka και Ondrej Pribyla από την Τσεχία πήραν το βραβείο EIROforum για το έργο ‘Δείτε τον ήχο, ακούστε το φως’, που χρησιμοποιεί το φως για να μπορέσουμε να καταλάβουμε βασικές ακουστικές έννοιες με δραματικό και ενδιαφέροντα τρόπο.

Για το έργο ‘Από το ουράνιο τόξο στη χημεία των χρωμάτων’, που χρησιμοποιεί απλές οικιακές συσκευές για να δείξει γιατί το ουράνιο τόξο έχει τη χαρακτηριστική καμπύλη μορφή, ο Ηλίας Καλογήρου από την Ελλάδα πήρε το βραβείο CERN.

Εδώ, το Διεθνές Έτος Χημείας, ο καθηγητής χημείας Gianluca Farusi από την Ιταλία κέρδισε το βραβείο ELLS για το εκτενές και διαθεματικό έργο ‘Μελετώντας χημεία με τον Πλίνειο τον Πρεσβύτερο’, εκ του οποίου μία δραστηριότητα ήταν η δημιουργία τελίνιου από τους μαθητές του, του αρώματος του Ιούλιου Καίσαρα.

Για να μάθετε περισσότερα για αυτά και άλλα έργα και εργαστήρια, δείτε τις περιλήψεις στο πρόγραμμα του φεστιβάλ^w3.

Οι συνάδελφοί μου από το EIROforum, το CERN και το EMBL ανυπομονούν να υποδεχθούν τους νικητές στα σχολεία καθηγητών, όπου θα μπορούν να αναπτύξουν τις ιδέες τους μαζί με ερευνητές επιστήμονες και άλλους καθηγητές επιστημών. Συγχαρητήρια στους νικητές, αλλά και σε όλους τους 350 συμμετέχοντες του διεθνούς φεστιβάλ Science on Stage. Ελπίζω να δω κάποιους από εσάς, τους αναγνώστες μας, στο επόμενο φεστιβάλ.

References

• Hayes E (2010) Οι φυσικές επιστήμες στο προσκήνιο: Διακίνηση ιδεών και προτάσεων για τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών, σε όλη την Ευρώπη. Science in School 16: 2-5.

Web References

• w1 – Το EIROforum είναι ένας συνεταιρισμός από οκτώ μεγάλους διακυβερνητικούς ερευνητικούς οργανισμούς στην Ευρώπη και ο εκδότης του Science in School. Βλέπε: www.eiroforum.org
• w2 – Για να μάθετε περισσότερα για το Science on Stage Ευρώπη, δείτε: www.scienceonstage.eu
  • Για να βρείτε τον εθνικό σας εκπρόσωπο, πατήστε ‘National activities’ και μετά ‘Science on Stage countries’.
• w3 – Οι περιλήψεις των έργων και των εργαστηρίων του φεστιβάλ είναι διαθέσιμες στο πρόγραμμα του φεστιβάλ, που μπορείτε να κατεβάσετε εδώ: www.scienceonstage.eu/?p=3_2
• w4 – Για να κατεβάσετε δωρεάν βιβλία με επιδείξεις και διδακτικές ιδέες, που επέλεξε η ιρλανδική ομάδα από όλα τα προηγούμενα φεστιβάλ Science on Stage και Physics on Stage, επισκεφτείτε www.scienceonstage.ie
• w5 – Μία έκδοση με τα αγαπημένα πειράματα και έργα της γερμανικής ομάδας είναι διαθέσιμη δωρεάν για κατέβασμα από την ιστοσελίδα του Science on Stage Γερμανία: www.scienceonstage.de
• w6 – Στις 9-12 Οκτωβρίου 2011, το EIROforum, εκδότης του Science in School, θα παρέχει ένα δωρεάν τριήμερο σεμινάριο με τίτλο ‘Φυσική και χημεία της ζωής’ στους Ευρωπαίους καθηγητές επιστήμης. Για να μάθετε περισσότερα, δείτε: http://tinyurl.com/eiroschool
• Για να διαβάσετε για το πρώτο σχολείο καθηγητών EIROforum, δείτε:
  • Hayes (2010) Teachers and scientists face to face: the first EIROforum teacher school. Science in School 14: 6-9.
• w7 – Το CERN, το μεγαλύτερο εργαστήριο σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο και μέλος του EIROforum, παρέχει σεμινάρια για καθηγητές φυσικής στα Αγγλικά ή στη μητρική τους γλώσσα, διάρκειας 3 ημερών έως 3 εβδομάδων. Για να μάθετε περισσότερα, δείτε: http://education.web.cern.ch/education/Welcome.html
  και
  CERN (2009) Η σωματιδιακή φυσική από κοντά: Το “πρόγραμμα HST” του CERN, για καθηγητές Γυμνασίων και Λυκείων. Science in School 13: 4-5.
• w8 – Με έδρα το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (EMBL, μέλος του EIROforum), το ELLS είναι μία εκπαιδευτική εγκατάσταση για επιστήμες που φέρνει σε επαφή τους καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με το επιστημονικό περιβάλλον του EMBL, επάγοντας την αμοιβαία ανταλλαγή μεταξύ Ευρωπαίων καθηγητών και ερευνητικών επιστημόνων. Για περισσότερες λεπτομέρειες, δείτε: www.embl.org/ells
• w9 – Για να μάθετε περισσότερα για το ‘Ο Κόσμος θέλει να ξέρει’ και να κατεβάσετε οδηγίες για τα πλανητικά πειράματα, δείτε: www.cosmi.at

Institutions

Science on Stage

Author(s)

Η Δρ Eleanor Hayes είναι η αρχισυντάκτρια του Science in School. Σπούδασε ζωολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Ηνωμένο Βασίλειο και πήρε διδακτορικό στην οικολογία εντόμων. Στη συνέχεια, δούλεψε στη γραμματεία του πανεπιστημίου προτού μετακομίσει στη Γερμανία και μπει στην έκδοση επιστημονικών κειμένων, αρχικά για μία εταιρεία βιοπληροφορικής και στη συνέχεια για μία μορφωμένη κοινωνία. Το 2005, πήγε στο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας για να εκκινήσει το Science in School.

License

CC-BY-NC-ND

Download

Download this article as a PDF