CyberMentor: e-συμβουλευτική για την αύξηση του ενδιαφέροντος και της συμμετοχής των κοριτσιών στις Φυσικές Επιστήμες Teach article

Μετάφραση Βαγγέλης Κολτσάκης (Vangelis Koltsakis). Η Γερμανία, όπως και πολλά άλλα Ευρωπαϊκά κράτη, αντιμετωπίζει δυσκολίες στην προσέλκυση γυναικών στις Φυσικές…

Το CyberMentor (κυβερνοσυμβουλευτική) είναι ένα πρόγραμμα που σκοπεύει να ενθαρρύνει τα κορίτσια των Γερμανικών Γυμνασίων να συμμετέχουν στα μαθήματα STEM (science, technology, engineering, mathematics: φυσικές επιστήμες, τεχνολογία, μηχανική, μαθηματικά) δημιουργώντας ζευγάρια μεταξύ κοριτσιών και γυναικών επαγγελματιών σε STEM, οι οποίες μπορούν να παρέχουν πληροφορίες και συμβουλές στα κορίτσια.

Γιατί είναι σημαντικό ένα πρόγραμμα σαν το CyberMentor?

Πολύ λίγες γυναίκες στη Γερμανία ακολουθούν σπουδές σε STEM, και ιδίως σε εφαρμοσμένες επιστήμες, όπως ηλεκτρολόγος μηχανικός, πληροφορικός και μηχανικός βιομηχανίας^w1. Αυτή είναι μια απώλεια όχι μόνο για την κοινωνία, αφού υπάρχουν λιγότεροι μηχανικοί και καλά εκπαιδευμένοι σε STEM, αλλά και για τις ίδιες τις γυναίκες, που έχουν την τάση να καταλαμβάνουν λιγότερο σίγουρες και όχι με τόσο καλά χρήματα θέσεις, σε άλλους τομείς.

Δυο πιθανές αιτίες για το ότι τα κορίτσια δεν επιλέγουν να σπουδάσουν STEM είναι η έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με ευκαιρίες σταδιοδρομίας σε STEM και η έλλειψη κατάλληλων γυναικών που θα λειτουργούσαν ως πρότυπα. Για να χειριστούμε και τα δυο αυτά προβλήματα, δημιουργήσαμε την online κοινότητα CyberMentor για να φέρουμε κοντά κορίτσια από Γερμανικά γυμνάσια και γυναίκες επαγγελματίες σε STEM.

Περιγραφή του προγράμματος

Το CyberMentor είναι ένα πρόγραμμα e-συμβουλευτικής μέσω Ίντερνετ, για την αύξηση του ενδιαφέροντος και της συμμετοχής των κοριτσιών γυμνασίου στα μαθήματα STEM. Παρέχει κατάλληλους ανθρώπους-πρότυπα μέσω της συμβουλευτικής, με τη δημιουργία ζευγαριών που το καθένα αποτελείται από μια γυναίκα που εργάζεται σε τομέα των STEM (όπως ερευνήτρια, καθηγήτρια ή μηχανικό), η οποία έχει το ρόλο της συμβούλου (μέντορος) και από μια μαθήτρια γυμνασίου. Τα κορίτσια επικοινωνούν με τις συμβούλους τους μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (email).

Κάθε μαθήτρια γυμνασίου σχηματίζει ζευγάρι με μια γυναίκα σύμβουλο, η οποία εργάζεται σε STEM. Αλληλεπιδρούν μέσω email μια φορά την εβδομάδα, για μια περίοδο 10 μηνών. Τα θέματα ποικίλουν, από προσωπικά όπως: «Έχετε παιδιά;» ως εξειδικευμένες επιστημονικές ερωτήσεις σχετικές με την εργασία της συμβούλου («Μπορείτε να μου εξηγήσετε τι είναι ένα δίκτυο Petri;»^w2). Μερικές μαθήτριες ζητούν επίσης συμβουλές σχετικά με τα μαθήματά τους ή με παρουσιάσεις που έχουν να ετοιμάσουν για το σχολείο, ή σχετικά με πανεπιστημιακά μαθήματα και με το πώς είναι να σπουδάζεις σε έναν ανδροκρατούμενο τομέα. Άλλες ενδιαφέρονται για διάφορες προοπτικές σπουδών (πανεπιστήμιο, κολλέγιο ή ανώτερη εκπαίδευση) και για το ποιές επιλογές προτείνουν οι σύμβουλοι. Κάθε ζευγάρι επιλέγει τα δικά του θέματα. Και τα δυο μέλη του ζευγαριού μπορούν να προτείνουν θέματα που τους ενδιαφέρουν. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι μαθήτριες απευθύνουν ερωτήσεις, σε άλλες περιπτώσεις η σύμβουλος προτείνει ενδιαφέροντα θέματα προς συζήτηση. Εγχειρίδια με συμβουλές και οδηγίες για το πώς γίνεται η επικοινωνία διατίθενται και στις μαθήτριες και στις συμβούλους. Εκτός από την επικοινωνία μέσω email, μερικές σύμβουλοι οργανώνουν συζητήσεις με τις μαθήτριές τους μέσω chat, χρησιμοποιώντας τη σχετική πλατφόρμα επικοινωνίας του CyberMentor. Επίσης, προσφέρονται να δείξουν στις μαθήτριές τους (και συχνά και σε άλλες μαθήτριες) το χώρο της εργασίας τους.

Εκτός από την ένας προς έναν επικοινωνία μεταξύ των δυο μελών του κάθε ζευγαριού, οι συμμετέχουσες στο πρόγραμμα μπορούν να υποβάλουν ερωτήσεις σε ένα forum συζητήσεων. Έτσι, παίρνουν συμβουλές από άλλες συμβούλους και μαθήτριες, σχετικά με τα μαθήματά τους, με πιθανές δουλειές, με διαμονή στο εξωτερικό, με πρακτική εξάσκηση και με άλλα θέματα που ενδιαφέρουν τις μαθήτριες. Η δυνατότητα επαφής με τόσες άλλες μαθήτριες και συμβούλους προσφέρει μεγάλη ευκαιρία για ανταλλαγή πληροφοριών. Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, για παράδειγμα, ένα κορίτσι δεν ήξερε αν μπορούσε να ακολουθήσει καριέρα τεχνικού διαδικτύου και συγχρόνως να ήταν κάποτε σε θέση να δημιουργήσει οικογένεια.

Αντί να σπουδάσει αυτό που της άρεσε, σκεφτόταν να επιλέξει ένα τυπικά γυναικείο τομέα. Μερικές σύμβουλοι απάντησαν και είπαν στο κορίτσι ότι είναι δυνατό να ακολουθήσει σπουδές μηχανικού και να κάνει οικογένεια συγχρόνως. Της είπαν τις δικές τους ιστορίες ή ιστορίες από γυναίκες που γνώριζαν. Μετά από μερικούς μήνες, το κορίτσι απάντησε πάλι στο forum και έγραψε ότι είχε εγγραφεί για να σπουδάσει τεχνικός διαδικτύου και ότι ήθελε να ευχαριστήσει όλες τις συμβούλους για τις συμβουλές τους.

Επιπρόσθετα, το CyberMentor προσφέρει προσωπικές ιστοσελίδες μέσα από τις οποίες κάθε μέλος μπορεί να παρουσιάσει τον εαυτό του, και ένα μηνιαίο περιοδικό, το CyberNews. Στο CyberNews δημοσιεύονται αναφορές από ενδιαφέροντα θέματα των STEM, διάφορα κουίζ και συνεντεύξεις με μαθήτριες που μιλούν για τα μαθήματά τους σε STEM. Οι μαθήτριες και οι σύμβουλοι μπορούν επίσης να δημοσιεύσουν δικά τους άρθρα. Εκτός από την επαφή μέσω διαδικτύου, στο CyberMentor πραγματοποιούνται δυο ως τρεις πρόσωπο με πρόσωπο συναντήσεις, εκπαιδευτικά σεμινάρια για τις συμβούλους και εργαστήρια για τις μαθήτριες. Με αυτές τις συναντήσεις οι συμμετέχουσες γνωρίζονται καλύτερα μεταξύ τους. Με τά εκπαιδευτικά σεμινάρια οι σύμβουλοι μαθαίνουν ποιες είναι οι προσδοκίες από αυτές και δίνουν συμβουλές για το πώς θα πρέπει να γίνεται η αλληλεπίδραση με τις μαθήτριες. Με τα εργαστήρια οι μαθήτριες εμβαθύνουν σε θέματα STEM και έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν ομαδικά ασχολούμενες με ενδιαφέροντα θέματα STEM. Υπάρχει ποικιλία εργαστηριακών δραστηριοτήτων, από εργαστήρια σε ερευνητικά ινστιτούτα (π.χ. Fraunhofer, Ινστιτούτο Max Planck) ως εργαστήρια πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Ulm. Αυτές οι εργαστηριακές δραστηριότητες συνδυάζονται συνήθως με online συζητήσεις στο forum και στο chat room του CyberMentor.

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα CyberMentor είναι δωρεάν, τόσο για τις μαθήτριες όσο και για τις συμβούλους. Αυτή περιλαμβάνει όλες τις συναντήσεις και τα εργαστήρια. Μόνο η μεταφορά και η διαμονή πρέπει να καλύπτεται από τις συμμετέχουσες. Για κάποια εργαστήρια μπορεί να βρίσκεται χρηματοδότηση από τη βιομηχανία, και έτσι οι μαθήτριες δεν πληρώνουν για τη μεταφορά τους.

Τι πιστεύουν για το CyberMentor όσοι συμμετέχουν σε αυτό?

Αν και η αξιολόγηση του προγράμματος δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι με την ενεργό συμμετοχή στο CyberMentor αυξάνεται το ενδιαφέρον για τομείς STEM και η επιθυμία για συμμετοχή στις αντίστοιχες επιστήμες. Οι σύμβουλοι βλέπουν το πρόγραμμα ως μια μεγάλη ευκαιρία για να πληροφορηθούν οι μαθήτριες τις δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης σε τομείς των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών.

Μου αρέσει το πρόγραμμα CyberMentor επειδή προσφέρει στις μαθήτριες τη δυνατότητα να γνωρίσουν δουλειές σε τομείς STEM και να μελετήσουν σχετικά μαθήματα. Παρουσιάζει στις μαθήτριες πολλούς ενδιαφέροντες τομείς εργασίας και μπορεί να δημιουργήσει νέα ενδιαφέροντα ή να ενισχύσει προϋπάρχοντα. Ως σύμβουλος, μπορώ να παρουσιάσω μια άποψη της εργασίας μου, να απαντήσω σε ερωτήματα σχετικά με σπουδές και –ελπίζω- να μεταβιβάσω λίγο ενθουσιασμό. Αλλά, οι σύμβουλοι έχουν και κέρδος από την εμπλοκή τους: μια διαφορετική προοπτική των πραγμάτων.
Cornelia Beck, υποψήφια διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο του Ulm

Πιστεύω ότι το CyberMentor είναι ένα φανταστικό πρόγραμμα, επειδή καλύπτει μια ποικιλία αναγκών. Μια μαθήτρια που τελειώνει το σχολείο και δεν ξέρει τι να σπουδάσει, μπορεί να πάρει συμβουλές από επαγγελματίες, όπως και μια μαθήτρια που θέλει να μάθει αν μπορεί να συνδυάσει επιστημονική καριέρα με οικογένεια. Επίσης, οι νεώτερες μαθήτριες μαθαίνουν για θέματα STEM, με συνεργασία με άλλες μαθήτριες και με συμβούλους και συμμετέχοντας σε εργαστήρια και σε ομάδες. Αυτό πιστεύω πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Πολλές προσπάθειες για να γνωρίσουν οι μαθήτριες καριέρες σε STEM γίνονται πολύ αργά. Σε συναντήσεις πληροφόρησης για τελειόφοιτες μαθήτριες σχετικά με φυσικές επιστήμες, συμμετέχουν τελικά πολύ λίγες μαθήτριες – οι περισσότερες έχουν ήδη αποφασίσει «τα STEM δεν είναι για μένα». Αυτό δεν θα ήταν τόσο συχνό αν υπήρχε σχετική πληροφόρηση νωρίτερα. Το CyberMentor δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουν οι μαθήτριες νωρίς τις φυσικές επιστήμες και να έχουν μια θετική προσέγγιση.
Birgitta König–Ries, Καθηγήτρια Επιστήμης Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο της Jena

Πείστηκα αμέσως για αυτό το πρόγραμμα συμβουλευτικής. Είναι σημαντικό να δείξεις στα κορίτσια ότι δεν είναι υποχρεωμένες να ακολουθήσουν «τυπικά γυναικεία» επαγγέλματα, αλλά ότι μπορούν επίσης να επιλέξουν διαφορετικές καριέρες. Ειδικά για τα STEM, τα κορίτσια πιστεύουν ότι δεν είναι αρκετά καλές, αλλά, ακόμη κι όταν είναι, δεν ενδιαφέρονται. Νομίζω πως το CyberMentor είναι μια μεγάλη ευκαιρία για να δουν τα κορίτσια ότι οι τομείς STEM και οι αντίστοιχες δουλειές μπορούν επίσης να είναι θαυμάσιες και ότι υπάρχει αρκετός χώρος σε αυτές για γυναίκες. Ίσως το πρόγραμμα αυτό μπορεί να εξασφαλίσει ότι κάποια μέρα θα είναι φυσιολογικό να υπάρχουν τόσες γυναίκες όσοι και άντρες σε ηγετικές θέσεις, στην έρευνα και στη βιομηχανία.
Marlies Kepp, Μηχανικός βιομηχανίας, Trumpf GmbH + Co. KG, Ditzingen

Έχω μείνει κατάπληκτη από το CyberMentor! Μπορείς να ανταλλάσεις μηνύματα σχετικά με πολλά θέματα, κάνεις καινούριες γνωριμίες και μπορείς να ρωτήσεις οτιδήποτε σχετικό με STEM ή με προσωπικά θέματα. Επιπλέον, υπάρχουν διαγωνισμοί και πρότζεκτς όπου μπορεί κανείς να συμμετέχει και μπορείς να κάνεις ταξίδια και να επισκεφθείς ινστιτούτα που αλλιώς δεν θα μπορούσες να το κάνεις (π.χ. Fraunhofer IZM, Munich). Μαθαίνεις για καινούρια και ενδιαφέροντα θέματα, γνωρίζεις καινούριους ανθρώπους και διασκεδάζεις πολύ!
Tanja (8η τάξη)

Το CyberMentor προσφέρει τη δυνατότητα να μάθω καινούρια και ενδιαφέροντα πράγματα σχετικά με τις STEM. Συχνά νιώθω ότι δε μου αρκεί αυτό που μου προσφέρει το σχολείο. Θέλω να ασχολούμαι και με διαφορετικά θέματα και να ανταλλάσω ιδέες με συμβούλους και με άλλους μαθητές. Επίσης, πιστεύω ότι είναι μια ενδιαφέρουσα και συναρπαστική εμπειρία το να επικοινωνείς με ανθρώπους που έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα και το να μαθαίνεις μέσα από αυτό.
Angela (11η τάξη)

Μαθήτριες

Οποιοδήποτε κορίτσι από την 6η ως την 13η τάξη (12-19 ετών) σε Γερμανικό σχολείο, που ενδιαφέρεται για STEM, μπορεί να στείλει αίτηση συμμετοχής. Στην online φόρμα της αίτησης, πρέπει να δηλώσει για ποια θέματα STEM ενδιαφέρεται περισσότερο και θα προσπαθήσουμε να βρούμε την κατάλληλη σύμβουλο. Για κάθε κορίτσι που κάνει αίτηση, ορίζεται μια σύμβουλος, αν και αιτήσεις που υποβάλλονται αργά ίσως θα πρέπει να περιμένουν ως την επόμενη σχολική χρονιά.

Για να συμμετάσχετε στην επόμενη περίοδο του CyberMentor (που ξεκινά το Σεπτέμβριο του 2007), κάντε σύντομα αίτηση, ώστε να μπορούμε να σας εξασφαλίσουμε μια από τις 300 συμβούλους. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το δικτυακό τόπο του CyberMentor^w3.

Σύμβουλοι

Ψάχνουμε για γυναίκες που εργάζονται σε τομείς STEM (όπως δασκάλες, επιστήμονες στη βιομηχανία, μηχανικούς, ερευνήτριες, καθηγήτριες), μέσα ή έξω από τη Γερμανία, για να γίνουν σύμβουλοι. Προσδοκούμε οι σύμβουλοι να προσφέρουν 10 λεπτά κάθε εβδομάδα για να επικοινωνούν με τις μαθήτριές τους. Αυτός ο χρόνος μπορεί να είναι περισσότερος αν συζητούνται ενδιαφέροντα θέματα, ή λιγότερος, σε περιπτώσεις διακοπών ή επαγγελματικών ταξιδιών.

Πρέπει να καταλαβαίνετε Γερμανικά ώστε να μπορείτε να διαβάζετε τα νέα μας για τους συμβούλους, αλλά αν προτιμάτε, μπορείτε να επικοινωνείτε με τη μαθήτριά σας στα Αγγλικά. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το δικτυακό τόπο του CyberMentor^w3.

Σχολεία

Η ομάδα CyberMentor με ευχαρίστηση επισκέπτεται Γερμανικά σχολεία για να παρουσιάσει το πρόγραμμα σε μαθήτριες όλων των ηλικιών. Για να ζητήσετε μια επίσκεψη ή να λάβετε πληροφοριακό υλικό για σχολεία και για μαθήτριες, στείλτε email στο cybermentor@uni-ulm.de.

Download

Download this article as a PDF