Μαθήματα ‘έμπνευσης’ στην αίθουσα Φυσικών Επιστημών Inspire article

Μετάφραση Βαγγέλης Κολτσάκης (Vangelis Koltsakis). Η Naheed Alizadeh από το ImperialCollege(Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο), εξηγεί πως και γιατί το πρότζεκτ INSPIRE προσπαθεί να ενσωματώσει…

Το INSPIRE (INnovative Scheme for Post-docs In Research and Education: Καινοτόμο πρόγραμμα για μεταδιδακτορικούς επιστήμονες στην έρευνα και την εκπαίδευση) δημιουργήθηκε σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του πολύ γνωστού προβλήματος: λιγότεροι μαθητές σπουδάζουν πλέον φυσικές επιστήμες στα σχολεία και στα πανεπιστήμια. Αυτή η μείωση έχει με τη σειρά της οδηγήσει σε έλλειψη ικανών εκπαιδευτικών φυσικών επιστημών, έτσι που οι μαθητές συχνά να διδάσκονται από εκπαιδευτικούς που έχουν ελλιπή τυπικά προσόντα στο αντικείμενό τους ή που αποφοίτησαν πριν από πολλά χρόνια. Έτσι, ένας ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός εκπαιδευτικών φυσικών επιστημών έχει ανεπάρκεια επιστημονικής εμπειρίας και αυτοπεποίθησης για να διδάξει τις φυσικές επιστήμες και τις τρέχουσες σε αυτές εξελίξεις.

Το Imperial College^w1 και οι συνεργάτες του, η GlaxoSmithKline^w2 και το Specialist Schools and Academies Trust^w3, συνεργάζονται για να αναστρέψουν την τάση αυτή. Το INSPIRE, που εγκαινιάστηκε το 2002 από τον Τόνι Μπλερ, πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, απασχολεί μεταδιδακτορικούς βοηθούς ερευνητές (αυτοί που ήδη έχουν ολοκληρώσει το διδακτορικό τους) από τομείς φυσικών επιστημών, μηχανικής ή ιατρικής, με συμβόλαια διετούς διάρκειας. Αυτοί αξιοποιούν το 50% του χρόνου τους εργαζόμενοι σαν εκπαιδευτικοί φυσικών επιστημών σε συνεργαζόμενα σχολεία. Στον υπόλοιπο χρόνο τους εργάζονται ως ερευνητές στο Imperial College, στον τομέα που έχουν επιλέξει.

Επιπρόσθετα, οι μεταδιδακτορικοί χρησιμοποιούν την επιστημονική τους εξειδίκευση και την πανεπιστημιακή τους εμπειρία για να βοηθήσουν τα σχολεία να υλοποιήσουν δραστηριότητες σχετικές με τις φυσικές επιστήμες, όπως: master classes, clubs επιστημών, εξάσκηση πανεπιστημιακού επιπέδου για μαθητές A-level (16-18 ετών), επαγγελματικό προσανατολισμό, επιστημονικά συνέδρια και επισκέψεις μαθητών σε πανεπιστημιακά ερευνητικά εργαστήρια.

Αν και οι μεταδιδακτορικοί τοποθετούνται σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στέλνονται και για μια εβδομάδα σε σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό τους βοηθά να μάθουν το πώς διδάσκονται οι φυσικές επιστήμες σε επίπεδο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και πως γίνεται η μετάβαση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μερικοί δε μαθητές από τοπικά σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης συμμετέχουν σε master classes ή σε clubs φυσικών επιστημών που πραγματοποιούνται από τους μεταδιδακτορικούς του INSPIRE σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

“Διδαχθήκαμε έρευνα σκηνής εγκλήματος, όπου χρησιμοποιήσαμε δείγματα μελανιού με χαρτί χρωματογραφίας. Την επόμενη εβδομάδα, ασχοληθήκαμε με μαγνήτες, με μαγνητικά δημητριακά που τρώμε για πρωινό, με την έλξη και την άπωση και με μια εργαστηριακή άσκηση στην οποία είχαμε να μετακινήσουμε ένα κομμάτι σοκολάτας από τη μια άκρη ενός ξύλου στην άλλη. …. Το απόλαυσα αυτό το clubφυσικών επιστημών.”
Μαθητής του 5ου έτους (ηλικία 10/11)

Οι μεταδιδακτορικοί έχουν την ικανότητα να μεταφέρουν διδασκαλία πανεπιστημιακού τύπου στη σχολική τάξη, όχι μόνο με αναφορές στη δική τους ερευνητική εμπειρία, αλλά επίσης, φέρνοντας εξοπλισμό που συνήθως δεν βλέπει κανείς σε σχολεία. Ο David, ένας μεταδιδακτορικός του INSPIRE και ειδικός στην τεχνολογία laser, εντυπωσίασε τους μαθητές του στο σχολείο με μια σειρά μαθημάτων με θέμα ‘Πώς να κάνετε μια κλήση στην άλλη μεριά του Ατλαντικού’, επιδεικνύοντας υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό από το Imperial College. Η Jenny, μια άλλη μεταδιδακτορική του INSPIRE, με ειδίκευση στη διατροφή των γουρουνιών, κατάπληξε τους μαθητές της με την ανατομή ενός γουρουνόπουλου που πέθανε στη γέννα. Έτσι, το πρόγραμμα INSPIRE επιτρέπει στον David και στη Jenny να φέρουν στο σχολείο θέματα από την καθημερινή τους έρευνα – έναν άγνωστο κόσμο για τους περισσότερους από τους μαθητές των σχολείων.

Αυτά τα οφέλη δεν τελειώνουν όταν φεύγει ο μεταδιδακτορικός από το σχολείο, καθώς το Imperial College συνεχίζει να υποστηρίζει τα σχολεία που συμμετείχαν στο INSPIRE και μετά το τέλος της δράσης. Οι μαθητές του σχολείου καλούνται να γνωρίσουν τη φοιτητική ζωή στο κολέγιο, επισκεπτόμενοι τις εγκαταστάσεις του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου ή το εργαστήριο laser και ανακαλύπτοντας πώς είναι να σπουδάζει κανείς μοριακή βιολογία ή αστρονομία. Στα σχολεία μπορούν επίσης να γίνονται διαλέξεις επίδειξης και από άλλους μεταδιδακτορικούς επιστήμονες.

Το πρόγραμμα INSPIRE διαφέρει από πολλά άλλα προγράμματα που σχεδιάστηκαν για την αύξηση της συμμετοχής στις φυσικές επιστήμες στα δημόσια σχολεία. Δίνει έμφαση στην αξιοποίηση μεταδιδακτορικών επιστημόνων (και όχι απλών πτυχιούχων), οι οποίοι καλούνται να διδάξουν φυσικές επιστήμες στα σχολεία για σημαντικά μεγάλη χρονική περίοδο. Επιπρόσθετα, το πρόγραμμα στοχεύει να εντάξει τα μαθήματα έμπνευσης, τα clubs και τα master classes στο κανονικό σχολικό πρόγραμμα. Η παρατεταμένη επαφή δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να δουν τους μεταδιδακτορικούς ως θετικά πρότυπα, τα οποία έχουν αυξημένες ακαδημαϊκές και επιστημονικές επιτυχίες.

Ποιός ωφελείται από το πρόγραμμα?

Οι μαθητές που βίωσαν τον ενθουσιασμό και την εξειδίκευση των μεταδιδακτορικών εκφράζουν μεγάλη εκτίμηση για ό,τι έφερε το INSPIRE στην αίθουσα.

“Σε ένα master–classβιολογίας σχετικό με τη μοριακή βιολογία, ασχοληθήκαμε με ένα θέμα πανεπιστημιακού επιπέδου, απολαύσαμε την εμπειρία και είχαμε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε σύγχρονο εργαστηριακό εξοπλισμό και σύγχρονη τεχνολογία στην τάξη.”
Μαθητής βιολογίας 12ου έτους (ηλικία 17)

Τα σχολεία που έχουν ήδη συμμετάσχει στο πρόγραμμα, ζητούν να έχουν περισσότερους μεταδιδακτορικούς επιστήμονες και να συνεχίσουν τη συμμετοχή τους. Οι μεταδιδακτορικοί, όχι μόνο ταρακούνησαν τα νερά στον τρόπο με τον οποίο διδάσκονται κάποια θέματα των φυσικών επιστημών και πρόσφεραν και μια νέα προσέγγιση, αλλά και πρόσθεσαν και μια διάσταση κύρους, εξαιτίας της επιπλέον επιστημονικής τους εμπειρίας. Οι μεταδιδακτορικοί φέρνουν μαζί τους μια βαθιά γνώση των τρεχουσών επιστημονικών εξελίξεων, κάτι που λείπει από τους λιγότερο έμπειρους επιστήμονες. Και όταν αυτό συνδυάζεται με την επιθυμία να μοιραστεί αυτή η γνώση με τους μαθητές και με τους εκπαιδευτικούς, μπορεί να εμπλουτιστεί η επιστημονική κουλτούρα όλου του σχολείου.

Οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζουν ότι οι μεταδιδακτορικοί του INSPIRE φέρνουν μαζί τους έναν πλούτο γνώσεων σχετικά με την έρευνα αιχμής, γεγονός που επιτρέπει τους εκπαιδευτικούς να αναβαθμίσουν τις γνώσεις τους στην περιοχή των φυσικών επιστημών και τους ενισχύει την αυτοπεποίθηση για να διδάσκουν καλύτερα. Πολλοί εκπαιδευτικοί ζητούν από τους μεταδιδακτορικούς να τους αφήσουν τις παρουσιάσεις τους για να τις χρησιμοποιήσουν οι ίδιοι περαιτέρω στην τάξη.Οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζουν ότι οι μεταδιδακτορικοί του INSPIRE φέρνουν μαζί τους έναν πλούτο γνώσεων σχετικά με την έρευνα αιχμής, γεγονός που επιτρέπει τους εκπαιδευτικούς να αναβαθμίσουν τις γνώσεις τους στην περιοχή των φυσικών επιστημών και τους ενισχύει την αυτοπεποίθηση για να διδάσκουν καλύτερα. Πολλοί εκπαιδευτικοί ζητούν από τους μεταδιδακτορικούς να τους αφήσουν τις παρουσιάσεις τους για να τις χρησιμοποιήσουν οι ίδιοι περαιτέρω στην τάξη.

Για τους μεταδιδακτορικούς, το INSPIRE είναι ελκυστικό, καθώς τους επιτρέπει να αποκτήσουν διδακτική εμπειρία χωρίς να παρατήσουν τις ερευνητικές τους δραστηριότητας – και το πετυχαίνουν αυτό κερδίζοντας περισσότερα χρήματα από όσα ένας εκπαιδευτικός. Ένας μεταδιδακτορικός εξηγεί:

“To INSPIRE επιτρέπει τους μεταδιδακτορικούς να συνδυάσουν δυο επαγγέλματα: επιστήμη και εκπαίδευση. Αυτός ο μοναδικός συνδυασμός επιτρέπει στο μεταδιδακτορικό να αποκτήσει εμπειρίες εκπαιδευτικού χωρίς να αναγκαστεί να προχωρήσει αμέσως σε μια αλλαγή καριέρας. Είναι πολύ σημαντική απόφαση για ένα μεταδιδακτορικό επιστήμονα να εγκαταλείψει την επιστήμη. Έτσι, αυτό το πρόγραμμα αποτελεί το τέλειο όχημα για να βοηθηθούν οι μεταδιδακτορικοί να πραγματοποιήσουν αυτή τη μετάβαση ή να επιστρέψουν πίσω στις επιστημονικές τους δραστηριότητες έχοντας αποκτήσει ευρύτερη κατανόηση του πώς να διδάσκουν επιστήμη σε πανεπιστημιακό πλέον πλαίσιο.”

Σχετικά με το αν οι μεταδιδακτορικοί αποφασίζουν να παραμείνουν στην εκπαίδευση στο τέλος της διετίας, οι περισσότεροι από αυτούς δηλώνουν ότι απολαμβάνουν την ευκαιρία της εξερεύνησης μιας εναλλακτικής καριέρας, της απόκτησης κινήτρων και της συνεργασίας με νεαρούς μαθητές, του να φέρνουν την επιστήμη στην καθημερινή ζωή και του να ασκούν μια ισχυρή επίδραση στα μαθήματα φυσικών επιστημών μέσα στο σχολείο. Ο David περιγράφει μερικά περαιτέρω οφέλη:

“Απέκτησα δεξιότητες μάνατζμεντ, πώς να υποκινώ και να οργανώνω ανθρώπους. Αυτό με βοήθησε επίσης να αποκτήσω αυτοπεποίθηση όταν μιλάω μπροστά σε κοινό και να πιστέψω στις ικανότητές μου. Το ότι δίδασκα με βοήθησε να φρεσκάρω και να διευρύνω τις γνώσεις μου, κάτι που μπορεί να με βοηθήσει και στη δουλειά μου στο εργαστήριο.”

Η γνώμη των επιβλεπόντων των μεταδιδακτορικών ήταν επίσης πολύ θετική – εξασφαλίζουν έτσι δωρεάν έναν μεταδιδακτορικό επιστήμονα μερικής απασχόλησης καθώς και χρηματοδότηση για δαπάνες της έρευνάς τους- αν και κάποιοι είχαν αρχικά αντιρρήσεις στο να αναλάβουν τέτοια ερευνητικά προγράμματα που να ταιριάζουν με το ωρολόγιο πρόγραμμα των μεταδιδακτορικών του INSPIRE. Για να εξασφαλιστεί η επιτυχία, απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός και προσεκτική επιλογή θέματος.

Το μέλλον του INSPIRE

Το πρόγραμμα INSPIRE έχει συμπληρώσει την πρώτη του τετραετία και ήδη τα μηνύματα είναι πολύ θετικά:

• Δέκα μεταδιδακτορικοί απέκτησαν πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας (PGCE) σε αυτά τα τέσσερα χρόνια. Πέντε από αυτούς άλλαξαν καριέρα και έγιναν εκπαιδευτικοί σχολείων.
• Κάθε φορά που προκηρύσσονται δυο θέσεις μεταδιδακτορικών, υποβάλλονται 200 αιτήσεις.
• Το πρόγραμμα κρίθηκε θετικά από το Πανεπιστήμιο Roehampton, τον ανεξάρτητο φορέα αξιολόγησης.
• Έγιναν πολύ θετικές αναφορές στον τύπο για το INSPIRE, όπως τα άρθρα στο Nature (Peplow, 2004) και στους Financial Times (Kelly, 2005).

Όμως, η εξασφάλιση χρηματοδότησης για το πρόγραμμα δεν είναι τόσο εύκολη όσο η εξεύρεση ενθουσιωδών επιστημόνων και σχολείων. Αν και η GlaxoSmithKline παρείχε αρχικά ένα μεγάλο χρηματικό ποσό και η Training and Development Agency for Schools^w4, υπεύθυνη για τη χρηματοδότηση της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στο Ηνωμένο Βασίλειο, ήταν πολύ υποστηρικτική, οι κύριες κυβερνητικές υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες για την έρευνα και την εκπαίδευση έχουν την τάση να υποστηρίζουν πως για το θέμα είναι αρμόδιες άλλες υπηρεσίες. Το πιλοτικό πρόγραμμα είχε πάρει αρχική χρηματοδότηση από το Department for Education and Skills^w5 (το αντίστοιχο του Υπουργείου Παιδείας) αλλά αυτή δεν ήταν αρκετή για να επεκταθεί το INSPIRE και σε άλλα πανεπιστήμια.

Παρ’ όλα αυτά, το Imperial College επιθυμεί πολύ να επαναλάβει το πρόγραμμα σε εθνική κλίμακα: ξεκινά μια νέα εθνική πρωτοβουλία, η οποία βασίζεται σε παρόμοιες αρχές, με μεγαλύτερη χρονική διάρκεια και με καλύτερη αξιοποίηση των χρηματοδοτήσεων. Το νέο πρόγραμμα, που θα ξεκινήσει το Σεπτέμβριο του 2007, προσφέρει στους μεταδιδακτορικούς ερευνητές και στους διδάκτορες, στο τέλος της έρευνάς τους, ένα επτάμηνης διάρκειας πρόγραμμα διδασκαλίας (η απόκτηση παιδαγωγικής επάρκειας απαιτεί συνήθως ένα χρόνο), προσαρτημένο σε ένα δίμηνο δραστηριοτήτων του INSPIRE σε σχολεία, που περιλαμβάνουν master classes, επιστημονικά clubs και επισκέψεις σε πανεπιστήμια. Το Imperial College αναζητά νέους χρηματοδότες, έτσι που να μπορούν να ωφεληθούν από αυτό το συναρπαστικό πρόγραμμα περισσότερα σχολεία, οι μαθητές τους και μεταδιδακτορικοί από όλη τη χώρα.

Download

Download this article as a PDF